Wat is crossculturele psychologie?
Crossculturele psychologie…
- Verschillende definities door verschillende onderzoekers
- Hebben allemal iets gelijk:
o Crossculturele pschologie kijkt naar in hoeverre cultuur van invloed is op de
menselijke psychologie; hoe we ons voelen, denken en gedragen
o Er worden zowel verschillen als gelijkenissen bestudeerd
Gebiedsomschrijving
= cultuurverschillen én gelijkenissen onderzoeken in psychologische fenomenen: voelen, denken en
doen.
Geschiedenis
- A long past…
Wundt (1862) "Where deliberate experimentation ends is where history has experimented on
the behalf of psychologists."
- …but only a short history à CCP is nog niet zo oud
- vanaf jaren ‘60 vorige eeuw specifieke wetenschappelijke tijdschriften
- Methodologische uitdagingen: hoe kan je zeggen dat iets bepaald wordt door cultuur of niet,
hoe cultuur als onafhankelijke variabele zien?
Belang crossculturele psychologie
- We werken met veel mensen uit verschillende culturen samen
- Ook binnen één land komen we in contact met verschillende culturen
à zijn we gewapend om hiermee om te gaan?
- Waardering en respect voor andere culturen
- Cultuur kan een gevoelig onderwerp zijn
Veel psychologisch onderzoek is “WEIRD”!
- White
- Educated
- Industrialized à heel specifieke groep die onderzocht wordt, CCP wil hierop inspelen
- Rich
- Democratic
Psychology = Weird?
- > 4000 onderzoekspapers
- 20 jaar (1988-2007)
- Deelnemers:
95%: VS, Europa en Engels sprekende landen (bv. Australië) MAAR deze landen omvatten
slecht 12% van de wereldbevolking! 68% VS, waarvan 2/3 undergraduate students
è In hoeverre is psychologie gelijkend of verschillend over verschillende culturen heen?
Moeten we de psychologie aanpassen aan culturen?
,Besef eigen culturele bril(len)
- “Cultuur beïnvloedt ánderen”
- eigen cultuur “onzichtbaar”
è Je bent je niet bewust van je eigen cultuur, pas wanneer je in contact komt met andere
culturen wordt je jezelf hiervan bewust à CCP geeft je meer inzicht in je eigen cultuur
è Net door te leren over hoe het is bij andere culturen, worden we ons meer bewust van
zaken in onze eigen cultur = nieuwe bril om te kijken naar de wereld
Etnocentrisme tegengaan
- Etnocentrisme = de houding waarbij de eigen omgeving, het eigen volk of de eigen cultuur
bewust of onbewust als maatstaf gebruikt wordt om de rest van de wereld te beoordelen
è ‘wij’ zijn normaal
è ‘zij’ zijn afwijkend
- Voorbeeld: de voeding die je eet, insecten eten is raar bij ons maar in andere culturen niet
Psychologie als wetenschap is NIET immuun voor etnocentrisme:
- Etnocentrische keuze onderzoeksvragen
Bv. weinig onderzoek naar psychologische gevolgen van ondervoeding
à Door die etnocentrische bril gaan ze naar de WEIRD landen onderzoek doen omdat ze
denken dat overvoeding het grote probleem is maar eigenlijk is ondervoeding een groter
probleem wereldwijd
- Etnocentrische concepten / metingen
bv. vertekende maten van ‘autonomie’ of ‘intelligentie’
- Etnocentrische interpretatie bevindingen
Bv. ‘positive parenting’ als norm
Opletten!
In dit vak veel studies die grote groepen mensen vergelijken:
- Onthoud dat dit gemiddeldes en veralgemeningen zijn!
o Veel individuele variatie binnen culturen
o Veel subgroepen en subculturen die ook belangrijk zijn (SES, gender, )
o Studies met specifieke steekproeven
o Cultuur is dynamisch
è Opletten voor generalisatie en essentialisme!
Les 2: cultuur
Wat is cultuur?
- Veel gebruikte categorieën zoals bvb: personen, eten, …
Definitie(s) van cultuur
Honderden definities van cultuur à interpretatie kan breed of eng:
- Brede zin à waar CCP zich het meest mee bezig houdt
o Natuur tegenover cultuur
Ø Cultuur is alles wat de mens geschapen heeft
Ø Natuur is hetgene waar de mens uit bestaat biologisch gezien
, - Enge (nauwe) zin:
o Kunstuitingen, bedrijfscultuur, jongerencultuur
Verschillende manieren om cultuur te omschrijven:
- Hofstede
o Cultuur is de collectieve mentale programmering, die de leden van één groep of
categorie mensen onderscheidt van die van een andere.
o Het begrip cultuur:
- Onion-model of culture
Ø Verschillende lagen binnen een cultuur
- Cultuur is:
o een door een gemeenschap gedeeld systeem
o van waarden, normen, ideeën, attitudes, gedragingen, communicatiemiddelen en de
producten ervan
o die van generatie op generatie worden overgeleverd
o (van Oudenhoven, 2012)
Kenmerken van cultuur
Cultuur is gedeeld
- Voor cultuur is een groep(je) nodig
- De mate waarin varieert: individuele verschillen binnen eenzelfde cultuur
o Bv. cultuur binnen verschillende vriendengroepen
- En verschillen tussen culturen: tight (= heel strikt) vs. loose (= losser, meer variatie
toegelaten) cultures
, - “Cultural membership does not determine individual responses” à niet elk kenmerk van een
cultuur is voor iedereen van toepassing, het ene individu zal een cultuur sterker aanhalen
dan een andere individu
- Hechtheid van een cultuur: hoe hechter, hoe minder ruimte voor individuele variatie
Cultuur is (aan)geleerd
- Wordt overgebracht door socialisatie = het proces waarbij je bewust en onbewust dingen
leert en overneemt van je omgeving
o Primaire socialisatie: door familie en zorgfiguren
o Secondaire socialisatie: door school, vrienden, werk,…
o Tertiaire socialisatie: door samenleving, (sociale) media,…
- Enculturatie en acculturatie:
o Enculturatie: cultuuroverdracht in tijd à vanaf je geboorte tot je sterfte
o Acculturatie: cultuuroverdracht in geografische en sociale ruimte à elementen van
een andere cultuur aanleren (bv. door het verhuizen naar een andere cultuur =
geografisch; je kent mensen van een andere cultuur = sociaal)
- Cultuur is geleerd en heeft een invloed op natuur:
o Hersenen zijn deel van menselijke natuur maar worden ook gevormd door (culturele)
ervaringen
Bv. Taxi chauffeurs in Londen
Cultuur is dynamisch
- Cultuur beïnvloedt gedrag en gedrag beïnvloedt cultuur
Bvb jongeren betogen voor het klimaat
- Een nieuwe (sub)cultuur kan zich soms snel vormen
- Aanpassingen zijn adaptief
o Cultuur is de aanpassing van de menselijke soort op ecologische, sociopolitieke en
biologische factoren (Matsumoto & Yuang, 2013)
- Ecocultureel perspectief:
o ‘Ecologisch’ en ‘cultureel’à de ecologische omgeving waarin mensen functioneren,
is van invloed op de cultuur
o Voorbeelden:
Ø In Mongolië leven ze in een joerd, niet omdat ze het mooi vinden maar
omdat ze hun huis moeten kunnen verplaatsen
Ø Siësta in Spanje omdat het op het warmste uur van de dag niet mogelijk is
om te werken, dus pauze inlassen
Wat is cultuur niet?
Ras?
- Fysieke (onveranderlijke) kenmerken van bepaalde groepen mensen à mensen van
hetzelfde ras hebben niet altijd dezelfdde cultuur
Bv. huidskleur, type haar, lichaamslengte, …
Nationaliteit?
- Staatsburgerschap (paspoort)
o Vaak zelfde cultuur, maar:
Ø Ook heterogeniteit (er kan niet altijd van 1 cultuur gesproken worden) à bv.
België is nog steeds Vlaams of Waals
Ø Cultuur kan nationaliteiten overstijgen à bv. Europeese cultuur
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller axelleauwers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.37. You're not tied to anything after your purchase.