Inhoud
1 Ontstaan en definiëring van de algemene systeemtheorie ........................................................................ 3
1.1 Ontstaan van de Algemene systeemtheorie (AST) .................................................................................. 3
1.2 Onderscheid eerdere denkmodellen en systeemtheorie ........................................................................ 4
1.3 De algemene systeemtheorie binnen het maatschappelijk werk ............................................................. 4
2 Definitie en kenmerken van een systeem ..................................................................................................... 5
Wat is een systeem?................................................................................................................................... 5
2.1 Kenmerken van een systeem: ................................................................................................................ 5
1) Open systeem ................................................................................................................................ 5
2) Niet optelbaarheid ......................................................................................................................... 5
3) Interafhankelijkheid........................................................................................................................ 6
2.2 Eigenschappen van een systeem........................................................................................................... 6
1) Gezamenlijk doel ........................................................................................................................... 6
2) Emotionele betrokkenheid .............................................................................................................. 6
3. Bouwstenen – kernbegrippen van de algemene systeemtheorie ................................................................... 6
3.1 Informatie en feedback ......................................................................................................................... 7
Positieve feedback ................................................................................................................................. 7
Negatieve feedback ................................................................................................................................ 8
3.2 Homeostase en kalibrering ................................................................................................................... 8
3.3 Omgangsvormen of interactiepatronen van systemen ............................................................................ 9
3.4 De systeemregels ............................................................................................................................... 10
3.4.1 Opvattingen ............................................................................................................................. 10
3.4.2 Moetens................................................................................................................................... 11
3.4.3 Mythen .................................................................................................................................... 11
3.5 Identiteit ............................................................................................................................................ 12
3.6 Grenzen uit de systeemtheorie ..................................................................................................... 12
3.6.1 Kluwensysteem ........................................................................................................................ 12
3.6.2 Los-Zand systeem .................................................................................................................... 12
3.7 Circulariteit: een andere oorzakelijkheid ....................................................................................... 12
3.7.1 De lineaire causaliteit ............................................................................................................... 12
3.7.2 Circulaire causaliteit ................................................................................................................ 13
3.8 Equifinaliteit – Equipotentialiteit ................................................................................................... 13
4 Strategische stroming: de communicatietheorie .................................................................................... 14
4.1 Interactie als kernbegrip binnen de strategische stroming .................................................................... 14
4.2 Axioma 1: je kan niet – niet communiceren .......................................................................................... 14
4.2.1 invloed en bedoeling .................................................................................................................... 14
1
, 4.2.2 Betrokkenheid en inzet ................................................................................................................. 14
4.3 Axioma 2: gelaagdheid van de communicatie ...................................................................................... 14
4.3.1 de omgeving of context van een systeem ....................................................................................... 14
4.3.2 Contextinformatie ........................................................................................................................ 15
4.3.3 Contexthiërarchie ........................................................................................................................ 15
4.4 Axioma 3: ieder zijn waarheid .............................................................................................................. 15
4.4.1 interpunctie / betekenisverlening in de systeemtheorie.................................................................. 15
4.4.2 Herkadering ................................................................................................................................. 15
4.5 Kritiek op strategische stroming .......................................................................................................... 15
4.5.1 kritiek op de strategische stroming van Watzlawick: de onderkant van het gezin. ............................ 16
4.5.2 De constructivistische stroming: de bovenkant van het gezin. ........................................................ 16
5 Constructivistische stroming ................................................................................................................ 16
6 De structurele stroming............................................................................................................................. 17
6.1 Een operationele definitie van ‘het gezin’ ............................................................................................. 17
6.2 De levenscyclus van het gezin. ............................................................................................................ 17
6.3 De grenzen in een gezin ....................................................................................................................... 18
6.3.1 Grenzen tussen subsystemen zijn te star....................................................................................... 18
6.3.2 Grenzen tussen subsystemen zijn te open ..................................................................................... 18
6.3.3 Dysfunctionele gezinsstructuren .................................................................................................. 19
7 Contextuele stroming van Nagy Boszormenyi ........................................................................................ 19
7.1 basisbegrippen................................................................................................................................... 19
7.1.1 De existentiële context in 4 dimensies .......................................................................................... 19
7.1.2 Balans tussen geven en nemen ..................................................................................................... 20
7.1.3 Existentiële band tussen ouders en kinderen: loyaliteiten .............................................................. 21
7.1.4 Parentificatie en zijn vele vormen .................................................................................................. 22
7.1.5 Legaten en delegaten ................................................................................................................... 22
7.2 Methodisch handelen binnen contextuele hulpverlening ...................................................................... 23
7.2.1 Meerzijdige partijdigheid ............................................................................................................... 23
7.2.2 Basishouding en respect .............................................................................................................. 23
7.2.3 Empathie ..................................................................................................................................... 23
7.2.4 Echtheid of authenticiteit ............................................................................................................. 24
7.2.5 Het geven van erkenning ............................................................................................................... 24
Nagy spreek je uit als Notch
2
, 1 Ontstaan en definiëring van de algemene systeemtheorie
1.1 Ontstaan van de Algemene systeemtheorie (AST)
AST geboren in de jaren ‘50, opgegroeid in de jaren ‘60 en werd volwassen in de jaren ‘70 van de vorige
eeuw.
Vooraf: jaren ‘40 vorige eeuw: Ludwig van Bertalanffy, biologie
Wetenschapsbenadering Biologie: kijken naar de dingen of elementen vanuit een groter geheel of
holistische manier. Daarna verbreding tot een benadering die ook hanteerbaar is in andere
wetenschappen.
=> ontstaan van de Algemene Systeemtheorie (AST).
Ontstaan AST
Ludwig van Bertalanffy: de algemene systeemtheorie (in de biologie).
Bevindingen door het bestuderen van complexe systemen:
▪ Een systeem is permanent in interactie met omgeving (open)
▪ Er zijn relaties tussen de systemen en de omgeving
▪ Deze relaties zijn complex (kunnen niet worden begrepen door enkel de
aparte onderdelen te analyseren) + veranderen constant.
▪ Complexe systemen worden niet enkel gedreven door een wens naar
status quo of doorzoeken naar stabiliteit. Zij zijn creatief, spontaan en
actief en hebben vele manieren om hun organisatie te handhaven.
▪ Systemen bieden weerstand tegen verandering OF gaan op zoek naar
verandering.
Uitbreiding van de AST naar de menswetenschappen
▪ Holistisch denken: uitbreiding naar o.a. cybernetica of stuurkunde.
cybernetica = besturing van biologische en mechanische systemen met behulp van feedback.
Vb. thermostaat: temperatuur in een kamer wordt geregeld door de informatie (input) die komt
uit de thermostaat. Gaat de temperatuur inder bepaald limier, geeft thermostaat feedback (output)
aan de verwarmingsketel om in werking te trden en kamer op te warmen
(input beïnvloedt output en output beïnvloedt input: circulairsysteem)
▪ Holistisch denken: uitbreiding naar medische wetenschappen. Duidelijk dat veel
verschijnselen niet te verklaren zijn met eenvoudige oorzaak-gevolgrelaties en dat andere
invloeden ook een impact hebben
vb. griep
▪ Holistisch denken: uitbreiding naar menswetenschappen: Bateson 1956
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller deborahmille. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.