Class notes
College-aantekeningen Terrorisme: Beeld en Werkelijkheid
- Course
- Institution
Dit zijn de aantekeningen van de colleges van het vak Terrorisme: Beeld en Werkelijkheid. Het bevat alle 15 behandelde colleges.
[Show more]
Seller
Follow
gwa5
Reviews received
Content preview
Terrorisme: beeld en werkelijkheid – aantekeningen collegesCollege 1 - Introductie
Terrorisme
- Focus op bepaalde vorm van terrorisme – wat telt wel/niet als terrorisme? er is
vaak een focus van terrorisme gepleegd door niet-statelijke actoren op burgers
- Focus op Westerse wereld – waar vindt terrorisme plaats?
- Focus op het heden – is terrorisme een recent verschijnsel?
Focus op bepaalde vormen – Wat telt wel/niet als terrorisme?
Het antwoord op de vraag is vaak niet duidelijk. Er is eindeloos discussie over.
Case 1: Theo van Gogh
Theo van Gogh werd in 2004 vermoord. Hij maakte lompe grappen over de islam en hij had
een eigen televisieprogramma. Mohammed B was deel van de Hofstadgroep, een groep met
een radicale omvatting van de islam. Mohammed B was boos over de uitlatingen van van
Gogh.
- Is het terrorisme?
o Ja: politiek motief, de aanslag had ontwrichtende gevolgen, angst zaaien
o Nee: het is een moord op één persoon
Case 2: Koninginnedag 2009
Een auto reed op de koninklijke familie af. De bestuurder wilde de koninklijke familie
aanrijden. De bestuurder had veel persoonlijke problemen gehad: conflict met mijn
werkgever, depressief, eenzaam, stemmingswisselingen, erg tegen het koningshuis,
extreemrechtse sympathieën.
- Is het terrorisme?
o Ja: pleegt net als Mohammed B. een aanslag op personen/een groep die
symbool staan voor een bepaald gedachtegoed. Het zorgt daarnaast voor
angst onder de bevolking
o Nee: als het terrorisme was, dan was er een beter plan uitgevoerd met de
kans om het koningshuis te raken
Case 3: Peter R. de Vries 2022
Peter stond een kroongetuige bij. De advocaat van de kroongetuige van Peter zijn beide
vermoord.
- Is het terrorisme?
o Ja: het gaat niet om Peter zelf, maar hij zendt een boodschap door: als je je
tegen mij richt, kan dit gebeuren, angst zaaien
o Nee: terrorisme is vooral gericht op de gewone mens te raken, maar dit raakt
vooral de advocatenwereld, heeft het een politiek motief?
Case 4: Enschede 2016
Vier mannen hebben in 2016 een molotovcocktail tegen een moskee in Enschede gegooid.
De celstraf valt lager uit omdat volgens het Hof geen personen in gevaar zouden zijn
gekomen bij de actie. Volgens het Gerechtshof waren er geen personen aanwezig op het
terrein van de moskee. Het doel van de daad was de moslimgemeenschap angst aanjagen
en de gemeente te dwingen af te zien van plannen voor aan asielzoekerscentrum.
- Is het terrorisme?
o Ja: het is niet het gebruik van geweld, maar ook de dreiging van geweld,
angst zaaien
o Nee: er was niemand aanwezig en daardoor niet gericht op mensen
1
,Case 5: Utrecht, 2019
Er zijn vier doden gevallen in een tram die om zich heen ging schieten. Hij was instabiel, had
relatieproblemen, er liep een rechtszaak tegen verkrachting tegen hem, in de rechtszaal
deed hij uitspraken die politiek van aard zijn: ik erken het Nederlandse rechtssysteem niet en
ik ben boos over de Nederlandse moslimacties in het Midden-Oosten, hij was een lone-wolve
- Is het terrorisme?
o Ja: de personen in de tram waren niet het doelwit per se, maar er wordt wel
angst gezaaid
o Nee: komt er door deze aanslag aandacht voor het politieke programma van
de dader?
Case 6: Boetsja, 2022
In Oekraïne bleken veel burgers doodgeschoten zonder duidelijke reden.
- Is het terrorisme?
o Ja: de burgers waren niet het doelwit, maar het was de bedoeling om angst te
zaaien. Dat het een staat is, maar niet uit voor de actie, het kan alsnog
terrorisme zijn. Juridisch gezien valt het onder een oorlogsmisdaad, maar de
intentie is terreur
o Nee:
Er is veel discussie over het feit dat terrorisme gekoppeld is aan niet-statelijke actoren. Het
zou raar zijn om te zeggen dat staten hier immuun voor zijn. Als je puur kijkt naar terrorisme
als een vorm van geweld, kunnen alle actoren dit doen dus ook staten. Voorbeelden: Hamas
en Israël.
De definitiekwestie
- Geen consensus omdat er geen consensus is over wat terrorisme is, kan je het
label ‘’terrorist’’ makkelijk plakken op je tegenstander
- 200 definities verzameld
- Veel definities bevatten de volgende aspecten:
o Geweld
o Politiek doel (dus niet crimineel of psychotisch geweld)
o Gevoelens van angst creëren is deel van de strategie
o Boodschap overbrengen
o Slachtoffer van geweld is niet het uiteindelijke doel, bijvoorbeeld wel politieke
leiders of een specifieke groep
- Schendt het oorlogsrecht:
o Doelbewust burgers aanvallen (Ganor)
o Buiten conflictgebied
Enkele definities
Amerika: beraamd, politiek gemotiveerd geweld, aangewend tegen civiele doden door sub-
nationale groepen of illegale agenten, gebruikelijk bedoeld om een publiek te beïnvloeden.
Nederland: het uit ideologische motieven plegen van op mensenlevens gericht geweld, dan
wel het aanrichten van maatschappij-ontwrichtende zaakschade, met als doel
maatschappelijke ondermijning en destabilisatie te bewerkstelligen, de bevolking ernstige
vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden.
EU: een opzettelijke handeling die naar aard of context een land of een organisatie ernstig
kan schaden en die overeenkomstig het nationale recht als strafbaar feit is gedefinieerd,
wanneer de daad gepleegd wordt met het doel: 1) een bevolking ernstig te intimideren, 2)
overheden dan wel een internationale organisatie op onrechtmatige wijze te verplichten een
bepaalde handeling te verrichten of zich daarvan te onthouden, 3) de politieke,
2
,constitutionele, economische of sociale basisstructuren van een land of van een
internationale organisatie ernstig te destabiliseren of te vernietigen.
Belangrijke aspecten
- Strategie/tactiek, geen actor het is een vorm van geweld, geen type actor. Je hoort
vaak de term terroristische organisaties. Bijvoorbeeld Hamas is een organisatie die
soms terroristisch geweld gebruikt, maar die ook andere dingen doet
- Doelwit willekeurig/gericht terrorisme kan een specifiek doel hebben zoals Theo
van Gogh of een publiek leider, maar die persoon moet wel symbool staan voor iets
groters om zo een boodschap te verzenden. Terrorisme kan soms ook willekeurig zijn
Waarom geen consensus?
De term terrorisme wordt voor de tegenpartij gebruikt. Je eigen geweld is altijd met een goed
doel.
Subjectiviteit, vooroordelen, misbruik en tegenstrijdige manieren van gebruik.
Wecke: het terrorisme bestaat niet en een terrorist is iemand die door een regering terrorist
genoemd wordt.
Focus op het Westen – Waar vinden terroristische aanslagen plaats?
We denken snel aan acties in het Westen, maar daar komt terrorisme niet het meeste voor.
Niet-statelijk terrorisme komt het meeste voor in Burkina-Faso (de Sahel), het Midden-
Oosten en Zuidoost-Azië.
Terrorisme komt meestal voor in de context van een gewapend conflict. Er is al sprake van
politieke instabiliteit en geweld.
We associëren terrorisme vaak met islamitisch geweld, maar terrorisme is ook vaak van
nationalistische (separatische bewegingen) of politieke (extreemrechts en extreemlinks)
aard.
Focus op het heden – Is terrorisme een recent verschijnsel?
In de jaren 70 waren er veel aanslagen door extreemlinkse groeperingen. Terrorisme is niet
nieuw.
Rapoport – Golftheorie
In de golven refereert terrorisme aan een bepaald gedachtegoed. Maar je moet niet te veel
verklaring zoeken in de ideologieën.
Nieuwe terrorisme?
- Dodelijker: er vallen meer doden bij de huidige aanslagen
- Zou te maken hebben met religieuze karakter
- Jihadistisch terrorisme is de grootste dreiging van onze tijd
o In Europa ligt het niet zo simpel, maar wereldwijd worden aanslagen wel het
meeste door jihadisten gepleegd.
- Hiervoor zijn extreme maatregelen nodig
o Want met de jihadisten valt niet te onderhandelen en je kunt ze niet begrijpen.
3
, Samenvattend
Beeld versus werkelijkheid
- Focus op bepaalde vorm van terrorisme – Wat telt wel/niet als terrorisme? Geen
overeenstemming, wel elementen (echter: dominant beeld)
- Focus op Westerse wereld – Waar vindt terrorisme plaats? Vooral buiten het
Westen, maar juist in politiek instabiele gebieden
- Focus op het heden – Is terrorisme een recent verschijnsel? Nee, maar wel een
nieuw soort terrorisme? Discussie hierover
Kritische benadering
- Zet vraagtekens bij de status quo en dominante kijk daarop
- Aandacht voor functies dominante beeld (verband kennis en macht) Wie heeft er
belang bij om dit beeld te verspreiden?
- Aandacht voor hoe dominanten kijk de werkelijkheid beïnvloedt
Beeld en ‘werkelijkheid’
- Alleen niet-statelijk
- Enorme bedreiging die buitengewone maatregelen rechtvaardigt
- Terroristen irrationeel en zonder politieke agenda maar terroristen hebben vaak
weldegelijk een extreme politieke agenda, zoals iedereen die het niet met hun eens
is, vermoorden
- Alleen te bestrijden met geweld
- Alle terroristen zijn hetzelfde (geen context) terrorisme komt het meest voor in de
context van een politiek conflict. Maar vaak wordt niet gekeken naar de precieze
context: wat is er in het land aan de hand, waardoor er terrorisme kan ontstaan?
- Dreiging voor het Westen van buitenaf vaak zijn de mensen die aanslagen plegen
opgegroeid in Europa
- ‘Wij’ hebben geen rol in oorzaken
- Arabisch/islamitisch
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gwa5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now