Summary
Handschrift samenvatting
- Course
- Institution
- Book
In deze samenvatting vind je hoofdstuk 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12 en 13
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: emmasloetjes • 2 year ago
By: 200043 • 3 year ago
Seller
Follownienkeborkent
Reviews received
Content preview
Handschriftontwikkeling samenvattingInhoud
Hoofdstuk 1 Schrijven en schrijfonderwijs.............................................................................................2
Hoofdstuk 2 Leerlijn schrijfonderwijs.....................................................................................................3
Hoofdstuk 3 Didactiek van het handschriftonderwijs.............................................................................7
Hoofdstuk 4 Ergonomie van pengreep en schrijfhouding.....................................................................11
Hoofdstuk 5 Onderbouw......................................................................................................................13
Hoofdstuk 7 Bovenbouw......................................................................................................................17
Hoofdstuk 8 Het remediëren van handschriften..................................................................................19
Hoofdstuk 9 Letterkennis en didactiek.................................................................................................20
Hoofdstuk 10 Eigen vaardigheid op bord en papier.............................................................................22
Hoofdstuk 12 Geschiedenis van het methodeschrift............................................................................25
Hoofdstuk 13 Aanschaffen van een nieuwe methode..........................................................................28
1
,Hoofdstuk 1 Schrijven en schrijfonderwijs
De handschriftvaardigheid is een basisvaardigheid, vroeger ook wel ‘leervoorwaarde’ genoemd.
Er zijn drie belangrijkste momenten waarop het handschriftonderwijs kan ontsporen:
1. Te vroeg beginnen een schrijfrijpheidstoets is vereist.
2. Verkeerd aanleren
3. Niet goed onthouden en begeleiden van het handschrift.
Elk kind kan goed leren schrijven, mits dit op een juiste wijze gebeurt en de bereikte vaardigheid op
een juiste wijze wordt onderhouden.
Schrijven is een grafisch-instrumentele vormgevende vaardigheid, waarbij cultureel bepaalde tekens
worden gebruikt, bedoeld om schriftelijke communicatie mogelijk te maken.
Schrift wordt vaak gekoppeld aan taal. Het woord ‘schrijven’ kan taalkundig of vormgevend opgevat
worden. Maak je alleen maar goed vormgegeven lettervormen of vertolk je een verhaal, een
gedachte? Het eerste is een voorwaarde voor het tweede, niet omgekeerd. Schrijven betekent
oorspronkelijk ‘het construeren van lettertekens in het platte vlak’. Schrift moet niet gezien worden
als middel voor taal, zoals taal geen middel is voor schrift.
“Schrift vertolkt taal in tekst. Verandert de taal, dan ook de tekst, maar niet het schrift. Verandert het
schrift, dan ook de tekst, maar niet de taal.”
Het woord schrijven is een homoniem geworden, dat wil zeggen dat eenzelfde woord verschillende
betekenissen kan hebben.
Het woord schrijven betekende aanvankelijk dat er letters werden gevormd. Meestal werd
nageschreven, ook wel afschrijven genoemd.
In de basisschool leren de kinderen op school in eerste instantie de trits basisvaardigheden; lezen,
schrijven en rekenen.
Vanuit het vakgebied Nederlandse Taal wordt steeds meer aandacht gegeven aan het begrip
ontluikende geletterdheid. Het maken en construeren van letters en woorden wordt daar al vaak bij
inbegrepen. Echter kunnen kinderen nog niet op de juiste wijze lettervormen goed construeren.
Er zijn voldoende aanwijzingen om aan te nemen dat kinderen eerder leesrijp dan schrijfrijp zijn. Dat
is ook wel logisch, want perceptie is altijd eenvoudiger dan constructie/productie. Voordat er dan
geschreven gaat worden is het belangrijk om
1. Een schrijfrijpheidstest af te nemen
2. Eerst voldoende lettervormkwaliteit bereikt te hebben alvorens een aangeleerde letter in te
zetten voor het leren lezen.
2
, Hoofdstuk 2 Leerlijn schrijfonderwijs
2.1 de fasen van het handschriftonderwijs
1. Fase van de ontwikkeling van de schrijfvoorwaarden (groep 1 & 2)
Het jonge kind ontwikkelt letters die qua vormgeving bij het niveau van zijn tekenontwikkeling past.
Deze kapitalen bestaan uit losse streken, die met de uiteinden op elkaar aansluiten en zich allemaal
binnen één zone bevinden. De kapitalen zijn de enige lettervormen die aansluiten bij de manier
waarop een kind een huis tekent. Ze heeft ook geen trajecten.
Je noemt dit kleuterletters je kunt ze op verschillende manieren construeren zonder dat de vorm
eronder lijdt. Kleuters kunnen oefenen met oefeningen die zich richten op vaardigheid en
waarneming, vanuit een goede greep en houding.
2. Fase van het driezone-niveau met trajecten; het verwerven van het verbonden schrift (groep 3&4)
Kinderen in groep 3 leren de kleine-letter-vormen: minuskels. Minuskels hebben stokken en staarten
en bestaan dus uit 3 zones.
In groep 4 leren ze de hoofdletter- of kapitaalvormen.
Voortgezette oefening in vaardigheid, waarneming en zelfreflectie blijft ook hier van belang.
3. Fase van de ontwikkeling en onderhoud van het handschrift (groep 5 t/m 8)
Het handschrift van kinderen is tot en met het voortgezet onderwijs sterk in ontwikkeling. Om de
verworvenheden van de eerste twee fasen te borgen is een cognitieve begeleiding (leren wat de
kenmerken van een goed handschrift zijn) hard nodig. Er moet kennis worden aangebracht over
verantwoorde lettervormgeving. De handschriftontwikkeling daalt in de groepen 5-6 vaak
dramatisch.
2.2 toetsenbordvaardigheid
Het maken van tekst via een toetsenbord is eveneens het maken van tekst, zij het via een ander
schrijfinstrument. Wat bij schrijven met de pen een goede greep is, is hier een goede vingerzetting.
Veel kinderen leren zich een verkeerde houding en vingerzetting aan. Dit moet dus vanaf het begin
heel goed begeleid worden. Veel scholen zijn overtuigd van het nut van blindtypen. Blindtypen valt
binnen fase 3 = ontwikkeling en onderhoud van het handschrift.
2.3 De groepen
Groep 1
In deze groep vindt het beginnend lettergebruik en het voorbereiden van het schrijven plaats. De
schrijfvoorwaarden, waaronder een juiste ergonomie (correcte houding en materiaalgreep) van het
schrijven wordt geoefend. Kinderen op deze leeftijd staan open voor nieuwe vaardigheden. In deze
periode moet worden gewerkt aan beginnende materiaalbeheersing en werkhouding of attitude.
- Letterverkenning van kapitalen (niet aanleren, maar bespreekbaar maken)
- Kapitalen gebruiken voor namen op stoeltjes
- Stimuleren van de nauwkeurige waarneming
- Stimuleren van de nauwkeurige uitvoering
- Aanleren, stimuleren en begeleiden van de goede greep en houding bij alle grafische
activiteiten (ook bij gebruik van penselen)
- Gebruik van nauwkeurig grafisch materiaal i.v.m. buigen en strekken van de drie
schrijf-/tekenvingers
- Werken aan nauwkeurige materiaalbeheersing
Inhoudelijke feedback over het resultaat is hier al van groot belang. Veel leerkrachten prijzen
uitsluitend de inzet van het kind en plaatsen alleen maar krullen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nienkeborkent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now