Summary
Samenvatting - Verdieping in ziekteleer I (E05Z1A)
- Course
- Institution
Samenvatting volledige leerstof, soms verwijzingen naar ppt
[Show more]
Seller
Follow
sarahkerkhofs1
Content preview
Abdominale ziektenNefrologie
Onderzoeken
Klinisch onderzoek: bloeddruk, pols, gewicht, oedemen, halsvaten, nierslagpijn (nierstenen,
pyelonefritis), palpatie (polycystische nieren, transplantnier), auscultatie (geruis bij stenose arteria
renalis)
Bloedonderzoek: ureum, creatinine, urinezuur, elektrolyten
Urineonderzoek: chemie, microscopisch (bloedcellen), zwangerschapstest, microbiologie
24u urine collectie: creatinine klaring, chemie
Radiologie: abdominaal röntgen onderzoek, echografie, CT scan, intraveneuze pyelografie, renale
arteriografie, renale scintigrafie, nierbiopsie
Acute nierinsufficiëntie
Kliniek Meestal reversibel: snelle daling GFR
Stijging ureum en creatinine
Zout- en waterretentie
Al of niet oligurisch (<400ml/dag)
RIFLE criteria
Prerenale nierinsufficiëntie
Kliniek Reële hypovolemie of ondervulling (lage CVD, orhostatische hypotensie,
tachycardie, droge huid en slijmvliezen), hypotensie, verminderde
orgaandoorbloeding
Gevolgen Zolang reële hypovolemie: acute tubulusnecrose
Oorzaak Acute bloeding, diarree, braken, diuretica, ascitis, pancreatitis, sepsis, uitgebreide
brandwonden, profuus zweten (oudere patiënten); zware hartdecompensatie,
nierarterie stenose, NSAIDs, ACEi,…
Behandeling Vocht toedienen
Renale nierinsufficiëntie
Kliniek Oligo-anurie (plots: ischemisch; traag: toxisch), soms bewaarde diurese, snel
optredende overvulling (longoedeem), ionenstoornissen
Oorzaak Acute glomerulonefritis, acute systeemvasculitis met nieraantasting, acute
tubulusnecrose, acute intersitiële nefritis
langdurige ischemie, toxische beschadiging (antibiotica, I-houdende stoffen,
zware metalen, chemo), beschadiging door pigmenten (Hb, Mb), metabole
oorzaken (hypercalcemie, paraproteïnemie)
Behandeling Behandeling hyperkaliëmie, behandeling acidose, natrium- en vochtbeperking,
dialyse igv ernstige overhydratie, moeilijk te bestrijden hyperkaliëmie,
1
, bloedingsdiathese of pericarditis
Herstel na 10-14d: eerst diurese, daarna functie
Onvolledig herstel = partiële cortexnecrose
Postrenale nierinsufficiëntie
Oorzaak Nier: stenen, transitioneel cell carcinoma (TCC), papilnecrose,…
Ureter: stenen, TCC, extrinsieke tumoren, retroperitoneale fibrose, infecties,
stentdysfunctie, bloedklonter, ectopie, papilnecrose,…
Blaas: blaasdysfunctie, TCC, bloedklonter, oedeem,…
Urethra: prostaathypertrofie, prostaatkanker, stenen, strictuur, klep
Chronische nierinsufficiëntie
Definitie Nierbeschadiging ≥ 3m; structurele of functionele abnormaliteiten van de nier, met
al dan niet een daling in de GFR door pathologische afwijkingen of markers van
nierbeschadiging inclusief in de samenstelling van bloed of urine of afwijkingen in
radiologie
OF
GFR < 60 ml/min/1,73m² voor ≥ 3m, al dan niet met nierbeschadiging
Mechanisme Traag, continu progressief nefronenverlies (jaren), nier beschikt over compensatoir
adaptatiemechanisme: chronische hyperfiltratie bij progressieve vermindering
nefronen meestal pas symptomen bij GFR<30ml/min (75% verlies)
Oorzaak DM, arteriële hypertensie + ateromatose, chronische glomerulonefritis, chronische
pyelo-interstitiële nefritis, polycystische nieren, analgetica-abusus, reflux
nefropathie, vasculitis, paraproteïnemie, amyloïdose, idiopatisch (10%)
Kliniek Cardiovasculair Arteriële hypertensie, linkerkamerhypertrofie en
hartdecompensatie, hartritmestoornissen, uremische
pericarditis en pericarduitstorting
PNS Mononeuropathie (carpal tunnel syndroom), polyneuropathie
(burning feeds, restless legs)
CNS Verminderd concentratievermogen, geheugenverlies,
epileptische insulten, uremische coma
GI Verminderde eetlust, nausea en braken, peptische ulcera
Hematologisch Anemie (↓ EPO productie, ↑ GI verlies), stollingsstoornissen,
uremie
Renale Verminderde Ca absorptie GI (door hypovitaminose D),
osteodystrofie secundaire hyperparathyroïdie (door ↑ serum P)
Metabool + Dysmenorrhee, amenorrhee, fertiliteitsstoornissen,
endocrinologisch impotentie, gestoorde glucosetolerantie, gestoorde
schildkliertesten, insulineresistentie
Dermatologisch Hyperpigmentatie en hyperkeratinisatie, jeuk met krabletsels,
(sub)cutane verkalkingen, verandering nagels
Behandeling Dieet: zoutbeperking, eiwitbeperking, kaliumbeperking, fosfaatbeperking
Medicamenteus: bloeddrukcontrole (ACEi, Ca-antagonisten, lisdiuretica), controle
metabole acidose (Na(CO3)2), controle Ca-P-huishouding (CaCO3, vitD), controle
anemie (EPO), controle hyperlipidemie (statines)
Nierfunctie vervangende therapie: hemodialyse, peritoneaal dialyse (CAPD/CCPD),
nierTx
2
,Urologie
Onderzoeken
Inspectie: grootte, zwelling, infectietekens, hoogstand testis, scrotale huid, inguinale regio
Palpitatie: scrotumwand, scrotuminhoud, lieskanaal, palpatio per anum (PPA)
Uroflow metrie, urodynamica, cystoscopie
Beninge prostaathypertrofie
Kliniek Asymptomatisch
Symptomen: hesitatie, dysurie, straalvermindering, persmictie, nadruppelen,
detrusor overactiviteit (urgency, pollakisurie, nycturie)
Diagnose Anamnese, PPA, PSA, transrectale echografie, urodynamisch onderzoek
Complicaties Acute urine retentie, divertikelvorming, steenvorming, infectie tgv residu,
hematurie (zeldzaam), globe vésicale
Behandeling AUR: verblijfskatheter, suprapubische sonde
Medicamenteus: plantenextracten, α-blockers (blaashalsrelaxatie), hormonen
(castratie, 5α reductase inhibitoren) of combinaties
Chirurgie: transurethrale resectie prostaat (TURP), open prostatectomie
(Millin/Hryntshak), perifere zone ter plaatse
!! chirurgie retrograde ejaculatie, urge incontentie
Prostatitis
Acute prostatitis
Definitie Reflux van urine in prostaatkanaaltjes
Kliniek Koorts, rillingen, dysurie, pelvische pijn, verminderde straal, retentie, grieppaal
gevoel
Diagnose PPA
Behandeling quinolones
Chronische prostatitis
Types Chronische bacteriële prostatitis
Niet-bacteriële prostatitis (chlamydia, ureaplasma, mycoplasma, trichomonas)
Pelvi-perineale pijnsyndroom
Diagnose 4 glazen proef (1e weggooien, 2, prostaat masseren 3, 4)
Behandeling Antibiotica, antiflogistica, bekkenbodem relaxantia/spierrelaxantia,
prostaatmassage en zitbaden
3
, Prostaatkanker
Kliniek Meestal geen klachten
Prostatodynie, hemospermie, hematurie, klachten van begeleidende BPH,
botpijnen bij botmetastasen
Diagnose PPA: induratie
DD: verkalkingen, granulomateuze prostatitis
Transrectale echo (TRE): grootte, hypo-echogene zone, hyperemie
DD: prostatitis, hyperplastische nodule, cyste
Prostaat-specifiek antigen (PSA) (waarde in screening betwist)
Punctiebiopsie (systematisch/target)
Behandeling Actieve opvolging (watchful waiting)
Genezende behandeling: chirurgie (robot): radicale prostatectomie,
radiotherapie: extern of brachytherapie, nieuwe mogelijkheden
Hormonale therapie (niet curatief, eventueel adjuvant): chirurgische castratie
(orchidectomie), LHRH agonisten = chemische castratie, oestrogeen, anti-
androgeen, totale androgeen blokkade
Blaaskanker
Soorten 90% TCC, 8% spinocellulair carcinoma, 2% adenocarcinoma
Kliniek Micro- of macrohematurie (vaak intermittent, pijnloos), blaasirritatie
Diagnose Urine onderzoek, urine cytologie, KO en bimanuele palpatie, cystoscopie,
ureteroscopie, IVP, CT scan en NMR
Behandeling Oppervlakkige blaastumoren:
Ta en Tis: transurethrale resectie blaas (TURB), intravesicale chemo,
intravesicale BCG (Bacillus Calmette-Guerin), cystoscopische opvolging
Recidiverende, grotere, multifocale letsels: reeks spoelingen
Resistent: cystectomie
Blaastumoren met spierinvasie:
N0M0: cystectomie en urinederivatie indien operabel, anders radiotherpaie
N+M+: combinatie chemo ((neo)adjuvant)
Vervangblaas en urinaire diversie
Metastase Klier, lever, long, bot
Renaal cel carcinoma
Diagnose Veelal asymptomatisch (incidentaloma), flankpijn, palpeerbare massa, hematurie,
beeldvorming: echo, CT, MRI
Behandeling Lokaal beperkte niertumor
Radicale nefrectomie (gerota + klieren + bijnier), partiële nefrectomie,
radiofrequentie en cryo ablatie
Lokaal uitgebreide en M+ tumoren
Immuuntherapie (IFα, IL2), small molecules (angiogenese remmers, GFi),
chirurgie
Metastase Vooral long
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarahkerkhofs1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now