Wat is palliatieve zorg?
Palliatieve zorg is voor mensen die niet meer te genezen zijn. Palliatieve zorg komt voort uit het
woord pallium wat mantel betekend in het latijn. De mantel is het metafoor voor de zorg. Komt voor
uit het verhaal van Martinus de heilige. Palliatieve zorg maakt niemand beter maar je kan er wel voor
zorgen dat iemand minder lijdt. Korte definitie palliatieve zorg: zorg voor de stervenden en zorg voor
de zieken die niet meer genezen kunnen worden. Het verschilt per ziekte hoe sterk je de palliatieve
fase aan kan geven. De duur kan weken tot jaren zijn.
Leven toevoegen aan de dagen
Het doel van palliatieve zorg is het bereiken vaneen zo hoog mogelijke kwaliteit van leven voor de
patiënt en zijn naasten. Het is vraag gestuurde zorg. De hulpverlener moet hierin gezien worden als
zorgverlener. De patiënt maakt zelf keuzes op basis van goede informatie. Zorg dat de patiënt niet
telkens wordt geconfronteerd met zijn afhankelijkheid. De opdracht van palliatieve zorg is het lijden
rond het levenseinde dragelijker maken zodat er weer ruimte komt om te leven.
‘Geen dagen toevoegen aan het leven, maar leven aan de dagen’.’
Het komt in deze fase aan op multidisciplinaire samenwerking gericht op de holistische mensvisie.
Relevantie voor verpleegkundigen
Van alle disciplines zal de verpleegkundige het meeste contact hebben met de patiënt en de relatie
wordt intensiever gedurende het proces. Ook worden er veel vragen aan je gesteld door naasten en
ben je de verbindende schakel tussen alle disciplines. Er is niet alleen aandacht voor lichamelijke
aspecten maar ook voor psychologische, spirituele en sociale problematiek. Aan het eind van het
leven zal de zorg zeer complex worden. De benadering van palliatieve zorg is of de patiënt zich er
beter door gaat voelen i.p.v. curatieve zorg of de oorzaak en de symptomen bestreden worden. De
belangrijkste vraag is dan ook of symptoombestrijding en kwaliteit van leven in een aanvaardbare
balans blijven. Bij de symptomatische behandelingen worden vaak ook niet-medicamenteuze
behandelmethoden toegepast. Bijv. aanbieden van maaltijden, zorg voor voldoende beweging en
scheppen van een rustige sfeer. Hierbij spelen verpleegkundigen een belangrijke rol want zij moeten
beslissen over de inzet er van. Daarom is expertise wel belangrijk.
Kenmerkend is voor de palliatieve fase dat de nadruk niet meer ligt op lichamelijke zaken. Veel meer
op zingeving, geloof, relaties, etc. Aan het einde van de fase zal de afhankelijkheid toenemen als
verpleegkundige moet je er dan op letten dat de patiënt zijn waardigheid behoudt. De
verpleegkundige is de schakel in het proces: zij motiveert, ondersteunt, informeert en probeert
samen met de patiënt de weg te belopen, keuzes maken en de zaken op een rij te houden.
Het uitgangspunt is om de patiënt thuis te laten overlijden. De verpleegkundige is als het ware de
spin die erover waakt dat alle draden verbonden blijven en die de totale zorg coördineert.
Het eerstes stadium van palliatieve zorg
Als er tegen je verteld is dat je ongeneselijk ziek bent.
Het voornaamste doel in dit stadium is zoveel mogelijk evenwicht te herstellen of te behouden in het
leven van de patiënt door middel van inzet van ziekte- en symptoomgerichte palliatie. De rol van een
verpleegkundige richt zich dan voornamelijk op het informeren, begeleiden en ondersteunen van de
patiënt tijdens de behandeling maar ook op het signaleren, monitoren en voorkomen van
complicaties.
, Het tweede stadium van palliatieve zorg
Als je weet dat je dat je aandoening niet te genezen is en je wil zoveel mogelijk vrij van symptomen
verder met wat je nog belangrijk vindt in het leven.
Het palliatieve team zal samen met haar familie zoeken naar mogelijkheden om symptomen onder
controle te houden met behoud van kwaliteit van leven. De verpleegkundige heeft hierin een
initiërende en coördinerende rol.
Het derde stadium van palliatieve zorg
Als een patiënt meer verzwakt raakt en minder mobiel wordt. Ook als de ziekte andere problemen en
zorgen met zich meebrengt. De duur van het resterende leven speelt dan minder een rol dan de
voorbereiding op het sterven en de kwaliteit van het proces.
Deze stadia lopen geleidelijk in elkaar over. Als de tweede fase heel lang duurt kan de zorg zeer
complex worden. Daarom is het belangrijk een evenwicht te hebben tussen behandeling van de
ziekte en daardoor vermindering van de problemen en het behoud van de ervaren kwaliteit van
leven moeilijk te bereiken of in stand te houden is, is het van belang dat alle betrokken disciplines
een procesmatige aanpak hanteren. In dergelijke aanpak is spraken van een systematisch klinisch
palliatief redeneren: het probleem wordt in kaart gebracht, er wordt een behandelplan opgesteld en
aan de hand van een werkhypothese worden afspraken gemaakt.
Het in kaart brengen van de problemen
Verpleegkundigen in palliatieve zorg moeten ervoor zorgen een zo’n compleet mogelijk beeld te
hebben van de patiënt en de situatie. Hierbij is een uitgebreid holistisch assessment van belang.
GORDON kan je evt. er bij gebruiken. Om een volledig beeld te krijgen kan je dat meestal niet in 1
gesprek daarom vinden er meerdere integrale anamneses plaats in stappen.
1. De patiënt wordt uitgenodigd om te praten over zijn ervaring met de ziekte en ziek zijn zo
krijg je inzicht in wat ziek zijn voor de patiënt betekent en ook wordt er gekeken naar
lichamelijke klachten.
2. Het volgende gesprek kijkt men of er sprake is van psychosociale problematiek. Het
bespreken daarvan gaat ook makkelijker als je iemand beter kent en bij het in kaart brengen
van depressie, angst en verwardheid etc. kan je gebruik maken van meetinstrumenten. Ook
kijk je naar hoe erg de patiënt klachten ervaart daarbij kan gebruik gemaakt worden van de
Visueel Analoge Schalen (VAS). Een voortdurend monitoren is daarbij van belang.
Het opstellen van een interventieplan
In de palliatieve fase is de verpleegkundige niet alleen gericht op het stellen van een diagnose. Soms
is het nodig de klacht te achterhalen en de uitingsvormen te herkennen. Op die manier probeert de
verpleegkundige tot een werkhypothese te komen. In de werkhypothese probeert men om een
klacht met een mogelijke oorzaak te verbinden zodat in het gesprek met de patiënt naar een
interventie of beleid gezocht kan worden die de klacht vermindert of opheft.
Voor symptoombestrijding heb je de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelingen. Bij
niet- medicamenteuze handelingen wordt van de verpleegkundige veel zelfstandig optreden
verwacht. Zij zal interventies initiëren, plannen en uitvoeren. Bij het kiezen van de interventies is de
grootst mogelijke zorgvuldigheid geboden. De verpleegkundige is aangewezen op bronnen van
kennis, eigen ervaring en deskundigheid en ervaring van de patiënt. En daarnaast moet alles
zorgvuldig gemonitord worden.
Evaluatie van het uitgevoerde interventieplan
Bij de evaluatie zal de verpleegkundige in eerste instantie kijken naar het effect van de gegeven zorg.
Vermindering van de klachten of verdwijnen ervan kan een bevestiging van de werkhypothese of een
juiste interpretatie van het patiënten verhaal beteken. Bij de evaluatie zal steeds rekening gehouden
worden met de wensen en ervaringen van de patiënten en diens naasten. Het criterium of iets werkt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jetjeeee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.