Dit is een samenvatting van aardrijkskunde - hoofdstuk 4, met als onderwerpen: Duitsland, Berlijn, de Muur, stadsmodel, cityvorming, stedelijke vernieuwing, gentrificatie, productiemiddelen, grondstoffen, industrie, bevolking en ruimte, BNP, Blauwe Banaan, demografische transitie, geboorte, sterfte...
Aardrijkskunde (de Geo), Havo/VWO 2 – Duitsland in het hart
van Europa
1. Berlijn
Opbouw van Berlijn
1. Op een eiland in de Spree ontstond de historische binnenstad (oudste deel en centrum van
een stad) van Berlijn.
2. Vanuit het centrum breidde de stad zich uit, onder andere langs Unter der Linden. Vanaf
1870 werd de industrie belangrijk. Fabrieken vestigden zich langs het water en bij de
spoorwegen.
3. Als gevolg van arbeidsmigratie ontstonden in de buurt van de industrie oude woonwijken
(stadswijk met een hoge woningdichtheid, gebouwd tussen 1870 en 1920 voor
industriearbeiders).
De Muur
Na de Tweede Wereldoorlog werd de stad verdeeld in Oost-Berlijn en West-Berlijn. Veel Oost-
Duitsers vluchtten via Berlijn naar het vrije westen.
Op 13 augustus 1961 werd daarom de Muur gebouwd door de Oost-Duitsers. In Oost-Berlijn
waren de Russen de baas en in West-Berlijn de Engelsen, Fransen en Amerikanen.
Gevolgen:
Het stadscentrum lag in Oost-Berlijn. West-Berlijn kreeg een nieuw stadscentrum rond de
Kurfürstendamm.
Er ontstond een brede strook niemandsland rond de Muur (alles werd gesloopt en niemand
mocht er komen).
Weer één stad
Op 9 november 1989 viel de Muur. Er moest veel gedaan worden voor de eenwording van
Berlijn.
1. Westkant binnenstad: bouw nieuw central business district (cbd)
2. Zuidkant binnenstad: Postdamer Platz, voorbeeld van cityvorming. In een ander deel zijn
regeringsgebouwen gebouwd.
3. In Oost-Berlijnse woonwijken was stedelijke vernieuwing nodig. De oorspronkelijke
bewoners konden hun huis niet meer betalen. Rijke inwoners namen de plekken in van de
oorspronkelijke bewoners (gentrificatie).
Suburbanisatie en re-urbanisatie
Figuur 5 in het lesboek laat de bevolkingsontwikkeling van Berlijn en omgeving zien. Na de val
van de Muur begon een proces van suburbanisatie=veel mensen gingen weg uit de stad en
gingen in dorpen wonen.
In Berlijn groeit de bevolking en sinds een aantal jaren heeft Berlijn een vestigingsoverschot.
Mensen trekken opnieuw naar de stad (=re-urbanisatie). Ook groeit het aantal inwoners door
natuurlijke bevolkingsgroei.
Binnenstad Oudste deel en centrum van een stad
Central business Kantoren, winkel en uitgaansgebied van een stad
district (cbd)
Cityvorming Verdringing van de woonfunctie door kantoren en winkels
Gentrificatie Veranderingen in een arme woonwijk als rijke mensen er
verwaarloosde woningen kopen en opknappen
Industrie Het maken van goederen met behulp van machines in een fabriek
Natuurlijke Natuurlijke bevolkingsgroei: Bevolkingsgroei of bevolkingsafname
bevolkingsgroei door het aantal geboorten min het aantal sterfgevallen
Clvs 11-04-2019 1
, Aardrijkskunde (de Geo), Havo/VWO 2 – Duitsland in het hart
van Europa
Oude woonwijk Stadswijk met een hoge woningdichtheid, gebouwd tussen 1870 en
1920 voor industriearbeiders
Re-urbanisatie Als het aantal inwoners van een stad weer stijgt na een periode van
bevolkingsafname
Stedelijke vernieuwing Vernieuwing van woonwijken, zodat de leefbaarheid verbetert
Suburbanisatie De verstedelijking van het platteland door migratie vanuit een
centrale stad
Vestigingsoverschot Als zich in een gebied meer mensen vestigen dan dat er vertrekken
Onderstaand het stadsmodel van Berlijn. Vergelijk dit met figuur 5.32 (B166) uit het Basisboek.
Overeenkomsten:
De stad is gebouwd rondom een historische binnenstad
De spoorweg ligt langs de rand van de historische binnenstad
Verschillen:
In het stadsmodel van Berlijn liggen de oude woonwijken en woonwijken gebouwd na 1945
aan 1 kant van de stad.
Berlijn heeft een tweede cbd (komt door de deling van de stad).
Wat moet je weten:
1. Herhaal de begrippen
2. Hoe de opbouw van Berlijn is (3x)
3. Welke twee gevolgen de Muur had voor Berlijn?
4. Wanneer was de val van de muur ?
5. Hoe is Berlijn weer 1 stad geworden? (3x)
6. Welke rol spelen suburbanisatie en re-urbanisatie in Berlijn? Leg uit
7. Welke overeenkomsten en verschillen er zijn tussen de opbouw van Berlijn en het stadsmodel
Clvs 11-04-2019 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller clvs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
