Werk & werkloosheid H1
De werkgelegenheid kan worden gemeten in personen en in arbeidsjaren (= aantal volledige
banen van 38 uur per week). Omdat een gedeelte van alle personen in deeltijd werkt, is het
aantal volledige banen kleiner dan de werkgelegenheid in personen. De werkgelegenheid in
arbeidsjaren noemen we ook wel het arbeidsvolume.
De p/a ratio geeft de verhouding weer tussen het aantal werkzame personen en het aantal
arbeidsjaren. Het geeft aan hoeveel personen nodig zijn om 1 volledige baan in te vullen:
p/a-ratio = aantal personen met deeltijdbaan of volledige baan / totaal aantal
arbeidsjaren
De p/a ratio wordt hoger naarmate er meer in deeltijd wordt gewerkt.
De mensen tussen de 15 jaar en de AOW-leeftijd vormen de potentiële beroepsbevolking,
ook wel de beroepsgeschikte bevolking genoemd. De beroepsbevolking bestaat uit alle
mensen die werken en werkloos zijn. De werkgelegenheid bestaat uit alle mensen die in
loondienst werken (afhankelijke beroepsbevolking) en alle zelfstandigen (onafhankelijke
beroepsbevolking).
Door de beroepsbevolking uit te drukken in een percentage van de beroepsgeschikte
bevolking vinden we de participatiegraad, ook wel deelnemingspercentage genoemd
Participatiegraad = beroepsbevolking / potentiële beroepsbevolking
arbeidsjaar
Het aantal uren dat iemand met een volledige baan en een normaal arbeidscontract in een
jaar werkt.
arbeidsvolume
De werkgelegenheid omgerekend in hele arbeidsjaren.
beroepsbevolking
Personen tussen de 15 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd die willen en kunnen werken:
zij bieden hun arbeid(kracht) aan op de arbeidsmarkt. Bestaat uit de mensen in loondienst,
de zelfstandigen en de geregistreerde werklozen.
budgetlijn
Een budgetlijn geeft verschillende combinaties van twee bestedingsmogelijkheden aan bij
een bepaald budget (bijvoorbeeld vrije uren of werken).
deelnemingspercentage
= participatiegraad. Het percentage dat aangeeft hoeveel procent van de bevolking van 15
jaar tot de pensioengerechtigde leeftijd werkt of wil werken.
deeltijdwerk
(= deeltijdbaan, parttimebaan, deeltijdwerk) Een baan die kleiner is dan een volledige
werkweek, maar wel een vast aantal uren per week.
niet-beroepsbevolking
Alle personen van 15 jaar tot de pensioengerechtigde leeftijd die niet willen of kunnen
werken (bijvoorbeeld huismensen, arbeidsongeschikten en studenten).
opofferingskosten
De gederfde opbrengsten van het beste, niet gekozen, alternatief.
p/a-ratio
De verhouding personen/arbeidsjaren.
participatiegraad
(= deelnemingspercentage) Het percentage dat aangeeft hoeveel procent van de bevolking
van 15 jaar tot de pensioenleeftijd werkt of wil werken.
potentiële beroepsbevolking
(= beroepsgeschikte bevolking) De totale bevolking in de leeftijd van 15 jaar tot de
pensioengerechtigde leeftijd.
welvaart
De mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien.
, werkloze beroepsbevolking
(= werklozen) Personen die ouder zijn dan 15 jaar en jonger dan de AOW-leeftijd, minder
dan 1 uur per week werken, actief op zoek zijn naar betaald werk voor 1 uur of meer en
daarvoor direct beschikbaar zijn.
werknemer
Iemand in loondienst van bedrijf, organisatie, instelling of overheid. Werkt tegen betaling in
dienst van een werkgever.
werkzame beroepsbevolking
Zelfstandigen en werknemers.
zelfstandige
Iemand die een eigen onderneming heeft en dus niet in dienst is van een werkgever.
Werk & werkloosheid H2
Een gedeelte van de potentiële beroepsbevolking (15 jaar tot de AOW-leeftijd) heeft geen
inkomen uit arbeid. Sommigen hebben een uitkering. De mensen met een uitkering noemen
we de inactieven. De actieven zijn de mensen met een betaalde baan.
i/a-ratio = aantal inactieven / aantal actieven
In dit verhoudingsgetal wordt bij actieven uitgegaan van actieven met een volledige baan
(arbeidsjaren) en bij inactieven van een volledige uitkering (uitkeringsjaren). Als het aantal
inactieven toeneemt ten opzichte van het aantal actieven dan stijgt de i/a-ratio. Met name
door een sterke groei van het aantal AOW’ers (de vergrijzing) zal de i/a-ratio stijgen. Een te
hoge i/a-ratio kan de betaalbaarheid van de uitkeringen in gevaar brengen.
Oplossingen voor dit probleem zijn:
• Het totale bedrag dat voor uitkeringen nodig is kleiner maken door het aantal mensen dat
recht heeft op een uitkering te beperken of de hoogte van de uitkering te verlagen.
• Het totale inkomen waarover belastingen en premies worden betaald vergroten door het
aantal actieven te verhogen, bijvoorbeeld door de AOW-leeftijd te verhogen. Het kan ook
door het verhogen van de productie per actieve. De productie kan toenemen door een
toename van de arbeidsproductiviteit. Dit kan door scholing, technische ontwikkelingen of
een betere arbeidsdeling en specialisatie.
actieven
Werkzame personen van 15 jaar en ouder. Mensen die een betaalde baan hebben of op een
andere manier zelf voor inkomen zorgen, in aantal omgerekend naar volledige banen
(arbeidsjaren).
AOW
Algemene OuderdomsWet. Een volksverzekering die Nederlanders een uitkering verschaft
vanaf 65 jaar.
arbeidsdeling
(= arbeidsverdeling) Het splitsen van het productieproces in kleinere onderdelen waardoor
de arbeidsproductiviteit kan worden vergroot.
arbeidsproductiviteit
De productie per persoon per tijdseenheid (bijvoorbeeld per uur of per arbeidsjaar).
i/a-ratio
Verhouding tussen inactieven (mensen met een uitkering) en actieven (werkenden).
inactieven
Alle mensen met een uitkering, in aantal omgerekend naar volledige uitkeringen.
nationaal inkomen
Inkomens van alle mensen in een land bij elkaar opgeteld in een bepaalde periode.
nationaal product
De productie van alle mensen in een land bij elkaar opgeteld in een bepaalde periode.
netto inkomen
Het loon na aftrek van belastingen en sociale premies.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BJJ19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.23. You're not tied to anything after your purchase.