Summary
totale samenvatting landschap, stad en openbare ruimte
- Course
- Institution
In deze samenvatting worden de verschillende lessen uitgebreid besproken en extra duiding gegeven.
[Show more]
Seller
Follow
louisedescheemaeker
Reviews received
Content preview
Landschap, stad en openbare ruimteLes 1: dromen, denken en werken aan het ideale landschap, de ideale stad of
publieke ruimte
Lees de verschillende teksten die op het studentenportaal. Deze kunnen belangrijk zijn!
• Parijs, Brussel en Londen moeten gekend zijn voor het examen.
• Rome, Boedapest en Amsterdam moeten niet gekend zijn, maar kunnen wel
een meerwaarde geven.
- Dromen, denken en werken aan de idealen, het ideale landschap, de ideale stad of
publieke ruimte.
• Steden ontstaan en groeien spontaan, maar ze worden ook bewust geschapen
in de loop der Cjd. Heel wat mensen hebben nagedacht over wat hun stad of
‘de stad’ zou moeten zijn. (zie tekst: de gedroomde stad p. 112)
§ In deze teksten worden er bepaalde ideaalbeelden voor ogen
gehouden, waaronder ook voor Antwerpen. Enkele voorbeelden van
de ideaalbeelden voor Antwerpen:
o Men heeO het veel over Linkeroever, wegens de economische
factor, maar ook o.w.v. rechteroever -> de geografische ligging.
Door de schelde hebben we een heel sterke ontwikkeling van
de rechteroever -> men droomt ervan om linkeroever daar bij
te betrekken. Men zou dat willen doen door bruggen,
tunnels... -> men wil infrastructuur, die verbindend is -> er is
een droom van connecCe.
w Een probleem hierbij is dat er een capaciteitsprobleem
is.
w Linkeroever is over het algemeen veel groener dan
rechteroever -> men wil dat deze blijO om ook de
mogelijkheid te bieden om in het groene te gaan
wonen.
o In de tekst wordt vooral de verbinding tussen verschillende
delen aangehaald o.w.v. economische redenen om de stad
weer te laten floreren.
§ Het ideaal van de verschillende studenten:
o Het sociale
o Diversiteit
o MulCfuncConaliteit
o Transport (bv. fiets) -> duurzaamheid
o Het tegengaan van versnippering van de openbare ruimte
o Groene ruimtes
o Toegankelijkheid en betaalbaarheid
o Kwaliteit
o Gezonde stad
o …
LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE 1 LOUISE DESCHEEMAEKER
, • De geschiedenis van het ontwerpen van ideale steden valt in grote mate
samen met het verhaal van architecten, filosofen en schrijvers die van een
nieuwe maatschappij dromen. Vaak gaat het gepaard met verlangen de stad
als complex geheel te onderwerpen aan regels en weYen die tot een
gelukkigere maatschappij moeten leiden.
• Het Engelse woord ‘city’ het Franse woord ‘cité’ stammen maar af van het
LaCjnse ‘civitas’ dat zowel na de fysieke ruimte van de stad als de poliCeke
organisaCevorm ervan verwijs.
§ Hier wordt de combinaCe gemaakt van het maakbare/
gemeenschappelijke en het ruimtelijke -> dit zijn twee heel belangrijke
principes.
è Mogelijke examenvraag: “Hoe hebben verschillende mensen in utopische modellen
eigenlijk die twee aspecten van enerzijds fysiek en anderzijds het ruimtelijk/ het
gemeenschappelijke / de gemeenschap en de stad, hoe hebben zij dat bedacht?”
- Utopische stad
• Utopische stad vs. historisch gegroeide stad
• Gepland vs. organisch
• De utopische stad = de denkbeeldige stad
§ De stad is gecreëerd met het oog op het grootst mogelijke harmonie in
sociale samenleving, vaak gekoppeld aan herstructurering en droom
van wetenschappelijke en maatschappelijke vooruitgang.
o Het gaat dus over iets dat niet alCjd realiseerbaar is en de
mensen zich hiervan bewust zijn.
o Ook is het hierbij belangrijk om te weten dat mensen zaken in
de stad willen veranderen, omdat ze het niet eens zijn met hoe
het op dat moment loopt.
o In de tekst:
w De persoon zet zich af tegen het poliCeke/ sociale
regime.
w Men ziet dat de stad geëvolueerd is naar een
ongezonde stad -> mensen willen er niet meer in wonen
-> ze willen deze veranderen.
w Het sociale komt in de tekst op de voorgrond en het
ruimtelijke is daar een gevolg van, maar in de tekst
worden ze allemaal met elkaar vermengd.
• Utopie = de droom van een niet te verwezenlijken ideaal (op aarde)
§ Mogelijke verwevenheid (maar niet noodzakelijk) met:
o Eschatologie: dogmaCsche droom van het hiernamaals -> een
bovenaardse droom.
o Deontologie: geheel van ideeën die richCnggevend zijn voor
het maatschappelijk handelen (en ontwerpen). Hierbij worden
er wel echt regels/ afspraken gemaakt.
w Dit zou nooit gebeuren bij een utopie aangezien het
hier echt nog gaat over een droom.
LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE 2 LOUISE DESCHEEMAEKER
, • RelevanCe?
§ In welke stad wonen we? Van welke stad dromen we? Welke stad
willen we? Hoe is onze huidige stad tot stand gekomen? Op basis van
welke menselijke idealen in verband met stedelijkheid, maatschappij
en wereldbeeld. En wie komt daarbij wel en niet aan bod?
o Een historische blik helpt om een denkkader te vormen en
reflecCe op te bouwen over de hedendaagse en toekomsCge
stad.
- Historische utopische stedelijke modellen
• Er zijn drie grote clusters:
1) De klassieke, religieuze utopieën
2) De wetenschappelijk utopie
o Hierbij is het doel wetenschappelijker gebaseerd en deze zal
ook bereikbaarder dan bij een klassieke, religieuze utopie.
3) De sociale utopie
è Mogelijke examenvraag: Vergelijk verschillende stadsutopieën met elkaar en plaats
deze in de Cjd en wat was daarbij de visie + wat was hiervan de impact?
1. De klassieke, religieuze utopie
A) Utopia (1516) door Thomas More
o Visie -> zijn ideaalbeeld
° ReacCe op socio-economische en poliCeke wantoestanden
-> hij wil meer gelijkheid.
° Eigendom en bezit zijn verderfelijk-> er is geen persoonlijk
bezit.
° PoliCek apparaat: representaCe en parlementaire
democraCe.
° Beroep en bedrijvigheid onderhevig aan strenge controle
-> hij wil dat er meer respect is voor de verschillende
ambachten aangezien we ze allemaal nodig hebben.
° Gevrijwaard je je Cjd voor persoonlijke ontwikkeling.
° Opvoeding en onderwijs zijn prioriteit.
° Gemeenschappelijke voorzieningen.
o Morfologisch
° Cirkelvormig eiland van 200 mijl doorsnede.
° Het eiland is opgebouwd uit 54 steden op een dagreis van
elkaar gelegen.
° De steden volgen hetzelfde patroon als de hoofdstad
Amaurote.
LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE 3 LOUISE DESCHEEMAEKER
, B) Tommaso Campanella’s ciYà del Sole1 (1616-1636) -> Zonnestand als
poliCek manifest2
o CommunisCsche visie
° Het uitschakelen van parCculier bezit in gelijke verdeling/
toegankelijkheid van producten.
° Gemeenschap domineert -> geen tradiConele gezinnen.
° Arbeidsplicht is een erezaak.
° Gemeenschap neemt de rol van opvoeding over.
° De kosmische orde staat centraal.
o Morfologisch
° Gebouwd als een heuvel.
° Het is opgebouwd uit 7 concentrische muren.
° De concentrische wallen hebben militairen en een
educaCeve funcCe met daartussen wooneenheden -> hij
vindt onderwijs heel belangrijk aangezien dat later ook
een deel van de gemeenschap gaat bepalen. Dit is te zien
aan de stadsmuren die afgebeeld zijn zoals schoolmuren
met schoolpoorten.
° Wooneenheden: gelijkvloers
° Er zijn gemeenschappelijke delen, daarboven gaanderijen.
° Centraal in het plan is er een plein en een tempel.
C) Johan ValenCn Andrea’s ChrisCanopolis3 (1623)
o Morfologisch
° Versterkte stad (4ha)
° ‘gezinswoningen’ gegroepeerd in vier rondgaande
huizenrijen van telkens drie verdiepingen.
° Een centrale as die uitgeeO op een centraal plein met
kerk.
° Zonering via funcCes (clustering van agrarische bedrijven,
industrie, handel …)
1
Italiaanse monnik (1568-1639), die in conflict komt met de kerk.
2
Dit is eigenlijk ook een politiek manifest, aangezien men zich gaat afzetten tegen het politiek klimaat.
Hierbij wordt in Italië het conflict tussen de kerk en politieke heersers in vraag wordt gesteld -> zo komt hij
tot een soort van communistisch ideaal = de zonnestand, dat later de zonnestad wordt.
3
Hierbij vertrekt men niet vanuit een communistisch ideaal, maar eerder vanuit een meer religieus
christelijke ideaal, waarbij het gezin heel belangrijk is en de stad ook vanuit dat principe wordt
geïdealiseerd.
LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE 4 LOUISE DESCHEEMAEKER
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisedescheemaeker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now