Summary
Samenvatting - Toegepaste Ethiek - Theorie taal en verhaal
- Course
- Institution
Samenvatting - Toegepaste Ethiek - Theorie taal en verhaal - met eigen notities
[Show more]
Seller
Follow
12112004A
Content preview
ETHIEK DEEL 11. WAT IS FILOSOFIE
- Liefde voor de filosofie (wijsgebeerte)
- Westerse filosofie gaat meer dan 2500 jaar terug (tot het oude Griekenland)
Mary Midgley (1919-2018)
- Vergeleek filosofie met loodgieterij
- Vooronderstellingen (die normaal verborgen zijn) expliciet maken en onderzoeken
- Bv over wereldbeeld, mensbeeld, normen en waarden,…
Thales van Milete is
- ‘eerste westerse filosoof’ (624-546 v.Chr.)
- Hij is bekend om twee dingen:
o 1. “Alles is water”
o 2. De anekdote van de put
Russel & Whitehead
- Analystische filosfofie
Kierkegaard
- Existentialisme
- Onderdeel continentale filosofie
- ‘ life can only be unsderstood backwards: but it must be lived forwards’
Waarover gaat filosofie? (inhoud)
- Kort antwoord: over alles
- Iets langer antwoord (met behulp van Plato):
o Over het ware (metafysica, kennisleer, logica)
o Over het schone (esthetica, kunstfilosofie)
o Over het goede (ethiek en moraalfilosofie)
Hoe werkt filosofie? (methode)
- Kort antwoord: op allerlei manieren
- Lang antwoord:
o Van rationeel en wetenschappelijk tot literair en zelfs poetisch
o Banden met zowel exacte als humane wetenschappen
o Academische filosofie en publieksfilosofie
(Argumenteren over) fundamentele vragen zonder zekere antwoorden
,2. WAT IS ETHIEK
- "Ethiek of moraalwetenschap is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de
kritische bezinning over het juiste handelen.
- In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of
een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd.”
Voorbeeld: een slachthuis
- Doel: aanmaak van vleesproducten
- Snel, (kosten)efficient, hygienisch
- Goede arbeidsomstandigheden voor de werknemers
- Zo pijnloos mogelijke slachting
- Maar: is het doden van dieren voor vleesconsumptie wel juist? Is dit wel moreel
toelaatbaar?
Instrumentele versus morele beslissingen:
- Instrumentele beslissingen: beslissingen over de manier waarop je iets doet (‘the right
way’). Beslissingen die in functie staan van een bepaald doel en het zo gemakkelijk
mogelijk bereiken daarvan.
- Morele beslissingen: beslissingen over de vraag of je doel zelf wel moreel geoorloofd is.
Beslissingen over goed en fout (‘a wrong thing’). Hangen samen met fundamentele
waarden.
- Vgl. met casus slachthuis, maar toepasbaar op elke ontwerpopdracht!
- Moraal: de waarden die we huldigen en waar we naar handelen
- Waarden: idealen die binnen een groep leven, zoals vrijheid, gelijkheid, etc.
- Normen: de regels die het handelen binnen een groep mensen regelen om die waarden
te behartigen; niet altijd moreel (denk aan verkeersregels of beleefdheidsregels)
- Ethiek (of moraalwetenschap): het nadenken over waarden, normen
→ Is het wel nodig?
→ Kan de studie van ethiek ons wel leren om moreel te handelen?
3. WAT IS TOEGEPASTE ETHIEK
Toegepaste ethiek behandelt ethische vragen die samenhangen met specifieke domeinen van de
werkelijkheid:
- Bio-ethiek
- Medische ethiek
- Media-ethiek
- Bedrijfsethiek
- Milieu-ethiek
- Beroepsethiek (denk aan deontologische codes)
- …
, ETHIEK DEEL 2
1. ENKELE BEDREIGINGEN VOOR DE ETHIEK
Redenen waarom we niet aan ethiek zouden moeten doen, die ons cynisch kunnen maken
“dooddoeners” voor de ethiek
1. De dood van god
2. Relativisme → het idee dat er van uit gaat dat morele relatief is
3. Egoïsme
4. Determinisme → het idee dat de dingen die we doen in het leven toch al vastliggen
1. DE DOOD VAN GOD
“God is dood! En wij hebben hem gedood!” (Friedrich Nietzsche, 1844-1900)
- rond de tijd dat hij leeft gebeurt er iets groot (de verlichting) beginnen mensen(filosofen)
funderingen te zoeken hoe dat de wereld in elkaar zit (niet bij geloof) =
wetenschappelijke feiten.
- Geloven is niet voldoende, we moeten weten en meten
- Secularisering: invloed van religie vermindert wnr samenlevingen moderner worden
- Ze vroegen hun af of het wel uitmaakte of ze een goed of slecht mens moesten zijn religie
had minder invloed (Fjodor Dostojevski geloofde hier ook in)
“Als God dood is, dan is alles toegestaan” (Fjodor Dostojevski, 1821-1881)
- Invloed van religie op moraal kan onmogelijk onderschat worden (zowel verleden als
heden)
+ = Als middel om morele regels aan te leren en te funderen
- = Als motivatie voor veel immorele daden
“Houden de goden van het goede omdat het goed is, of is het goed omdat ze ervan houden?”
(Socrates, 470-399 v.C.)
- Socrates pleit zelf voor de eerste optie, het fundament van de moraal is volgens hem niet
religieus
“Religie is niet de bron van de gedragsnormen, maar een projectie daarvan, bedoeld om die
normen aan te kleden met een absoluut gezag” (Blackburn)
- Het geeft mensen een extra push om het te goede doen – maar mensen weten dat religie
steunt op dingen die groter is dan de religie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 12112004A. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49497 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now