Summary
Samenvatting Psychologie van het persoonlijke
- Course
- Institution
Toetsdoelen psychologie van het persoonlijke uitgewerkt
[Show more]
2 reviews
By: alexadema • 4 year ago
By: artuitermark • 5 year ago
Seller
Follow
student99nmp
Reviews received
Content preview
Psychologie van het persoonlijke, periode 4 jaar 1Hoofdstuk 1
De student kan de definitie geven van het begrip persoonlijkheid, die in het boek gehanteerd
wordt als uitgangspunt.
Persoonlijkheid = bestaat uit de verzameling persoonlijke karakterrekken en mechanismen die
binnen het individu zijn georganiseerd --> relatief langdurig en beïnvloedt iemands interacties met en
aanpassingen aan de intrapsychische, fysieke en sociale omgeving
Karaktertrek = beschrijven de neigingen van een persoon om zich op een bepaalde manier te
gedragen
- Beschrijven mensen
- Helpt gedrag te verklaren
- Helpt toekomstig gedrag te voorspellen
---> Karaktertrekken beïnvloeden de manier waarop mensen hun leven vormgeven (denken,
doen en voelen)
Mechanisme = proces over hoe een bepaalde eigenschap tot uiting komt d.m.v.: input -> decision
rules (beslissingsregel) -> output
- Gevoeliger voor info uit omgeving die aansluit bij de karaktertrek
- Denkt na over verschillende opties
- Stuurt gedrag richting bepaalde categorieën
Bv:
Input: nieuwe mensen ontmoeten
Beslissingsregel: extravert --> praatje maken/ introvert --> op achtergrond blijven
Output: extravert persoon --> stapt op nieuwe mensen af/ introvert --> ontwijkt nieuwe mensen
Beslisregels persoonlijkheid: bepalen welke behoeften worden geactiveerd, afhankelijk van de
omstandigheden
- Georganiseerd:
Karaktertrekken en mechanismen zijn georganiseerd en aan elkaar gelinkt
Persoonlijkheid is zo georganiseerd dat ze beslisregels hebben en in bepaalde situaties onder
bepaalde omstandigheden wordt geactiveerd
- Langdurig:
Karaktertrekken zijn relatief langdurig en vaak consistent met verschillende situaties
Persoonlijkheid op 3 niveaus te analyseren:
1. Niveau van menselijk ras
2. Niveau van individuele/groepsverschillen
3. Individueel niveau (vaakst als TP’er)
De student kan de zes invalshoeken binnen de persoonlijkheidspsychologie van elkaar
onderscheiden.
Dispositionele invalshoek:
- Hoe verschillen individuen van elkaar op basis van persoonlijke kenmerken
- Hoeveel eigenschappen nodig om persoon te beschrijven? -> Big 5 meest gebruikt
0
,Biologische invalshoek:
- Persoonlijkheid bekeken vanuit de genen en evolutie
- Mensen worden gezien als verzamelingen biologische systemen: bouwstenen van gedrag,
gedachten en emoties
- Persoonlijkheid aangeboren (nature)
Intrapsychische invalshoek:
- Gekeken naar buitenbewustzijn
- Mensen worden gedreven door innerlijke processen: gedachten, verlangens, angsten,
onbewuste motieven
- Psychodynamische invalshoek: Freud
- Humanistische invalshoek: Maslow en Carl Rogers
Cognitieve-ervarings invalshoek:
- Wat mensen denken, doen en voelen wordt bepaald door de manier waarop zij de wereld
interpreteren
- George Kelly
Sociale en culturele invalshoek:
- Persoonlijkheid het gevolg van interactie met cultuur, omgeving en relaties
- Zorgen bv. voor verschillende persoonlijkheden tussen mannen en vrouwen
Aanpassingsinsvalshoek:
- Rol van persoonlijkheid in stressvolle situaties (coping strategieën)
- Homeostase
Hoofdstuk 2
De student kan de volgende soorten persoonlijkheidsdata onderscheiden en toelichten aan de
hand van voorbeelden.
Self-report data (S-data):
- Informatie die de persoon zelf vrijgeeft
- (Bv. persoonlijkheidsvragenlijsten als de NPV of PMT)
Observer-report data (O-data):
- Informatie verworven door mensen die de persoon hebben geobserveerd
- (Bv. een juf die vertelt hoe Tim van 5 jaar zich gedraagt in de klas)
Test data (T-data):
- Informatie verkregen vanuit experimenten die gevoerd worden in een experimentele setting
- (Bv. FMRI (hersenscan))
Life-outcome data (L-data):
- Informatie verkregen d.m.v. het geboorteregister, facebook etc.
1
, Dispositionele invalshoek
Hoofdstuk 3
De student kan verschillende taxonomieën van persoonlijkheid onderscheiden en toelichten.
Eysenck (Hiërarchisch persoonlijkheidsmodel: PEN):
- Drie hoofdpersoonlijkheidskenmerken onderscheidt
- -> lopen uit in 5 andere kenmerken -> lopen uit in 4 andere kenmerken
- P = psychotcisme (mate van egoïsme en vijandigheid)
E = extraversie/introversie
N = neuroticisme/emotionele instabiliteit
Catell (16-persoonlijkheidsfactorensysteem):
- 16 persoonlijkheidskenmerken onderscheidt
- Tot deze kenmerken gekomen d.m.v. factoranalyse, S-data en T-data
- Theorie nooit bewezen, wel basis voor Big Five
Jerry Wiggins (Circumplex model):
- Twee dimensies gehanteerd: dominantie/onderdanigheid en vriendelijkheid/vijandigheid
- A.d.h.v. de dimensies -> 16 persoonlijkheidskenmerken
- Ontwikkeld door het bestuderen van taal: synoniemen/antoniemen, woorden uit
woordenboek
Adjacency = persoonlijkheidskenmerken die dicht bij elkaar in de buurt liggen (zoals
dominant en competitief) hebben een positieve correlatie
Hoge score op het ene kenmerk -> hoge score op het andere
Bipolarity = persoonlijkheidskenmerken die het tegenovergestelde van elkaar zijn: liggen
tegenover elkaar
Orthogonality = persoonlijkheidskenmerken die niet gecorreleerd zijn aan elkaar: staan
haaks op elkaar (hoek van 90 graden) in de cirkel (bv. dominantie en vriendelijkheid)
Big Five:
Bestaat uit de volgende 5 persoonlijkheidskenmerken (OCEAN), d.m.v. factoranalyse:
- O: Openheid
- C: Consciënteusheid
- E: Extraversie
- A: Vriendelijkheid
- N: Neurotcisme
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student99nmp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now