Maatschappijleer samenvatting parlementaire democratie
H1: Wat is democratie?
De afspraken van de Vrede van Westfalen (1648) probeerden godsdiensttwist en agressie te
neutraliseren door de soevereine staat centraal te stellen.
Soeverein: een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag uitoefent
en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
Politiek: het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
Deze keuzes worden in algemeen geldende wetten vastgelegd, en uitgevoerd door ‘dienaren van de
macht’ (ministers, ambtenaren, politie en het leger).
De meeste onderwerpen waarmee de politiek zich bezighoudt zijn van algemeen belang, omdat veel
mensen ermee te maken krijgen.
Een groot dilemma van de politiek is: snel en efficiënt besturen of zorgen we voor maximale
participatie van het volk. In het tweede geval duurt het proces langer.
Democratie: betekent letterlijk dat het volk regeert.
Directe democratie komt nu nauwelijks meer voor. Alleen bij bijvoorbeeld een referendum. Indirecte
of representatieve democratie met als basiskenmerk dat het volk vertegenwoordigers kiest die de
beslissingen nemen en met een zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording
moeten afleggen over hun beleid komt vaker voor. Dit is praktischer dan directe democratie omdat je
met kleine groepen makkelijker tot besluiten komt.
Andere kenmerken van een democratie:
- er is individuele vrijheid
- er gelden grondrechten
- politie en het leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden
- er bestaat onafhankelijke rechtspraak
- er bestaat persvrijheid
Binnen representatieve democratie bestaat er het parlementaire stelsel (Nederland) en het
presidentiele stelsel (V.S. en Frankrijk).
- Bij het parlementaire stelsel wordt door het rechtstreeks gekozen parlement een kabinet gevormd
die te alle tijden verantwoording moet afleggen aan het parlement en dus indirect aan het volk.
- Bij een presidentieel stelsel wordt er niet alleen een parlement maar ook een president gekozen. De
president staat aan het hoofd van de regering, de uitvoerende macht, en kan naar eigen keuze
ministers benoemen en ontslaan.
Het basiskenmerk van dictatuur is dat de drie machten niet van elkaar gescheiden zijn, maar in
handen zijn van een kleine groep mensen. Deze mensen bepalen nagenoeg alles zelf waardoor
burgers niet of nauwelijks invloed hebben op de politiek, maar ook dat ze hun rechten, als ze die al
hebben, niet kunnen opeisen. Daarom kan een dictatuur nooit een rechtstaat zijn.
Andere kenmerken van een dictatuur:
- er is een beperkte individuele vrijheid
- er is nauwelijks politieke vrijheid
- er is vaak overheidsgeweld
- er bestaat geen onafhankelijke rechtspraak
- massamedia en kunstuitingen staan onder censuur van de overheid
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gijssix. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.