Fysiologie: de wetenschap die de functies van het menselijk lichaam bestudeert
Anatomie: de bouw van de orgaanstelsels, de structuur en organisatie van het organisme
Pathologie: bestudeert de gevolgen van medische aandoeningen op het menselijk
functioneren
1. Weefsels en organen
Differentiatieproces: cellen die precies hetzelfde DNA hebben in de kern specialiseren zich
tijdens de embryonale periode in verschillende celtypes ® onder invloed van
omstandigheden waarin een cel terechtkomt, vindt transcriptie van de benodigde genen uit
DNA plaats
Weefsels: groepen cellen met duidelijke overeenkomst en samenhang
Orgaan: bestaat uit verschillende bouwmaterialen, namelijk de weefsels
Orgaanstelsel: groep samenwerkende organen die een ruimere, algemene taak heeft
Organisme: wordt gevormd door alle orgaanstelsels samen, = een levend individu dat tot
algemene taak heeft zichzelf en zijn soort te handhaven
Basisweefsel = een groep samenhangende gelijkvormige cellen met hun eventueel
bijhorende tussenstof
® 4 basisweefselsoorten:
• dekweefsel (epitheel)
• steunweefsel
• spierweefsel
• zenuwweefsel
Alle structuren in het lichaam zijn opgebouwd uit verschillende combinaties van deze 4
weefsels
1
,Fysiologie 1
1.1 Epitheel
Opbouw:
• cellen met een regelmatige vorm
• meestal zonder tussencelstof
• geordend in 1 laag/hoogstens enkele lagen*
• afwezigheid van bloedvaten = avasculaire structuur
- voedingsstoffen moeten ze opnemen vanuit dieper gelegen weefsels of via
uitwendige dekweefseloppervlak
• basaalmembraan: dun bindweefselvlies
- verbinding met onderliggend bindweefsel
*beperkt in aantal lagen omdat structuur zelf geen bloedvaten omvat
Functies:
• dekweefsels bekleden uit- en inwendige lichaamsoppervlakken
• fysieke bescherming bieden (grens tussen lichaam en buitenwereld)
- schade, uitdroging, aantasting door chemische stoffen of ziekteverwekkers
• regulatie doorlaatbaarheid
- alle stoffen die het lichaam in- of uitgaan moeten door een dekweefsellaag heen
- uitscheiding (klierweefsel, nieren, longen)
- absorptie (maagdarmstelsel, longen)
• zintuigfunctie
- gespecialiseerde epitheelcellen kunnen veranderingen in de omgeving
waarnemen en contact maken met zenuwstelsel
Ook aan binnenzijde worden bedekkende cellagen aangetroffen, bv. endotheel aan
binnenzijde van hart- en bloedvaten
Bijzonderheden/specialisaties:
• dikte: 1 of meer cellagen
• celvorm: plaveisel-, kubus-, of cilindervormig
• asymmetrische celstructuur
- gespecialiseerde structuren ter hoogte van apicale oppervlak
o trilharen
o microvilli
2
,Fysiologie 1
1.1.1 Trilhaarepitheel
Cilindervormige cellen met trilharen aan oppervlak
Bevat slijmproducerende cellen die een fijn slijmlaagje aan het oppervlak afzetten
Tussen slijmproducerende cellen: trilharen
• bewegen in één richting
• spreiden slijmlaagje uit
Bv. in luchtwegstelsel: trilharen vangen onzuiverheden, bewegen in één richting (naar keel),
slijmlaagje wordt ingeslikt en onzuiverheden worden geneutraliseerd door zure maaginhoud
Trilhaarepitheel wordt aangetroffen t.h.v.
• luchtpijp en vertakkingen (slijm met verontreinigingen richting keel)
• eileider (slijm met vrijgekomen eicel richting baarmoeder)
• buis van Eustachius (slijm richting keelholte)
1.1.2. Darmepitheel met microvilli
Cilindervormige epitheelcellen zijn aan één zijde voorzien van fijne uitstulpingen: microvilli
• groter oppervlak voor darmcel
• meer mogelijkheden naar absorptie
1.1.3 Klierepitheel
Klier: verzonken gebied van oppervlakte-epitheel
Dekweefselcellen die klierproducten vormen
• afzonderlijke kliercellen tussen andere celtypes in epitheel
• meeste of alle cellen produceren bepaalde klierproducten in klierepitheel
Indeling naar vorm:
• buisvormig (tubulair)
- overal in de wand liggen secreterende cellen
• trosvormig (alveolair)
- in de wand van de klierbesjes liggen de secreterende cellen
tubulair alveolair
3
, Fysiologie 1
Indeling naar afgifteplaats:
• exocrien
- afscheiden van klierproducten op oppervlak-epitheel: afvoerbuizen
• endocrien
- afscheiden van klierproducten aan het omringende weefselvocht en bloed: geen
afvoerbuizen
- product via bloedbaan afgevoerd en verder rondgestuurd (bv. hormoonklieren)
Indeling naar functie van het product:
• secretie (= afscheiding): vrijzetting van producten die ter plaatse een functie
uitoefenen
• excretie (= uitscheiding): verwijderen van overtollige stoffen of stoffen waarvan een
te veel schadelijk kan zijn
Indeling naar samenstelling van het product:
• sereus: waterig secreet met zouten en/of eiwitten (bv. zweetklieren)
• muceus: slijmerig secreet (bv. maagslijmklieren)
• seromuceus: gemengd product (bv. speekselklieren)
1.2 Steunweefsel
Opbouw:
• onregelmatig met grillige uitlopers
• indien veel tussenstof: cellen op grote afstand van elkaar
• 3 basale onderdelen:
- gespecialiseerde cellen
- extracellulaire eiwitvezels tussencelstof of matrix (geeft cellen vorm)
- grondsubstantie (vloeistof)
Aanwezigheid van bloedvaten = vasculaire structuur
Functies: (steunweefsels zijn nooit aan uitwendige milieu blootgesteld)
• stevigheid en bescherming
- raamwerk voor lichaam en beschermen van kwetsbare organen
• verbindingsfunctie
- omgeven andere weefseltypen en verbinden deze onderling
- verbinding tussen epitheel en onderliggende structuren
- bindweefsel
• verdediging van het lichaam
- gespecialiseerde steunweefselcellen die reageren op binnendringende micro-
organismen
3 hoofdgroepen
• vezelig bindweefsel
• kraakbeenweefsel
• bot- of beenweefsel
Soms ook inhoud bloedvaten (bloed) en lymfevaten (lymfe) ® tussenstof vloeibaar
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller devoslore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.28. You're not tied to anything after your purchase.