Summary
Samenvatting Historische reflectie - eerste jaar, tweede semester
- Course
- Institution
Historische reflectie gegeven door Stijn Van de Perre
[Show more]
Seller
Follow
noorgrammens
Reviews received
Content preview
HISTORISCHE REFLECTIEINHOUDSOPGAVE
0. Introductie “zorgen voor morgen” .................................................................................................. 4
0.1 Droomscenario’s ............................................................................................................................ 4
0.2 Doemscenario’s ............................................................................................................................. 5
0.3 Een historische reflectie op een veranderde samenleving ............................................................ 6
0.4 Waarom is geschiedenis belangrijk in opleiding sociaal werk? ................................................... 10
1. Patronen in historische ontwikkelingen ....................................................................................... 11
1.1 Diverse invalshoeken ................................................................................................................... 11
1.2 Ontwikkeling van de statistiek ...................................................................................................... 14
1.3 Visies en kritiek ............................................................................................................................ 16
2. Patronen in economische ontwikkeling ........................................................................................ 18
2.1 Van schommelingen tot ‘big history’ ............................................................................................ 19
2.2 De lange golven van Kondratieff .................................................................................................. 20
2.3 K-golven ....................................................................................................................................... 20
2.4 De context van de K-golven ......................................................................................................... 21
3. Patronen in technologische ontwikkeling .................................................................................... 22
4.1 De levenscyclus van een technologische revolutie ..................................................................... 22
4.2 Golven van technologische otnwikkeling ..................................................................................... 22
4. Van een landbouw- naar een industriële samenleving ................................................................ 23
4.1 Proces can commodificatie .......................................................................................................... 23
4.2 Opkomst van een markteconomie ............................................................................................... 23
4.3 Proletarisering .............................................................................................................................. 23
4.4 Wijzigend tijdsbesef ..................................................................................................................... 25
5. Naar andere verhoudingen ............................................................................................................. 26
5.1 Van een standen- naar een klassensamenleving ........................................................................ 26
5.2 Van oude maten naar een metriek stelsel ................................................................................... 26
5.3 Van ambachten naar vrijheid van arbeid ..................................................................................... 27
6. Van recuperatiedemografie naar demografische transitie .......................................................... 28
6.1 Het plafond doorbroken ............................................................................................................... 28
6.2 Een Malthusiaans spanningsveld ................................................................................................ 30
6.3 Armoede niet in de hand werken ................................................................................................. 31
6.4 Migratie van platteland naar steden ............................................................................................. 32
6.5 Steden barsten uit hun voegen .................................................................................................... 33
Eerste golf (1780-1850) ....................................................................................................................... 34
1. Eerste industriële revolutie fase 1 (1780-1816) ............................................................................. 34
1.1 Een revolutie? .......................................................................................................................... 35
Pagina 1 van 97
, 1.2 Bepalende kenmerken ............................................................................................................. 35
1.3 Canal Mania (1793-1797) ........................................................................................................ 36
2. Opgaande fase (1780-1815) .......................................................................................................... 36
3. Neergaande fase (1815-1850) ....................................................................................................... 39
3.1 Napoleontische oorlogen ......................................................................................................... 39
3.2 Jaar zonder zomer (1816) ........................................................................................................ 41
4. Sociale bewegingen ....................................................................................................................... 41
4.1 Luddisme (1810-1812 en 1816-1817 en 1826) ........................................................................ 41
4.2 Captain swing (1830-1831) ...................................................................................................... 42
4.3 Revoluties 1830 en 1848 ......................................................................................................... 43
4.4 Chartisme (1838-1860) ............................................................................................................ 44
Tweede golf ( 1850-1895) .................................................................................................................... 45
1. Eerste Industriële Revolutie fase II (1850-1873) ........................................................................... 45
2. Opgaande fase (1850-1875) .......................................................................................................... 46
2.1 Great british leap ...................................................................................................................... 46
2.2 Stoommachines ........................................................................................................................ 46
2.3 Op het goede spoor.................................................................................................................. 47
2.4 Vaart achter gezet .................................................................................................................... 50
2.5 Geen kink in de kabel ............................................................................................................... 50
2.6 Internationale samenwerking ................................................................................................... 52
3. Neergaande fase (1875-1895) ....................................................................................................... 53
3.1 Opkomend (staats)nationalisme .............................................................................................. 53
3.2 Frans-Duitse oorlog (1870-1871) ............................................................................................. 53
3.3 In een ‘lange depressie’ gesukkeld (1873)............................................................................... 54
3.4 Agricultural invasion (1870-1890) ............................................................................................ 57
4. Sociale bewegingen ....................................................................................................................... 57
4.1 Karl Marx: mechanisering en vooruitgang................................................................................ 57
4.2 Eerste internationale (1864-1876)............................................................................................ 59
4.3 Vooruit ...................................................................................................................................... 60
4.4 Verzuiling .................................................................................................................................. 62
4.5 Christendemocratische arbeidersbeweging ............................................................................. 62
4.6 Haymarket square (chicaho, 1886) .......................................................................................... 63
4.7 Groeiende sociale onrust ......................................................................................................... 63
4.8 Stakingsgolf Luik (maart-april 1886) ........................................................................................ 64
Derde golf (1895-1945) ........................................................................................................................ 65
1. Tweede Industriële Revolutie fase I (1895-1929) .......................................................................... 65
2. Typering ......................................................................................................................................... 65
2.1 Bevolkingstoename .................................................................................................................. 65
Pagina 2 van 97
, 2.2 Arbeidsmigratie ........................................................................................................................ 71
2.3 Bepalende kenmerken ............................................................................................................. 73
2.4 Belangrijke evoluties ................................................................................................................ 74
2.5 Economische structuurveranderingen...................................................................................... 75
2.6 Vervuiling .................................................................................................................................. 76
3. Opgaande fase (1895-1914) .......................................................................................................... 82
3.1 (In)formeel imperialsime en kolonisatie .................................................................................... 82
3.2 Innovaties op het vlak van de bedrijfsorganisatie .................................................................... 84
3.3 Innovaties op het vlak van het productiehuis ........................................................................... 86
3.4 Innovaties op het vlak van energie en materialen .................................................................... 88
3.5 Nieuwe industriële sectoren ..................................................................................................... 89
3.6 Beschikbaarheid van grondstoffen ........................................................................................... 89
3.7 Uitbouw van transportinfrastructuur en communicatie ............................................................. 90
4. Neergaande fase (1914-1945) ....................................................................................................... 91
4.1 Eerste wereldoorlog (1914-1918) ............................................................................................. 91
4.2 Russische revolutie (1917) ....................................................................................................... 91
4.3 Tweede wereldoorlog (1939-1945) .......................................................................................... 91
4.4 Chinese burgeroorlog (1927-1949) .......................................................................................... 92
4.5 Van bubbels tot crash (1929) ................................................................................................... 92
5. Sociale bewegingen ....................................................................................................................... 95
5.1 Strijd om vrouwenstemrecht ..................................................................................................... 95
5.2 Arbeidersbeweging ................................................................................................................... 96
Pagina 3 van 97
, 0. INTRODUCTIE “ZORGEN VOOR MORGEN”
0.1 DROOMSCENARIO’S
Utopie = schets van de ideale samenleving
Droomscenario’s versus doemscenario’s:
Welke maatregelen nemen om toekomst er beter te doen uitzien??
Hoe?
└ Terugblikken op vroeger en aftoetsen wat toen goed was en wat slecht
└ Welke lange termijn ontwikkelingen hebben ons tot hier gebracht
Poging om utopieën te realiseren + kanttekeningen:
└ "utopie van de ene is de dystopie van de andere"
└ Wat voor de ene een ideaal is, is voor de ander een verschrikking
Overgang landbouwsamenleving naar industriële samenleving:
Fundamentele verandering die tot op vandaag de dag spelen
└ 16de 17de eeuw: geleidelijk aan op gang komen
19 eeuw: werd zeer belangrijk
o Proletarisering = zelfstandig bedrijf uitbouwen, zelf voorziend zijn (keerzijde: weinig
mogelijk afhankelijk worden van anderen)
└ ~ loonafhankelijkheid → bestaansonzekerheid
└ Ziek, oud, zwak ➔ geen loon ➔ zekerheid proberen houden?
Oplossingen:
o Vrouwen en kinderen ook werken
o Meerdere werken
= hoofdzaak: overleven !!!!!!
Opties om werkomstandigheden aan te klagen:
1. Overheid
a. Minimale steun ontvangen (~ocmw)
2. Private organisaties/liefdadigheidsorganisaties
a. Altijd onder voorwaarden
b. Draaien op vrijwilligers
3. Grijze zone
a. Bedelen, stelen,…
b. Marge van samenleving
└ Wanneer begon men te klagen? Begin industriële revolutie; negatieve kanten van industrialisering
Pagina 4 van 97
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorgrammens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now