Summary
Samenvatting: arbeids- en organisatiepsychologie (16/20 eerste zittijd)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het vak arbeids- en organisatiepsychologie, gedoceerd door Joeri Hofmans.
[Show more]
11 reviews
By: dimitrichevigny • 4 year ago
By: sarah_ameti • 4 year ago
By: valckenieryentel • 4 year ago
By: Thibautdj • 2 year ago
By: JosVermansen • 4 year ago
By: yassineamin • 4 year ago
By: JeffreyC97 • 4 year ago
Seller
Followlauraverhulst1
Reviews received
Content preview
2018-2019ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
JOERI HOFMANS
SCHAKELJAAR BEDRIJFSKUNDE
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING EN SITUERING
1. Afbakening
Binnen de A&O-Psychologie bestudeert men hoe het gedrag van mensen verandert onder
invloed van verschillende activiteiten die de werkgever, het bestuur of een andere autoriteit
in een organisatie op het getouw zetten. Tegelijkertijd bekijkt men in de A&0-Psychologie ook
de invloeden van het gedrag van werknemers op de organisatie. Samenvattend kan stellen
dat de werknemer centraal staat in de Arbeids- en Organisatiepsychologie. Een ander
belangrijk element is de organisatie. Een werknemer zit in een bepaalde organisatie, we kijken
naar het effect van de organisatiestructuur. We zullen in deze cursus dus een aantal
elementen naar voor schuiven die van belang zijn voor verschillend gedragingen op het werk.
In deze cursus gaan we ons bekommeren om invloeden van, en op, bepaalde arbeid. Uiteraard
is dit een beperking, zo is er bv. ook thuisarbeid maar dit laten we buiten beschouwing.
Inhoud van de cursus:
• Gedragingen, emoties en cognities van mensen in een “werk”setting: dat is het gedrag
van een meerderheid van de bevolking voor een groot deel van hun dagelijkse
tijdbesteding als men niet slaapt;
• Gedrag, emoties en cognities in groep én individueel van werknemers; gedrag over de
‘gewone’ mens en hoe deze zich gedraagt in het dagdagelijkse leven en op het werk.
A&O-Psychologie behoort tot de toegepaste psychologie, ze hanteren concepten, theorieën
en technieken die vanuit andere psychologische domeinen komen. Toch zijn er ook een aantal
specifieke theorieën die ontwikkeld zijn voor A&O-Psychologie.
De psychologie heeft heel wat water doorzwommen, toch wordt de wetenschappelijke
benadering algemeen geaccepteerd. Er blijven nogal wat ‘scholen’ en hun visie over het ‘zijn’
van een persoon, hun invloed uitoefenen. Volgens Arnold kunnen hier vijf tradities worden
vermeld:
1. Psychoanalytische traditie: benadrukt dat onbewuste psychologische conflicten de
persoonlijke effectiviteit op het werk kunnen verminderen; probeert te verklaren waarom
gedrag op het werk vaak irrationeel en vijandig is of zelfs het belang verwaarloost.
2. Trekbenadering: beklemtoont dat stabiele en meetbare persoonskenmerken tot uiting
komen in het gedrag op het werk; is vandaag vooral gebaseerd op vijf fundamentele
persoonlijkheidstrekken.
3. Fenomenologische traditie: benadrukt sterk de persoonlijke ervaring en het individueel
potentieel om verder te ontwikkelen en verantwoord gedrag te tonen.
4. Behavioristische traditie: legt de nadruk op datgene wat mensen doen en hoe beloningen
en straffen gedrag kunnen beïnvloeden; komt vooral tot uiting bij pogingen om gedrag te
veranderen bij het leren.
5. Sociaal-cognitieve traditie: onderzoekt hoe mensen denken en hoe dit hun gedrag en un
relaties kan helpen reguleren en verklaren.
Een aantal van deze stromingen gaan we bestuderen. Zij brengen inzichten bij die toepasbaar
zijn op bepaalde van onze gedragingen op het werk. De bedoeling is om vanuit een
wetenschappelijk kader het gedrag beter te begrijp en vooral om gezond verstand te
1
,overstijgen. Met deze kennis heeft de psycholoog mogelijk een impact op organisatiebeleid,
werknemers …
2. Historische en maatschappelijke evoluties
De A&O-Psychologie is niet zomaar uit zichzelf ontstaan, maar is het gevolg van een aantal
historische en maatschappelijke evoluties. De integratie van deze stromingen en de verdere
eigen ontwikkelingen heeft ons tot de moderne A&O-Psychologie gebracht.
• FILOSOFIE
o Descartes, Bacon, Kant en anderen hebben heel wat uitspraken gedaan over de mens
en zijn handelen. Zij staan aan de wieg van de psychologie.
o Plato: mensen hadden verschillende rollen (koningen waren de intelligenten, de
wachter die de orde in de staat bewaken en het gewone volk moet gewoon productief
zijn). Geen twee personen exact gelijk geboren, mensen verschillen qua natuurlijke
begaafdheid. Er waren testen om soldaten te selecteren.
o Juan de dios Huarte y Navarro: grote verschillen tussen mensen, verschillende
beroepen vereisen verschillende mensen. Bij jongeren al zeggen wie wat moet
selecteren, er wordt een selectie gemaakt. Op die manier wordt er geen tijd verspilt.
• NATUURWETENSCHAPPELIJKE METHODE
De psychologie als wetenschap is zich beginnen ontwikkelen nadat men de sociale wereld
is gaan bestuderen via de natuurwetenschappelijke methode. Men gebruikte hiervoor
volgende aanpak:
Observatie à hypothese à toetsing à verwerping/aanvaarding van hypothese
Voorbeeld – Milgram experiment:
Indien mensen samenwerken met iemand van een hogere status gaan ze makkelijker
volgen en minder kritisch zijn.
• MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN/SOCIALE INVLOEDEN
Er ontstond een nood aan ‘een psychologie over de werkende mens’. Door het ontstaan
van een moderne staat, ontstonden er nieuwe sociale problemen.
• HUMANISME
Humanisme zorgde ervoor dat er meer aandacht was voor de mens.
• EERSTE ACADEMISCHE ONTWIKKELINGEN
o 1876, Wilhelm Wundt: eerste psychologische laboratorium.
o Experimentele methode: soms enkele problemen, betpaalde variabelen die
men wil manipuleren zijn moeilijk te isoleren en dus niet direct apart te
variëren zijn, omdat ze in combinatie met andere invloeden voorkomen (lenen
zich minder tot experimentele aanpak).
2
, o Introspectie: proefpersonen moeten zeggen wat ze gedacht, gevoeld hebben
bij de uitvoering van de proeven. De validiteit is een pijnpunt, het is namelijk
moeilijk te controleren.
• ARBEIDSPSYCHOLOGIE – CONSUMENTENPSYCHOLOGIE
Begin jaren ’20 bevindt zich de aanzet tot A&O-Psychologie. Men ging psychologische
inzichten toepassen op bedrijfsfenomenen.
o 1901, Walter Dill Scott: toespraak over psychologie en reclame voor een commercieel
gezelschap. Hij gaf zijn eigen reflectie over reclame. Een commerciële activiteit werd
voor het eerst gelinkt aan psychologische inzichten. Aanzet tot
consumentenpsychologie.
o 1912, Hugo Münsterberg: schreef het boek ‘psychologie and industrial efficiency’.
Toepassen van empirisch-natuurwetenschappelijke benadering toepassen op het
gedrag van mensen in organisaties en vooral gericht op selectie van werknemers.
Aanzet tot selectiepsychologie. Hij was vooral gericht op het verbeteren van de
productiviteit.
Kenmerkend voor deze beginperiode is dat een vrij atomistische benadering van de mens als
basis van de psychologie werd gevolgd. Menselijk gedrag wordt sterk opgesplitst in kleine
eenheden van handelingen en/of bewegingen. Deze zal men apart gaan testen of trainen.
Terwijl er weinig aandacht bestaat voor combinaties van gedragingen.
3. Situering van de A&O-psychologie
mens
producent consument
mens-
mens-mens
arbeid
arbeids- organisatie-
ergonomie psychologie psychologie
Centraal staat de interesse voor de mens. Eerst is er een opsplitsing van menselijk gedrag,
produceren en consumeren:
1. Producent: de mens die werkt, produceert – in ons geval binnen een organisatie. Dit kan
aanleiding geven tot psychologische fenomenen indien men samenwerkt met andere
personen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraverhulst1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53008 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now