Summary
Samenvatting fysiologie 1
- Course
- Institution
volledige en uitgebreide samenvatting van het vak Fysiologie 1 van de opleiding dierenzorg.
[Show more]
Seller
Follow
VANHL
Reviews received
Content preview
Samenvatting fysiologieHoofdstuk 1: histologie of weefselleer
1. Inleiding
Anatomische structuren met het blote oog: anatomie
Microscopische anatomie: cytologie en histologie
Weefsel: groepering van cellen die gelijkaardige kenmerken en functies hebben.
Combinatie weefsel vormt orgaan en organen zijn gegroepeerd tot orgaanstelsel die het lichaam
vormen.
4 soorten weefsels:
1. Epitheel/dekweefsel: bedekken en aflijnen
2. Bindweefsel: steun geven en inwendige ruimten opvullen
3. Spierweefsel: actieve beweging
4. Zenuwweefsel: info geleiden
→ om orgaan goed te laten werken moeten deze samenwerken. (meeste organen alle 4 types
weefsel)
Toepassing in de praktijk:
histopathologie: microscopische studie van ziekte in de weefsels
Er wordt een biopt van een weefsel genomen en gefixeerd, een dunne weefselcoupe van gesneden
en dat wordt gekleurd en zo kan je naar weefsels onder de microscoop kijken. Veranderingen in
aantal, vorm grootte… van de cellen kan helpen om diagnose van een bepaalde ziekte te stellen.
2. Epitheel
2.1. Algemene eigenschappen van epitheel
epitheel = dekweefsel
bedekt in- en uitwendige oppervlakten & bekleedt inwendige transportbuizen.
kenmerken:
o dicht opeen geplakte cellen die in lagen gerangschikt zijn (kan 1 of meer lagen zijn)
o polaire cellen met apicaal oppervlak richting lumen orgaan/lichaamsholte en basaal
oppervlak richting onderliggend bindweefsel.
o Avasculair: geen bloedvaten (ontvangt zuurstof & voedingsstoffen vanuit
onderliggend bindweefsel). MAAR ze zijn geïnnerveerd = bevatten zenuwen en
geven belangrijke sensorische info door.
o Beschadigde epitheelcellen worden continu vervangen of hersteld (door vb.
schade/ziektekiemen)
2.2. Functies van epitheel
Fysieke bescherming aan onderliggende weefsels. (bescherming tegen schaven, uitdroging…)
Regelt doorlaatbaarheid van biochemische stoffen. (sommige epithelia ondoorlaatbaar
andere meer doorlaatbaar)
Sensorische informatie ontvangen.
1
, Klierweefsel (excretie=geproduceerde stoffen verlaten lichaam/secretie= stoffen blijven in
lichaam)
2.3. Verbindingen tussen epitheelcellen
Moeten stevig verbonden zijn om andere weefsels te beschermen.
Zijvlakken zijn gegolfd, daardoor passen ze in elkaar als een puzzel.
Tussen naburige epitheelcellen zijn er kanaaltjes met matrix die voedings- en
transportstoffen transporteren vanuit en naar onderliggende weefsels.
zijkanten epitheelcellen zijn verbonden aan naburige cellen door:
o Tight junctions: samensmelting van buitenste lagen plasmamembranen van 2
naburige cellen. Er wordt een ondoordringbare barrière gevormd. (vb. urineblaas,
spijsverteringstelsel)
o Gap junctions: verbinding via connexons (:kanaaleiwitten die van cytoplasma ene cel
naar cytoplasma andere cel lopen). Door connexons is transport van ionen,
voedingstoffen en elektrische signalen van ene naar andere cel mogelijk (vb.
hartspierweefsels & glad spierweefsel, rol in coördinatie van spiercontracties)
o Desmosoom: verdikking gevormd door intercellulaire filamenten die in elkaar passen
als klittenband. Is goed bestand tegen spanning en uitrekking (vb. huid, hart)
o Hemidesmosoom: ziet eruit als een half desmosoom. Verbindt epitheelcel met
basaal membraan eronder.
2.4. Het basale membraan
Fundering epitheelcel
Netwerk van vezels dat epitheelcel vasthecht aan onderliggend bindweefsel.
Gedeeltelijke barrière: laat o2, co2, voedingstoffen… door
Sterk en elastisch
2.5. Het epitheeloppervlak / oppervlaktespecialisatie
Epitheel in bloedvaten: glad oppervlak zodat bloed zonder wrijving kan stromen.
Microvilli: oppervlaktevergroting voor absorptie/secretie
Cilia/trilharen: gecoördineerde bewegingen waardoor stoffen langs het oppervlak van het
epitheel kan verplaatst worden. (vb. slijm, vreemde stoffen)
Keratine/verhoorning: beschermend en waterdicht (vb. huid)
2.6. Classificatie van epitheel
Ingedeeld volgens 3 criteria:
Aantal cellagen (eenlagig of meerlagig)
Vorm van de cellen (plaveiselepitheel, kubisch epitheel, cilindrisch epitheel)
Aanwezigheid oppervlaktespecialisatie (trilharen, microvilli, verhoornde cellen…)
2.7. Types van epitheel
2
, 2.7.1. Eenlagig plaveiselepitheel
Afgeplatte cellen met schijfvormige kern
Dun en fragiel (passage water, o2, co2 en kleine moleculen in longen en nieren)
Vlak en glad = geen wrijving
Endotheel: aflijning bloed- en lymfevaten
Mesotheel: aflijning borst- en buikholte
Komt voor in lymfevaten & bloedvaten
2.7.2. Eenlagig kubisch epitheel
1 laag kubische cellen met ronde, centrale kern
Op plaatsen waar secretie en absorptie gebeurt
Komt voor op oppervlakte eierstokken, in schildklier, lever
2.7.3. Eenlagig cilindrisch epitheel
Lange dunne cellen met ovale kernen
Epitheel is dikker dus meer bescherming
Betrokken bij secretie en absorptie (afvoergangen exocriene klieren, wand maagdarmstelsel)
Eenlagig cilindrisch epitheel met trilharen komt voor in luchtwegen, baarmoeder en eileiders
Komt voor in luchtwegen, baarmoeder en eileiders
2.7.4. Meerlagig plaveiselepitheel
Bestaat uit meerdere cellagen
Bescherming tegen wrijving en blootstelling aan chemische stoffen
Mond, slokdarm, vagina…= onverhoornd meerlagig plaveiselepitheel
Huid= verhoornd meerlagig plaveiselepitheel
2.7.5. Meerlagig kubisch epitheel
Meestal uit 2 lagen kubische cellen
Bescherming weefsels in grote afvoergangen exocriene klieren
Komt voor in zweet, melk en speekselklieren
2.7.6. Meerlagig cilindrisch epitheel
Beschermt onderliggende weefsels
Komt voor in grote afvoergangen van melkklieren en een deel van de urethra bij sommige
mannelijke dieren.
2.7.7. pseudomeerlagig cilindrisch epitheel
Ziet er meerlagig uit maar is het niet
Alle cellen zijn verbonden met basaal membraan, niet alle reiken tot luminale oppervlak
Kernen op verschillende hoogten
Vaak trilharen en slijmbekercellen
Komt voor in ademhalingsstelsel & delen mannelijk voortplanting stelsel
2.7.8. overgangsepitheel
3
, Kan uitrekken
Is waterdicht
Komt voor in de urinewegen
2.8. Klieren
Klieren zijn cellen die secreties of excreties produceren. Er is een onderscheid tussen endocriene
klieren en exocriene klieren
Endocriene klieren: hebben geen afvoergang, hormonen worden via de bloedbaan getransporteerd
naar de plaats in het lichaam waar ze hun functie uitvoeren
Exocriene klieren: voeren hun secreties/excreties via afvoergangen naar lichaamsholte of
celoppervlakken.
3. Bindweefsel
3.1. Algemene eigenschappen van bindweefsel
Bestaan vooral uit niet-levende extracellulaire matrix (extracellulaire vezels +
grondsubstantie)
De matrix omgeeft cellen en zorgt voor voeding en steun
Daardoor kunnen bindweefselcellen overleven terwijl ze verder uit elkaar liggen dan
epitheelcellen
Gevasculariseerd: bevat bloedvaten die zuurstof en voedingstoffen aanvoeren & co2 afvoeren
Graad van vascularisatie varieert
Bindweefsel bevat vaak sensorische receptoren die pijn, druk… registreren.
3.2. Functies van bindweefsel
Andere weefsels verbinden
Steun voor het lichaam
Beschermende laag rond organen
Isolatie lichaam
Energiereserve
Transport stoffen door lichaam
Herstel beschadigde weefsels
Afweer tegen micro organismen
3.3. Bestanddelen van bindweefsel
3.3.1. Grondsubstantie
Amorf, homogeen materiaal
Kan vloeibaar, vast of gel zijn
Bestaat uit glycosaminoglycanen ( ketens glyocoproteïnen die hyaluronzuur… bevatten)
Functies:
o Uitwisseling voedingsstoffen en afvalstoffen tussen cellen en bloed
o Schokbrekend kussen
o Beschermt de bindweefselcellen
o Barrière voor binnendringen van micro-organismen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VANHL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now