Summary
Samenvatting 1ste deel comfort-visueel
- Course
- Institution
1ste deel van comfort visueel
[Show more]
Seller
Follow
jellecolman2
Content preview
Notities: comfort - visueelWat is visueel comfort?
Visueel comfort voor een persoon is die gemoedstoestand die tevredenheid met de visuele omgeving uitdrukt.
Het doel van dit onderdeel
• Kennis verwerven over basisaspecten omtrent visueel comfort (bv. wat het betekent)
• Inzicht verwerven in ontwerpmaatregelen die kunnen worden aangewend, om te komen tot een visueel
comfortabele conditie (…in de context van architectuur)
DEEL 1 BASISELEMENTEN VAN VISUEEL COMFORT
Fysiologische aspecten
6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2
Fotosynthese → licht is de basis van menselijk bestaan op onze planeet. Er is bijna geen aards leven mogelijk
zonder licht. Binnen dat gegeven kennen we het proces fotosynthese waarbij groene planten onder invloed van
water en licht koolstofdioxide (CO2) omzetten in koolhydraten (bv glucose) waarbij zuurstof vrijkomt. Dat zorgt
ervoor dat deze planten zelfvoorzienend zijn op het vlak van voedingsstoffen. Ze zijn dus niet afhankelijk van
andere organismen voor hun bestaan (= autotroof).
Deze positieve eigenschap van groene platen kan een ontwerper aanwenden in de bebouwde omgeving om de
met CO2 vervuilde lucht te filteren.
Verscheidene studies tonen aan dat de jaarlijkse CO2-compensatie varieert tussen ongeveer 22 tot 31,5kg CO2
per boom. Om 1 ton CO2 te compenseren zijn er vervolgens ongeveer 42 bomen nodig. Dit betekent dat bij
gemiddeld 24kg CO2-compensatie per boom en gemiddeld 500 bomen per hectare in Europa, er per hectare 12
ton CO2 kan gecompenseerd worden.
Ter vergelijking: een dieselwagen die 2640g C02 uitstoot per liter diesel uitstoot en 6 liter verbruikt per 100km,
stoot 15,84kg CO2. Deze CO2-uitstoot kan gecompenseerd worden door 1 boom.
Groen in bebouwde omgeving → door in de bebouwde omgeving meer groen te voorzien zoals planten,
struiken, groendaken, in plaats van verharde oppervlakken, zal zonnewarmte minder geabsorbeerd worden in
de verharde oppervlakken. Daardoor wordt plaatselijke opwarming vermeden.
De warmte die geabsorbeerd wordt in verharde oppervlakken wordt immers bij afkoeling afgegeven door die
verharde oppervlakken, waardoor de omgevingstemperatuur veel minder snel kan dalen.
,Fotosynthese toepassing: algengevel in BIQ-house → het principe fotosynthese is toegepast in de algengevel in
het BIQ-house, dat staat voor Bio Intelligent Quotiënt huis.
De gevels op het zuidoosten en zuidwesten bevatten 129 holle glaspanelen gevuld met algen, die als zonwering
functioneren. Het zijn panelen van 2,50m hoog bij 0,70m breed. De algen groeien erin onder invloed van licht en
leveren biomassa die wordt omgezet in warmte en elektriciteit.
Concreet worden de algen in de bioreactoren van voedingsstoffen en koolstofdioxide voorzien, zodat ze onder
de invloed van het zonlicht kunnen groeien. Dit proces van
fotosynthese werkt bij algen uiterst efficiënt, omdat algen
eencellige organismen zijn en in elke cel fotosynthese
plaatsvindt. Onder de juiste omstandigheden kunnen algen
daarom uitstekend groeien onder invloed van zonlicht. Eens
de algen voldoende gegroeid zijn, worden ze geoogst om te
vergisten tot biogas, waarna een speciale brandstofcel dat
biogas omzet in warmte en stroom. Deze algen gevel
produceert duurzame energie, en heeft eveneens een goede
thermische isolatie en werkt geluiddempend.
Ruimte-tijdoriëntatie → licht geeft een indicatie van ruimte en tijd. Wanneer licht en daarmee ook de
zichtbaarheid wegvallen, geeft dat een
bevreemdend effect. Mensen geraken
gedesoriënteerd en kunnen zich niet meer op een
veilige manier voortbewegen.
De mens is een visueel ingesteld wezen. Onder
invloed van licht zijn we in staat ons te oriënteren in
tijd en ruimte (3D perceptie). Op die manier kunnen
we ons bijvoorbeeld veilig, op een bewuste manier
bewegen door het verkeer.
Circadiaan ritme → door de omwenteling van de aarde in een etmaal, ontstaat een dag-nachtritme. Deze
afwissleing van licht en donker reguleert het bioritme van de mens, oa. Het slaap-waakritme of circadiaan
ritme dat de motoriek en hormonale activiteit van de mens beïnvloedt. Circadiaan is afgeleid uit het Latijnse
‘circa diem’ wat ‘ongeveer 1 dag’ betekent en verwijst naar de omwenteling van de aarde rond haar as in iets
minder dan 24 uren.
De afbeelding met sequenties van de zonnestand toont de complexiteit van natuurlijk licht. Zo bevindt, in een
etmaal, de zon zich op verschillende plaatsen en verschijnt ze met verschillende kleuren.
De zon is niet makkelijk mee om te gaan, wegens zijn constante verandering. Dit komt door de omwenteling van
de aarde.
,Human Centric Lighting (HCL) → in het perspectief van het slaap-waakritme situeert zich Human Centric
Lighting. Dit is de toepassing van kunstverlichting die is afgestemd op het circadiaan ritme doordat de spectrale
samenstelling van de lichtbron verandert in de loop van de dag.
Myopie → daglicht heeft een positief effect op de ontwikkeling van de ogen en zou bijziendheid kunnen
afremmen of voorkomen. Volgens Australische wetenschappers kan een gebrek aan zonlicht een vervorming
van de ooglens veroorzaken, die leidt tot myopie of bijziendheid.
Onderverdeling van fysiologische aspecten (fotobiologische processen)
Cortisol en melatonine → wanneer de zon opkomt, wordt onder invloed van voornamelijk de korte, blauwe
golflengtes van licht cortisol geproduceerd in de bijnierschors. Dit hormoon, gekend als het ‘stresshormoon’,
laat toe eiwitten af te breken uit de spieren. Bij dat proces komen aminozuren vrij waaruit glucose worden
aangemaakt. Glucose is suiker en geeft energie aan de mens: hierdoor blijft de concentratie op peil.
In de avond, wanneer het zonlicht verdwijnt, wordt afhankelijk van de hoeveelheid licht, de duur van
blootstelling en de spectrale samenstelling van het licht het slaaphormoon melatonine geproduceerd.
Het lichaam gaat dan in rustmodus.
Vitamine D → in het menselijk lichaam worden verschillende vormen van vitamine D geproduceerd. Onder
meer onder invloed van het UV-licht dat aanwezig is in het zonnespectrum. Vitamine D zorgt er voornamelijk
voor dat het menselijk lichaam calcium kan opnemen uit voedsel, waardoor botten en spieren kunnen groeien.
Psychologische effecten
Invloed van daglicht op ons gemoed → het najaar van 2017 staat in ons gehouden gegrift als een zeer
sombere periode: in december van dat jaar bedroeg het aantal uur zonneschijn slechts 5 jaar, terwijl dat in
december in België gemiddeld 45 bedraagt. Bij de bevolking werden meer vermoeidheid en depressies
vastgelegd.
SAD (Seasonal Affective Disorder) → een tekort aan daglicht over een langere periode, kan leiden tot
‘seasonal affective disorder’ dat wij vaak associëren met de term ‘winterblues’. Seizoenafhankelijke depressie
werd voor het eerst in de jaren 80 beschreven door de Zuid-Afrikaanse professor en psychiater Rosenthal.
, Het is een seizoensgebonden depressie die elke winterperiode terugkeert, wanneer de dagen korter zijn. Omdat
het gerelateerd is aan een tekort aan daglicht, kunnen SAD-patiënten deze depressie eender welke periode in
het jaar ervaren als er te weinig licht aanwezig is. Dus ook wanneer deze mensen over een langere periode
onvoldoende toegang hebben tot daglicht.
Een mogelijke behandeling van SAD is lichttherapie waarbij hoge lichtniveaus op de ogen vallen, zonder dat
mensen erin hoeven te kijken.
Wat kan je als ontwerper hieraan doen? Wat kan jouw inbreng zijn? Keek je op die manier al naar
architectuur?
Visueel comfort creëren
Het visueel comfort in een ruimte zegt iets over de kwaliteit van die ruimte en dat geldt zowel voor de binnen-
als buitenruimte:
enerzijds zijn aan ruimtefuncties eisen gekoppeld waardoor men onder meer moet voorzien in de nodige
verlichting, anderzijds bepaalt de belevingswaarde van de ruimte of die al dan niet als aangenaam wordt
ervaren. Om de gewenste kwaliteit van licht in een ruimte te kunnen creëren, is kennis en inzicht in de werking
van licht essentieel.
Voorbeeld:
− De afbeeldingen tonen eenzelfde binnenruimte van een kapel in het Duitse Köningsbrunn, onder
verschillende lichttypologieën waardoor een andere beleving in de ruimte ontstaat.
− In de afbeelding bovenaan wordt de binnenruimte belicht door zonlicht, waardoor een zeer dynamische
sfeer in de ruimte ontstaat. Het spel van reflecties van zonlicht op de wanden en vloer zijn een gevolg
van een daglichtsysteem met spiegels in het plafond van deze kapel.
− In de afbeelding onderaan, wordt de ruimte belicht door LED-verlichting: wanneer het aandeel zonlicht
ontoereikend is. Deze LED-verlichting creëert een meer statische ruimtebeleving, die in deze kapel rust
oproept.
Fysische kenmerken
Licht is een fysisch verschijnsel: Het plant zich voort onder vorm van een golfbeweging.
Lichtgolven zijn vormen van elektromagnetische straling: een lichtgolf is samengesteld uit elektrische en
magnetische golven. Die planten zich voort in vlakken die loodrecht op elkaar staan:
− de elektrische golven in het elektrische veld (in de tekening aangeduid met vector E)
− en de magnetische golven in het veld van de magnetische fluxdichtheid: in de tekening aangeduid met
de vector B.
die velden bewegen dwars op de voortplantingsrichting. De voortplantingsrichting van een elektromagnetische
golf is de richting van het product van de vector E en B.
(let op: geluid is geen elektromagnetische golf, maar een mechanische golf: geluid ontstaat als gevolg van
veranderingen in luchtdruk)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jellecolman2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now