Dit document bevat ALLES qua leerstof voor het laatste semester en het examen. Het lijken veel pagina’s, maar er staan veel afbeeldingen in. Heel duidelijk en gestructureerd met titels en ondertitels. Als je dit kent, kan je makkelijk boven de 85 halen!
THEMA 1: CONFLICTEN
1.1 DE VERENIGDE NATIES OPZOEK NAAR EEN VREDEVOLLE WERELD
1.1.1. OPVOLGER VAN DE VOLKENBOND
Initiatief tot internationale samenwerking kan komen vanuit
de particulieren(=gezinnen)
o niet gouvernementele organisatie: Een grensoverschrijdende
(internationale) organisatie die opgericht is door particulieren en die dus
losstaat van elke regering.
o vb. artsen zonder grenzen, amnesty international
de overheid
o Intergouvernementele organisatie: Een institutionele structuur ontstaan
door een overeenkomst tussen twee of meerdere soevereine staten die
bepaalde gemeenschappelijke doeleinden willen nastreven.
o vb. Navo, …
Supranationale organisatie was nog een theoretisch concept, werd niet
uitgevoerd
- Een organisatie die boven regeringen van landen staat en die de bevoegdheid
heeft om zelfstandig beslissingen te nemen en die aan hun op te leggen
Oprichting Volkenbond (1919)
- De organisatie moet als een soort internationale scheidsrechter conflicten
voorkomen en geschillen vreedzaam oplossen
WOII gebeurt toch, hoe kan dit?
- De verenigde staten (machtig) was zelf geen lid (ook al was dit hun idee)
- De Volkenbond kon geen sancties op leggen aan landen die zich niet aan de
internationale regels hielden
1.1.2 ATLANTISCH HANDVEST ALS OPSTAP NAAR VERENIGDE NATIES
Tijdens WOII sluiten geallieerden overeenkomst opvolger van de gefaalde Volkenbond
op te richten = VN
Handvest van de Verenigde Naties (juni 1945)
- Wordt ook ‘charter van de UNO’ genoemd
- 51 landen ondertekenen dit op de conferentie van San Francisco
- Doel: de vrede in de wereld te bevorderen via internationale samenwerking en
collectieve veiligheid
- Initiatief nemers : Churchill (GB) en Roosevelt (VS)
- = intergouvernementele organisatie
- Vandaag bijna alle landen lid, 193
- Leden: soevereine staten ongeacht grootte, rijkdom of politieke idéologie 1 stem
- VN is geen regering die internationaal geldende wetten kan opleggen,
, - Het is een samenwerkingsverband dat via resoluties gemeenschappelijke
gedragsregels voorstelt.
Voorwaarden voor deelnemers
- Verzekeren van welvaart
- Sociale en economische vooruitgang bevorderen
- Het oplossen van humanitaire problemen
1.1.3. DE VERENIGDE NATIES, GROTE ORGANISATIE MET BEPERKTE
SLAGKRACHT
6 hoofdorganen van de organisatie
- Veiligheidsraad (VR)
- Algemene vergadering (AV)
- Het secretariaat
- de Economische en Sociale Raad (ECOSOC)
- het Internationaal Gerechtshof (IG)
- de Trustschapsraad ( bestaat enkel nog in theorie)
VEILIGHEIDSRAAD (VR)
- belangrijkste orgaan
- hoofddoel: waken over de vrede en veiligheid in de wereld
- Externe vrede : bij verstoorde vrede worden alle lidstaten opgeroepen om
maatregelen te treffen
- Interne vrede: 1948: Universele verklaring van de rechten van de mens
(UVRM)
- VN beschikt niet over een eigen legermacht, wel kan de VN beroepen op troepen
van lidstaten.
15leden:
- 5 permanente leden
o overwinnaars WOII: FR, VK, VS, RL(=opvolger SU), China
o De VR kan maar een beslissing nemen alle permanente leden akkoord
gaan veto
o Tijdens de koude oorlog (1947-1991) maken de VS de Sovjet-Unie vaak in
eigen voordeel misbruik van dat vetorecht.
- 10 niet-permanente leden
o (verkozen Algemene vergadering, periode 2 jaar)
Er is weinig verandering opgetreden in de structuur en werking van de
Veiligheidsraad van de VN sinds de oprichting ervan in 1945. De tekst
"VN Veiligheidsraad 1945" impliceert dat het vetorecht al sinds het begin
van kracht is, terwijl "VN Veiligheidsraad 2009" suggereert dat er in al die
jaren weinig vooruitgang is geboekt. Door alle leden van de
Veiligheidsraad met hun vetorecht in de lucht af te beelden, benadrukt de
,ALGEMENE VERGADERING (AV)
- 193 lidstaten
- 3 maanden vergaderen
- Elk 1 stem
- Resoluties zorgen voor geen bindende kracht
- Ze kunnen nooit een regering tot actie dwingen, mag alleen advies geven
- Resolutie: geen vrijblijvende beslissingen, zij dienen krachtige handvesten te
worden waar iedere lidstaat zich aan moet houden.
HET SECRETARIAAT
- Verantwoordelijk voor dagelijkse werking van de VN
- Aan het hoofd staat de secretaris-generaal (SG)((Antonio Guterres), wordt
beschouwd als het hoofd/ gezicht v/d organisatie
- Deze staat 5 jaar aan de macht: verkozen door AV maar VR stelt kandidaten voor
ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD (ECOSOC)
- Oorlog onmogelijk maken door oorzaken ervan tegen te gaan
- 30-tal gespecialiseerde VN-organisaties (UNESCO, UNICEF, WHO)
- Overlegt met niet-gouvernementele organisaties
HET INTERNATIONAAL GERECHTSHOF
- Enige orgaan van de VN dat niet in New York zetelt hoofdzetel: Den Haag
- Kunnen pas uitspraken als betrokken landen hen erkennen, maar 50 landen deden
dit
Voordelen Nadelen
- Geen nieuwe wereldoorlog - Burgeroorlogen, binnenlandse
- Gewapende conflicten tussen conflicten
landen is beperkt - (mis)gebruik vetorecht verhinderd
- Speelt constructieve rol het oplossen van problemen
- Grote bijdrage op vlak van - Uitgegroeid tot een logge,
mensenrechten inefficiënte en geldverslindende
- Internationaal strafhof (genocide of organisatie.
oorlogsmisdaden) - Moderniseren gaat langzaam
- Chronisch geldtekort, krijgt geen
extra financiële middelen
Sustainable Development Goals (SDG’s)
, - De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) zijn 17 doelen opgesteld door de
Verenigde Naties om wereldwijde uitdagingen aan te pakken en duurzame
ontwikkeling te bevorderen.
- Ze omvatten onderwerpen zoals armoedebestrijding, gezondheid, onderwijs,
gendergelijkheid, schoon water, duurzame energie, klimaatactie en vrede.
- Deze doelen moeten tegen 2030 worden bereikt en dienen als richtlijn voor actie
om een duurzamere wereld te creëren.
SAMENVATTEND
Kerntaak VN
- Het bevorderen van internationale vrede, veiligheid en samenwerking tussen
landen. Het VN-systeem heeft echter ook bredere doelstellingen, zoals het
bevorderen van mensenrechten, duurzame ontwikkeling, internationale
rechtsorde en humanitaire hulp.
Door welk recht wordt de slagkracht van de VN beperkt?
- Doordat die 5 landen een vetorecht hebben.
Hoe wordt deze raad samengesteld? Uit hoeveel landen bestaat ze en hoe komen de
landen erin terecht?
1.2 EEN BIPOLAIRE WERELD
1.2.1 FEITELIJKE GEALLIEERDEN WORDEN TEGENSTANDERS
Voor WO II (19e eeuw) geopolitieke spanning tussen VS en Rusland
- Continentale omvang
- Grote demografische kracht
Begin 20eeeuw: ideologische spanning tussen SU (communisme)vs. VS
(kapitalisme)
Tijdens WOII: RL en VS waren deel van de geallieerden, ze streden
gemeenschappelijk tegen Nazi-DL en Japan
Ontstaan bipolaire situatie
- Door WOII, waren oude grootmachten FR/DL/GB , zodanig verzwakt dat de VS en
SU hun plaats innam ze moesten de wereldtaart onder elkaar verdelen maar Geen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aissaverstekene. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $22.62. You're not tied to anything after your purchase.
