Summary
duidelijke samenvatting landschap, stad en openbare ruimte
- Course
- Institution
deze samenvatting bevat een samenvatting per les van het van landschap, stad en opebare ruimte.
[Show more]
1 review
By: joannazlauyet • 2 months ago
Seller
Follow
sienschoofs
Reviews received
Content preview
Landschap, stad en openbare ruimte les 1: introductiecollegeDromen, denken en werken aan de (ideale) het ideale landschap, de ideale stad of publieke ruimte
De gedroomde stad (tekst)
Men droomt van overbrugging tussen linker en rechteroever
➔ Door bruggen, tunnels
➔ Linkeroever is groener (toegang verlenen tot groen)
Utopia (tekst)
Utopische stad versus historisch gegroeide stad?
Gepland versus organisch?
- Utopische stad = denkbeeldige stad
Stad gecreëerd met het oog op het grootst mogelijke geluk en grootst mogelijke harmonie in sociale
samenleving. Vaak gekoppeld aan herstructurering en droom van wetenschappelijke en
maatschappelijke vooruitgang.
- Utopie: droom van een niet te verwezenlijke ideaal (op aarde)
Mogelijke verwevenheid (maar niet noodzakelijk) met:
➔ eschatologie: dogmatische, droom van het hiernamaals
➔ deontologie: geheel van ideeën die richtinggevend zijn voor maatschappelijk handelen (en
ontwerpen)
Relevantie?
In welke stad wonen we? Van welke stad dromen we? Welke stad willen we? Hoe is onze huidige stad
tot stand gekomen? Op basis van welke menselijke (architecten, ingenieurs, politici, filosofen,
schrijvers, bewoners, gebruikers,…) idealen in verband met stedelijkheid, maatschappij en
wereldbeeld? En wie komt daarbij wel/niet aan bod (meerstemmigheid)?
Historische blik helpt om denkkader te vormen en reflectie opt te bouwen over de hedendaagse en
toekomstige stad.
Utopia (1516)
Thomas More, staatsman en kanselier onder Henrdik VIII
Visie:
- Reactie op socio-economische en politieke wantoestanden
- Eigendom en bezit zijn verderfgelijk, dus geen persoonlijk
bezit
- Politiek apparaat: resprestatie en parlementaire democratie
- Beroep en bedrijvigheid onderhevig aan strenge controle
- Gevrijwaarde tijd voor persoonlijke ontwikkeling
- Opvoeding en onderwijs zijn prioriteit
- Gemeenschappelijke voorzieningen
Morfologisch:
- Cirkelvormig eiland van 200 mijl doorsned
- Opgebouwd uit 54 steden, op een dagreis van elkaar gelegen
➔ Steden volgen zelfde patroon als hoofdstad Amaurote
,Landschap, stad en openbare ruimte les 1: introductiecollege
Tommaso Campanella’s Città del Sole (1616-1636)
Italiaanse monnik (1568-1639) die in conflict komt met de kerk
Zonnenstad als ‘Politiek manifest communistische visie:
- uitschakelen van particuliere bezit en gelijke verdeling /toegankelijkheid van producten
- gemeenschap domineert (geen traditionele gezinnen)
- arbeidsplicht is een erezaak
- gemeenschap neemt rol van opvoeding over
- kosmische orde centraal
Morfologisch:
- gebouwd als een heuvel
- opgebouwd uit 7 concentrische muren
Morfologisch
- concentrische wallen hebben militaire en educatieve functie,
daartussen wooneenheden
- wooneenheden: gelijkvloers gemeenschappelijke delen,
daarboven gaanderijen
- centraal in plan: stedelijk plein en tempel
Historische utopische stedelijke modellen? Utopie met wetenschappelijke benadering
Johan Valentin Andrea’s Christianopolis (1623)
Morfologisch
- Versterkte stad (4ha)
- ‘Gezinswoningen’ gegroepeerd in 4 rondgaande huizenrijen (telkens 3 verdiepingen)
- Een centrale as die uitgeeft op een centraal plein met kerk
- Zonering via functies
➔ (clustering van agrarische bedrijven, industrie, handel,…)
Dromen van een rationele industriële maatschappij
➔ Claude-Nicolas Ledoux (1735-1806) La ville idéale de Chaux (circa 1780)
➔ Claude-Nicolas Ledoux (1735-1806) Salines royale / Koninklijke zoutwinnerij Arc-et-Senans
(diameter 370 m) (1771)
➔ Bruno Renard (1804-1879) (Tekening Edwin Toovey, 1825) Le Grand Hornu (1815-1835),
Boussu – Mons, opgericht door Henri Degorge
Reactie op industriële maatschappij: dromen van een ‘gezonde stad’?
➔ BANDSTAD Arturo Soria YMata’s (1844-1920)Ciudad Lineal, Bandstad of Lijnstad (1882)
= zoektocht naar een meer efficiëntie van verbinding (eind 19e – begin 20e eeuw)
- Ideaal: ont-stedelijken stad en verstedelijking
platteland
- Hoop om kwaliteiten gezonde platteland te
combineren met de voordelen van de stad
- Resultaat: één enkele gordel die kan lopen van
Madrid tot Brussel …
Centrale gordel biedt alle mogelijkheden van transport, nutsvoorzieningen, winkels, parken en
publieke gebouwen, waarrond woningen geconcentreerd worden.
Aanzet tot zonneringsdenken…
,Landschap, stad en openbare ruimte les 1: introductiecollege
GARDEN CITIES: Reactie op industriële maatschappij: dromen van een
‘gezonde & groene stad’?
➔ Garden cities, Ebenezer Howard
Garden Cities
Ontstaan van concept Garden Cities: tuinsteden of tuindorpen
- oprichting vanGarden City Association (°1899) olv de Brit Ebenezer
Howard
- aanvankelijk ontworpen als‘groene, zelfvoorzienende steden'
- met beperkte omvang circa 32.000 inwoners
- met eigen werkgelegenheid én sociale mix (arbeiders
enmiddenklasse)
Sterk internationaal opgepikt, maar:
- Conceptslechts deels gerealiseerd in praktijk: latersteeds meer geëvolueerd ‘slaapsteden’ of
dormitory suburbs
➔ In realiteit ook beperkte sociale diversiteit
In België:
- Tuinsteden in België in eerste instantie slechts beperkt ontwikkeld via ‘tuinwijken’ tijdens het
interbellum (reactie op woningnood na WOI)
➔ Voorbeelden, tuinwijk Klein Rusland Zelzate (1921-1923 door Huib hoste) of Cité Moderne
(1922- 1926), Sint-Agatha Berchem (Victor Bourgeois)
Reactie op industriële maatschappij: dromen van een ‘gezonde & groene stad’?
Interbellum
- Ontstaan van ‘moderne’ denken over stedenbouw tijdens het interbellum
- Vertrek- of pijnpunten
➔ Vroeg twintigste-eeuwse stad wordt gedomineerd door productie (liberale stad) en dan
vooral door tertiaire sector (handel, diensten en transport)
➔ Begin twintigste eeuw komt hier sterke kritiek op, sterk gevoed door de opkomst socialisme
(en vertaling in modernisme)
➔ Toenemende consumptie van vrije ruimte in platteland
> CIAM en Le Corbusier: planningsdiscours over scheiding van ‘stedelijke functies’
- Wonen
- Werken
- Ontspanning (zowel geestelijk alsfysiek)
- Transport
De utopische modernistische stad
- Le Corbusier(1887-1965) : Ville contemporaine pourtrois millions
d’habitants (1922)
➔ Antwoord op toenemende woningtekort, gebrek aan kantoorruimte
en verkeerschaos
- Dromen van een groene stad / wereld
➔ Frank Lloyd Wrights (1867-1959) Broadacre City (1932)
Anti-stad
- Morfologisch:
➔ decentralisatie: mogelijk door nieuwe vormen van transport en communicatie
➔ organische architectuur
, Landschap, stad en openbare ruimte les 1: introductiecollege
- Dromen van een groene stad / wereld: Sovjet utopieën, 1920-1930
➔ Gyorgy Krutikovs Vliegende Stad (1928)
➔ Mikhail Barschen Moisei Ginzburgs Groene Stad (1930)
”… work, rest, culture, as a whole and uninterrupted process of socialist being.”
‘Turnhals’
➔ Renaat Braem (jaren ‘40)
Industriële complexen ingebed in stadomwalling
Renaat Braem’s ‘stedeloze stad’in de Kempen(1964)
Opschrift:
“Hoe de Kempen redden?"
- Verbod op eengezinshuizen villa’s en bungalows! Iedere boom heilig verklaren!
- Overbodige landbouw verbieden!
- Industrie in het groen verstoppen!
- Stad en land tot éénheid brengen: hoogbouw in het land, groen in de stad!
- Verkeerswegen en parkings verbergen!
- Volksarchitectuur ter plaatse bewaren
In 1968 publiceerde architect Renaat Braem
- Het lelijkste land ter wereld.
In dit pamflet geeft hij zijn kritische lezing van de stedenbouwkundige wanorde in België,
als gevolg van een wederopbouwpolitiek waarin het initiatief grotendeels aan de kleinste private
partij werd overgelaten; het gezin als de hoeksteen van de samenleving.
Tegelijkertijd is het pamflet vooral een oproep om de nefaste gevolgen van deze wildgroei te
overwinnen en stelt het een aantal concrete acties voor die de ruimtelijke kwaliteit kunnen
verbeteren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sienschoofs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now