Class notes
College aantekeningen Nieuwe tijd: cultuurgeschiedenis
- Course
- Institution
Alle aantekeningen van de lessen cultuurgeschiedenis: Nieuwe tijd. Bij elke titel van de slide staan alle notities bijgeschreven.
[Show more]
Seller
Followemelyderoeck
Content preview
Les 8: hekserijdossiersHans Kippenberg
- Dit is een invalshoek die ook verband houdt met het onderzoek van Guido.
o Relatie tussen religie en magie
o Guido heeft dit uitgewerkt aan de hand van hekserijdossiers
Terechtgestelde heksen
- Je ziet de aantallen en het aandeel van de vrouw. In de zuidelijke Nederlanden focust het
vooral op vrouwelijke heksen.
- Vlaanderen 80% = meeste heksenvervolging
- De focus ligt op 1590 -1650
Zuiden van de taalgrens
- De aantallen liggen in Frankrijk veel hoger
- Zuiden was dichter bevolkt dan in het noorden desondanks het in zuiden veel erger is. er is
dus geen correlatie tussen bevolkingsdichtheid en de vervolging.
- Luxemburg was een kruisgebied waardoor dit een belangrijke plaats was.
Mechelen
- Er komen 27 gevallen van hekserij tussen 1592 – 1642 voor de Mechelse schepenbank. 4
vrouwen hiervan zullen op de brandstapel komen.
- Ook de bisschoppelijke rechtbank (rechtbank van het bisdom) hielden zich ook met allerlei
vervolgingen bezig maar dat ging over kleinere gevallen van toverij. Hierbij zijn de mannen in
de meerderheid.
- Als het gaat over de vervolging van de hekserij zijn er twee concepten:
o Volkse concept van hekserij
Kijken naar de schade die toegebracht is
o Demonologische concept
Pact met de duivel
Kwaadaardige vormen van teksten
‘volks’ hekserij concept
- Handleiding voor mensen/ rechters die het fenomeen van hekserij wilden vervolgen
- Er werd ook ingezoomd op het pact dat met de duivel werd gesloten.
- De duivel verleent de heks bepaalde kranten en is op die manier niet de duivel maar ze heeft
daar wel een verbond mee.
, Dick Harrison
- Zweedse historicus
- Historiek.net
- Er wordt in zijn boeken verwezen hoe men omgaat met de hekserijvervolgingen vandaag de
dag (hoe kan men heksenvervolging herdenken?)
o Bv: Lier
Gedenksteen naar aanleiding van het proces van Katelijne
o Bv: Nieuwpoort
Plakkaat met alle geëxecuteerde heksen
- Bv: Antwerpen
Antwerpen is precies een voorbeeld van een stad waar weinig
heksenvervolging waren. Het stadsbestuur ging niet mee in die
heksenvervolging uit schrik voor onrust en instabiliteit. Dit zou de
economische welvaart tegen houden. Op die manier is er in 1603, 1 heks
veroordeelt. Zij was niet afkomstig uit Antwerpen en dit toont aan dat het
stadsbestuur terughoudend was.
Lyndal Roper
- Zij is de eerste vrouw (en eerste Australische) die een leerstoel heeft mogen bekleden in
Oxford.
- Zij zegt dat seks met de duivel een centraal element is in het pact met het verbond met de
duivel. Wat de vervolgde vrouwenzeggen hangt af van de lokale cultuur (terug te vinden in de
getuigenissen).
- Die prinsbisschoppen hebben al relatief vroeg ordinanties uitgevaardigd tegen heksen en
vormen van hekserij. Dat heeft op die manier ook de vervolging gestimuleerd.
- De grootste uitbraak van vervolgingen komen in de jaren 20/30. We spreken dan over
honderden vervolgingen.
- De bron die Roper gebruikt zijn gerechtelijke dossiers met ondervragingen en bekentenissen
van heksen.
- Hoe heeft Roper deze bron getypeerd?
o Men werd gedwongen door folteringen
o Geen geheel narratief maar stapsgewijs bekomen door middel van folteringen.
Er doet zich in de zestiende eeuw een verschuiving voor:
- Na het concilie van Trente werd het verplicht dat priesters aanwezig waren bij de trouw
- Wanneer de kinderen minderjarig waren dan moest je de toestemming van de ouders
hebben
- Je moet drie keer afgeroepen worden door de preekstoel (Marieke is met Jef getrouwd en dit
werd drie maal herhaald). Dit zorgde ervoor dat mensen bezwaar konden aantonen.
Hoe interpreteren rechters hekserij?
- Als je seks hebt met de duivel is dat het bewijs dat je een pact hebt gesloten met de duivel.
Zij zoomden in op dat pact met de duivel en als je als vrouw seks had gehad daarmee dan heb
je groot bewijs.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emelyderoeck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now