Plaumann
Definitie individueel geraaktheid, art. 263 VWEU (beroep voor nietigverklaring)
Individueel geraaktheid wil zeggen dat de betrokkene (door het besluit) individueel wordt geraakt uit hoofde
van zekere bijzondere hoedanigheden of van een feitelijke situatie welke hem t.o.v. een ieder ander
karakteriseert en dus individualiseert op soortgelijke wijze als de adressaat.
Les Verts
Rechtsbescherming bij individueel en rechtstreeks geraaktheid
Tegen een handeling die een belanghebbende individueel en rechtstreeks raken staat rechtsbescherming open.
Alle handelingen EG (thans: EU) vallen onder de controle bevoegdheid v/h HvJ. Zo ook verzoeken tot
nietigverklaring tegen besluiten van het Europees Parlement (een volksvertegenwoordigingsorgaan) als bedoeld
in art. 263 VWEU.
Digital Rights Ireland
Beroep voor nietigverklaring, art. 263 VWEU
Het HvJ-EU heeft de richtlijn over gegevensbewaring (dataretentierichtlijn) nietig en daarmee ongeldig
verklaard wegens strijd met het EU-Handvest voor de grondrechten (het recht op bescherming van
persoonsgegevens).
Cilfit
Prejudiciële procedure, art. 267 VWEU
Drie uitzonderingen op de verplichting van art. 267 alinea 3 VWEU.
1. De opgeworpen vraag is niet relevant voor de oplossing van het geschil.
2. Er is sprake van een acte éclairé. D.w.z. het HvJ heeft over de vraag reeds beslist.
3. Er is sprake van een acte clair. D.w.z. er kan redelijkerwijze geen twijfel bestaan over de vraag.
Köbler
Staatsaansprakelijkheid bij schending EU-recht door een uitspraak van een nationale rechter
Het beginsel dat een EU-lidstaat verplicht is de schade te vergoeden die particulieren lijden als gevolg van een
schending van het EU-recht die aan hem kan worden toegerekend is ook van toepassing als de betrokken
schending voortvloeit uit een beslissing van een in laatste aanleg rechtsprekende rechterlijke instantie, voor
zover:
1. De geschonden rechtsregel strekt ertoe rechten aan particulieren toe te kennen
Dit betreft een EU-rechtelijk relativiteitsvereiste dat ook bekend staat als Schutznorm-vereiste. De EU
gaat uit van relatieve onrechtmatigheid. D.w.z. dat de door de EU-lidstaat gepleegde onrechtmatigheid
alleen kan worden ingeroepen door particulieren aan wie rechten zijn toegekend. Door deze
voorwaarden wordt voorkomen dat de aansprakelijkheid van de EU-lidstaat zich te ver uitstrekt (zie
Dillekofer arrest).
2. Het betreft een voldoende gekwalificeerde schending door een EU-lidstaat.
3. Er is sprake van schade en een direct causaal verband tussen de schending en de schade.
De schade moet aantoonbaar zijn. De eiser zal ook pogingen hebben moeten gedaan om zijn schade
te beperken.
Zie ook Francovich arrest (Europees recht).
Zie punt 2: Om te bepalen of de schending voldoende gekwalificeerd is, wanneer deze schending uit een
dergelijke beslissing voortvloeit, moet de bevoegde nationale rechter, rekening houdend met de specifieke aard
van de rechtsprekende functie en de rechtszekerheid, onderzoeken of dit een kennelijke schending is.
De elementen van voldoende ‘kennelijkheid’ van de schending:
* De mate van duidelijkheid en nauwkeurigheid van de geschonden regel van het EU-recht.
* De vraag of de schending opzettelijk is begaan.
* De omvang van de keuzeruimte en beoordelingsruimte.
* De vraag of er sprake is van een verschoonbare rechtsdwaling.
* De vraag of de Europese instellingen door hun handelswijze hebben bijgedragen aan de schending.
Zie ook Dillenkofer arrest (Europees recht).
De verruiming van de aansprakelijkheid voor rechtelijke falen door het EU-recht maakt dat de rechters van de
EU-lidstaat beter zullen opletten of de werking van de interne markt niet wordt tegengewerkt.
De rechtsorde van iedere EU-lidstaat dient de bevoegde rechter aan te wijzen om geschillen over deze
schadevergoeding te beslechten.
Kadi I
Bevoegdheid HvJ-EU
Het HvJ-EU is bevoegd om de EG-uitvoering (thans EU-uitvoering) van VN-verplichtingen aan de
communautaire grondrechten te toetsen.
, EUROPEES RECHT (VERPLICHT)
LEH 5
Francovich
Staatsaansprakelijkheid: Wegens niet tijdig omzetten richtlijn / voorwaarden staatsaansprakelijkheid
O.g.v. het loyale samenwerking beginsel is de EU en haar organen verplicht hun bevoegdheden in
overeenstemming met het EU-recht te verrichten. Zij moeten de volle werking van het EU-recht verzekeren. Dit
is ook de grondslag van de verplichting van de EU-lidstaten om EU-richtlijnen correct om te zetten. Doet een
EU-lidstaat dit niet, dan kan hij aansprakelijk worden gesteld.
EU-lidstaten kunnen dus aansprakelijk worden gesteld (staatsaansprakelijkheid) wegens het niet tijdig
omzetten van een richtlijn naar nationaal recht.
Zie arrest Köbler (Inleiding Europees recht) de drie voorwaarden voor staatsaansprakelijkheid.
Zie evt. Dillenkofer en Bergaderm.
Dillenkofer
Staatsaansprakelijkheid: Voldoende gekwalificeerde schending
Dat de schending van het EU-recht voldoende gekwalificeerd moet zijn is een belangrijke voorwaarde om te
bepalen of de staat aansprakelijk is. Hiervan is in twee verschillende situaties, namelijk:
1. In de eerste plaats is het mogelijk dat de EU-lidstaat een zekere discretionaire ruimte heeft bij de
uitoefening van zijn bevoegdheid. Dan leidt ‘’kennelijke en ernstige miskenning’’ van die grenzen tot
een voldoende gekwalificeerde schending.
2. In de tweede plaats zijn er gevallen waarin geen normatieve keuzes hoeven te worden gemaakt en de
EU-lidstaat ‘’slechts een zeer beperkte of in het geheel geen beoordelingsmarge had’’. Dan volstaat de
enkele inbreuk op het EU-recht om van een voldoende gekwalificeerde schending te spreken.
Zie in het arrest Köbler (Inleiding Europees recht) de elementen voor voldoende ‘’gekwalificeerde’’ schending
v/h EU-recht.
Zo komt een voldoende gekwalificeerde schending neer op de vraag of de EU-lidstaat ter goeder trouw heeft
kunnen menen dat een bepaalde maatregel in overeenstemming was met het EU-recht.
Voorbeeld: Het niet tijdig omzetten van een richtlijn naar nationaal recht is een voldoende gekwalificeerde
schending v/h EU-recht. Dit geeft voldoende aanleiding om een EU-lidstaat aansprakelijk te stellen voor schade
die EU-particulieren als gevolg daarvan hebben geleden.
Zie evt. Francovich en Bergaderm.
Bergaderm
Staatsaansprakelijkheid
De voorwaarden voor de aansprakelijkheid van de staat wegens aan particulieren ten gevolge van schending
van het EU-recht betrokken schade, behoudens indien bijzondere omstandigheden zulks rechtvaardigen, mogen
niet verschillen van die welke gelden voor aansprakelijkheid van de EU-gemeenschap in vergelijkbare situaties.
De bescherming van de rechten die de particulieren aan het EU-recht ontlenen, kan namelijk niet verschillen
naargelang de schade door een nationaal dan wel een communautair orgaan is veroorzaakt.
Zie evt. Francovich en Dillenkorf.
Textilwerke Deggendorf t.Duitsland
Nietigheid: Verband tussen artt. 263 alinea 4 en 267 VWEU
Een verzoek om een prejudiciële beslissing over de geldigheid v/h EU-recht (art. 267 sub b VWEU) is niet
ontvankelijk wanneer de persoon die de geldigheid v/h EU-recht aanvecht voor een nationale rechter een
rechtstreeks beroep had kunnen instellen o.g.v. art. 263 VWEU.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demeta. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.64. You're not tied to anything after your purchase.