Ziekte en veroudering
Definities verouderen
Tijdsafhankelijke, algemene vermindering van de fysiologische functies, verbonden met een
progressief toenemend risico voor ziekte en overlijden.
Falen van ons lichaam om homeostase stabiel te houden onder omstandigheden die de fysiologische
stress niet overschrijden.
Accumulatie van persisterende veranderingen tussen conceptie en dood.
Fundamentele observaties veroudering
- Progressief, intrinsiek, nadelig en universeel proces
- Chronische laaggradige inflammatie (steriele inflammatie), fibrose
- Macromoleculaire disfunctie en ook dysfunctie van celorganellen (bv. beschadiging DNA,
telomeren dysfunctie, aberrante aggregatie van proteïnen,…)
- Verandering in stamcellen en progenitorcellen die aanleiding geven tot een gedaalde
capaciteit om weefsel te herstellen of te vervangen
- Cellulaire senescentie
Senecentie
= degeneratieve veranderingen die met veroudering gepaard gaan (geen ziekte).
Op cellulair niveau: stop van de celcyclus in diploïde cellen (geen proliferatie meer), verhoogde
aanmaak van eiwitten, weerstand tegen geprogrammeerde celdood (apoptose), gewijzigde metabole
activiteit en morfologie
Fenotype = genotype + dieet, lifestyle en omgeving
Theorieën veroudering
Veroudering is de resultante van verandering in de genen tgv een vastgelegd intrinsiek programma
Hayflick experimenten = ingebouwde klok: somatische cellen hebben een beperkt potentieel voor
replicatie
rol van telomeren = staarten van repetitieve nucleotidesequenties aan menselijke chromosomen,
onderhouden door telomerase enzyme (TE). Telomeerlengte belangrijk voor replicatie en veroudering
(Hayflick experimenten)
EXPERIMENT ZIE PPT DIA 26
Veroudering is een gevolg van toevallige schade aan organen, cellulaire en subcellulaire structuren of
aan genen of tgv onvoldoende functionaliteit van stamcellen
Primaire kenmerken (oorzaken van schade): genomische instabiliteit, telomeerslijtage, epigenetische
veranderingen, verlies van proteostase
Integratieve kenmerken (boosdoeners van het fenotype): stamcel uitputting, veranderde
intracellulaire communicatie
, Oxidatieve stress door vrije radicalen (ROS) en andere zuurstof species: ontstaan door
splitsing van covalente bindingen, normaal fysiologisch proces, modulatie redox-status,
activatie van factoren voor gentranscriptie, transductie van signalen
REACTIES ZIE PPT DIA 39-40
Beschermende factoren: vitamine E, glutathion, catalasen en peroxidasen, superoxidase
dismutase (SOD)
Vroegtijdige veroudering = progeroïde syndromen
- Werner syndroom
WRN gen op Chr 8, codeert voor DNA helicase: autosomaal recessief
Deficiëntie in WRN-eiwit, defect in DNA herstel en telomeren onderhoud
Normale groei tot puberteit en dan vervroegde veroudering
- Hutchinson-Gilford syndroom
- Cockayne syndroom
- Daling mitotische activiteit
- Daling in DNA-synhtese en herstel
,Inflammatie
Lokale ontsteking
Kardinale symptomen:
- Exogene inducers
o Microbieel
PAMPs
Virulente factoren
o Niet-microbieel
Allergenen
Irritants
Vreemde lichamen
Toxische stoffen
- Endogene inducers
o Afkomtstig van cellen
o Afkomstig van weefsels
o Afkomstig van plasma
o Afkomstig van ECM
Signalen vrijgegeven door stress, slechtwerkende of dode cellen en van
beschadigd weefsel
Endogene kristallen
Producten van ECM afbraak
- Neuroendocriene veranderingen:koorts, anorexia, verhoogde secretie van corticotropine-
releasing hormoon en cortisol, verhoogde secretie van arginine vasopressine, verlaagde
productie van insulin-like growth factor 1, verhoogde bijnier secretie van catecholamines
- Hematopoïetische veranderingen: anemie, leukocytose, trombocytose
- Metabolische veranderingen: spierverlies, negatieve stikstofbalans, verminderde
gluconeogenese, osteoporose,…
- Hepatische veranderingen: verhoogde metallothioneïne, induceerbare stikstofoxidesynthase,
heem oxygenase,…
- Veranderingen in nonproteïne plasma constituenten: hypozincemia, hypoferremia,
verhoogde plasma retinol en glutathion concentraties
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarahkerkhofs1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.67. You're not tied to anything after your purchase.