Class notes
College aantekeningen Nieuwe tijd: cultuurgeschiedenis
- Course
- Institution
Notities van de lessen van cultuurgeschiedenis. Bij elke titel van de slide staat de bijhorende informatie.
[Show more]
Seller
Followemelyderoeck
Content preview
Les 7: gastcollege 2- Er zijn al heel veel beelden in de middeleeuwen maar er zijn er weinig van bewaard gebleven.
1. Bidden met beelden (imaginatie)
- Het historiseren van beelden is pas vanaf de 19 de eeuw. Tot 1800 plaatsste men het beeld
steeds in de eigen contemporaine tijd vanwege de imaginatie. De imaginatie begon al heel
vroeg want Paus Gregorius zei dat beelden geschikt waren bij het gebed in de 6 de eeuw. Het
kon didactisch zijn als onderdeel van de catechese. Mensen die arm waren konden de
boodschap ontvangen. Beelden werden soms ook vereerd wat niet de bedoeling was.
- Twee personen speelde een grote rol
o Bernardus van Clairvaux (11de eeuw)
Preken over de liefde
Die traktaten uit die preken vind je op prenten en op materieel erfgoed.
o Franciscus van Assisi
Wordt beschouwd als de man die het meest op christus leek. Hierdoor wordt
hij een mythisch figuur in de middeleeuwen.
- Liefde en lijden is het meest belangrijke thema in de middeleeuwen en die worden
gevisualiseerd. De twee prenten op de PP (geel):
o Links zien we een hart en dat staat symbool voor de ziel.
o Rechts zien we christus zittend op de koude steen met bloeddruppels op zijn lijden.
Hier krijg je dus weer dat lijden. Links zien we de bloemen van het Hooglied.
- Je ziet een nonnetje. Dat nonnetje is in de afbeelding aanwezig. Als je je mediteerde
verplaatste je je in die non. Je zag met al je zintuigen het lijden van christus. Je ziet links weer
de tuin van het Hooglied.
- Die vorm van imaginatie loopt door en wordt in de contrareformatie ook gebruikt en
geperfectioneerd. Een van die personen is Franciscus de Sales. De non die er staat wordt
vervangen door Maria en dat ga je terug zien komen. Dat bidden deden katholieken met alle
zintuigen. Als je de zeventiende -eeuwse boekjes leest dan ga je lezen dat heel wat mensen
huilden tijdens het bidden.
- Bidden is tot een mystieke relatie met Jezus komen (zie aquarell van harten). Hier zie je ook
de tuin van het Hooglied.
- Parabel van de vijf wijzen en de vijf dwaze maagden
o Dit bijbelfiguur zet de toon voor de rol van vrouwen. Zij moesten hun olielamp met
deugden vullen om in het hemelse paradijs te kunnen geraken. Dit zie je ook op
kathedralen. Je ziet wijze maagden die de lamp vast houden en anderen houden ze
ondersteboven.
o Er komt een verhaal bij: omstreeks die tijd komt daar de afbeelding bij van het laatste
oordeel. De wijze maagden hebben op tijd hun lampen gevuld en God oordeelt dan
dat de wijze maagden naar de hemel mogen. Je ziet een combinatie ontstaan van het
laatste oordeel.
o Je ziet wijze maagden spinnende. Er zit een symboliek in dat spinnen verborgen. Alles
was gealerteerd om in die mystieke verering van christus te geraken.
, 3 plaatjes naast elkaar van vrouwen die bloemen plukt
- Je ziet dat een vrouw buiten het hof bloemen gaan plukken en later zie je dat ze in de tuin
gaat met de bruidegom christus. Die middelste afbeelding zie je wijze maagden die samen in
de tuin zijn en die maken een bloemenkrans.
- Vruchten en bloemen staan voor deugden.
- Er wordt een liefdesband met christus geromantiseerd. Je ziet hier een vrouw die haar
bruidegom christus ontmoet om binnen te geraken.
- Men had zelf het beeld dat men in die mystieke verering met christus in bed kon kruipen. De
vrouw moest wel maagd blijven. De maagden hadden ingevingen van de hemel. Er werd
gezegd dat ze dichter bij de hemel stonden dan vrouwen die niet meer maagd waren. Je ziet
op de foto dat ze bedekt is met bloemen van deugden.
- Altaar Malteraarsschap
o Glasschilderingen
o Je ziet het lijden van christus, verhaal van Theodosius en Maria.
o Andere foto:
Nonnetje erbij komen
- De wijze van de dwaze maagden
o Duivels hebben de dwaze maagden
o Engelen hebben de slimme maagden
- Triomf van de dood
o We zitten in de renaissance (ontdekking van het lichaam). Men gaat mooie en lelijke
vrouwen afbeelden.
2. De reformatie
- Luther
o Heeft zijn stellingen in 1517 op de deur getimmerd.
o Luther accepteert dat het beeld ook didactisch kan zijn. hij wil wel absoluut niets
weten van die mistiek en dat je kan bidden met die beelden en al zeker niet dat je die
beelden vereerd.
o Calvijn is nog strenger want die wilt van geen beeld weten.
- CVT
o Als reactie daarop zal de kerk zeggen dat ze daar iets aan moeten doen.
o Beelden mogen niet vereerd worden of erotische beelden opwekken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emelyderoeck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now