Dit is een samenvatting van het keuzevak Relaties, Intimiteit en Seksualiteit (RIS). Het document omvat de nodige informatie uit de PowerPoint slides en extra uitleg vanuit de les.
2 Relatievorming en relatievormen ................................................................................................................... 5
3 Hechting bij partnerrelaties ............................................................................................................................ 8
4 Succesfactoren bij partnerrelaties ................................................................................................................ 13
5 Uitdagingen bij partnerrelaties..................................................................................................................... 15
Gewone verloop ....................................................................................................................................... 20
Verstoord verloop bij kinderen................................................................................................................. 25
Verstoord verloop bij volwassenen .......................................................................................................... 29
7 Problemen bij seksualiteit............................................................................................................................. 31
Genitopelvienepijn- of penetratiestoornis (GPPPS) ................................................................................. 36
0
,Hoofdstuk 1: Introductie
1 Introductie
1.1 Belangrijkste concepten
1.1.1 Relaties
• Kwaliteitsvolle relaties hangen samen met lang en gelukkig leven (privé, werk, …)
• Vroeger: duidelijk, veel regels → weinig vrijheid
• Nu: meer vrijheid → minder verbonden
• Verwachtingen in relatie: partner gaat mee vorm geven aan de identiteit
• Dus: wegvallen van structuren zorgt voor onduidelijkheid → communicatie nodig
1.1.2 Intimiteit
Intimiteit = gevoel of ervaring van diepe verbondenheid.
• Lichamelijk, emotioneel, spiritueel
• Subjectief: voor iedereen anders → in gesprek vragen naar betekenis
• Afhankelijk van context: situatie, tijd en ruimte
• Mannen en vrouwen vertrekken vaak vanuit ander perspectief:
• Vrouw: intimiteit is basis voor seksualiteit → nood aan contact voor verbondenheid
• Man: seks nodig voor intimiteit → nood aan seks voor verbondenheid
1.1.3 Seksualiteit
Gedachten en gevoelens zijn ook belangrijk deel van seksualiteit (wat je denkt/voelt tijdens seks)
Seksualiteitsbeleving
→ Emotionele betekenis
• Wat voel je erbij?
• Positieve of negatieve gevoelens?
Seksueel functioneren
→ Bloedbanen, zenuwbanen en hormonen
• Enkel het lichamelijke of medische
• Niet mogelijk? → seksuele disfuncties (geen erectie kunnen krijgen)
1
,Hoofdstuk 1: Introductie
1.2 Geschiedenis van de seksuologie
• Voor oorlog: enkel Europese artsen en psychiaters
• Na oorlog: Amerikaanse onderzoekers
1.2.1 Alfred Kinsey (1947)
• Eerste onderzoeker rond seksueel gedrag bij mensen
• Institute for sex research, VS
The Kinsey Reports
• Deed onderzoek door interviews bij mannen en vrouwen
• Op basis daarvan 2 boeken
• Het feitelijk gedrag kwam niet overeen met de heersende normen
• Homoseksueel/lesbisch contact
• Seks voor huwelijk
• Betaalde seks
1948 1953
De Kinseyschaal
• 7-puntsschaal bij seksuele oriëntatie
• Moeilijk te zeggen dat je 100% hetero/homo bent
• Niet abnormaal als je ooit homoseksueel gedrag stelt
• Schaal is niet vaststaand → seksualiteit is veranderbaar
1.2.2 William Masters en Virginia Johnson (1966)
• Wouden nagaan hoe het lichaam reageert tijdens seksualiteit (hartslag, bloeddoorstroming, …)
• Hebben mensen met elektroden seks laten hebben in een labo
De seksuele responscyclus
• Verschil:
• Man: niet veel variatie, bijna altijd hetzelfde
• Vrouw: verschillende mogelijkheden
• Vrouw kan makkelijker 2e orgasme krijgen → verschil in herstel van lichaam
• Fases:
1. Opwinding
2. Plateau: situatie houdt aan
3. Orgasme
2
, Hoofdstuk 1: Introductie
1.2.3 Ellen Laan (1962-2022)
• Psycholoog/seksuoloog
• Onderzoekt over vrouwelijk seksueel functioneren
• Had grote invloed op verkrachtingszaken
• Vroeger: vochtig zijn was toestemming
• Toonde aan dat doorbloeding van de vaginawand een lichamelijke reactie was op doodsangst
→ beschermen van schade
• Zijn dus niet echt opgewonden
• Gelijkheid en genot:
• Jongens zien en raken hun penis veel aan → geraken vertrouwd
• Bij meisjes inwendig
• Belangrijk dat meisjes hun vagina ook ontdekken → kan dan beter grenzen aangeven
• Ze moeten leren genieten voor hunzelf en niet enkel voor de partner
1.3 PLISSIT model
Bijna alle hulpverleners
• Bespreekbaar maken van seks
• Basishouding belangrijk → LSD-principe
• PLISSIT:
1. Toestemming geven aan cliënt om erover te praten
→ niet negeren of afwimpelen
2. Kunnen luisteren en een beetje info kunnen geven
3. Suggesties of advies kunnen geven obv wat je weet
4. Nog niet voldoende voor cliënt? → doorverwijzen naar specifieke hulp
Specifieke hulpverleners
1.4 Link tussen relaties en seksualiteit (Dewitte)
• Relatietevredenheid en seksuele tevredenheid hebben verband en beïnvloeden elkaar
• Tevredenheid is subjectief
1.4.1 Evolutionair perspectief
→ Seks als strategie om relatie te voeden of behouden
• Doorgeven van genen
• Kind is eerste 4 jaar hulpeloos:
• Langetermijnrelatie (4 jaar of langer) = gunstig voor kind
• Die periode is de relatie tussen de ouders functioneel
• Partners zijn dus gebonden aan elkaar om te zorgen voor het ‘nest’
• Evolutionair geprogrammeerd voor seriële monogamie: monogaam bij partners achter elkaar
• Ouderschapsinvestering
• Kritiek:
• Strikt beeld van relaties en seks → evolutie is net flexibel
• Geen variatie binnen een persoon?
• Geen aandacht voor wisselwerking tussen partners
1.4.2 Sociaal perspectief
→ Seks als sociale uitwisseling
• Specifieke dynamiek van kosten en baten → balans
• Tevredenheid: meer baten/beloningen dan kosten
• Investeringsmodel:
• Seks goed/niet goed? → relationele betrokkenheid is doorslaggevende factor
• ↗ betrokkenheid, ↗ tevredenheid, ↗ bescherming tegen ontrouw 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SamenvattingenBachelor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
