Geschiedenis hfst 9 : XXste eeuw
§ 1. Crisismomenten temperen het vooruitgangsoptimisme
- In 19de E komen burgers aan de macht – betalen veel belastingen – macht zit niet meer
volledig bij adel
- BE is een constitutionele monarchie
- Advocaten worden belangrijk vanaf 1830
- BE is voor groot deel Franse rechtscultuur dat zich voortzet : de gemeenten behouden we +
organisatie staat (rechtbanken en hoven)
- Onze wetboeken inspireren we op die van de Franse (1867 : Haus : wetboek strafvordering)
- BE rechtscultuur komt op - er ontstaan tijdschriften (La Belgique judiciare) : weekblad om
juristen om de hoogte te houden over hoe staat vorm wordt gegeven
- 19de E : Brussel : justitiepaleis opent om recht te spreken – opening geeft teken van sociale en
culturele ontwikkeling van juristen die voortouw nemen ivm decoratie van paleis
- Edmont picard : grootste BE jurist – vrijzinnig mens - cultureel en politiek geëngageerd – geeft
juridische tijdschriften uit (journal des tribunaux) : bedoeld als krant voor iedereen die binnen
gerecht werkt – maakte boeken : Les pandektes belges (=verzameling van rechtsleer dat juridisch
onderwijs beïnvloed heeft - komt op voor rechten Vlamingen en van vrouw - grote
kunstliefhebber
- Recht zou maatschappelijke factor zijn – R kan maatschappij vernieuwen
Kunstwerk :
o Nieuwe fundamentele wet : de grootst maatschappelijke kracht is het recht – recht
socialiseert dus – recht werd gebruikt om zwaksten te verdedigen – basis van het recht is
het broederschap, zonder goedheid zal gerechtigheid haar functie nooit kunnen uitoefenen
DUS : hoop op ontwikkelde maatschappij dat ze met recht het goede van het leven kunnen
geven
- Einde 19de eeuw ontstaat sociale wetgeving – charismatische legitimatie van recht is beetje
verdwenen – gouden driehoek op schilderij was ok voor kerk want symboliseerde heilige
Drievuldigheid
- Start 20ste E is er hoop in het recht – juristen vertrouwen erop dat ze maatschappij kunnen
vormen met R
A. Inleiding
- Recht is niet het enige paradigma :
o Juristen beseffen dat alleen R niet volstaat - er is meer nodig ➔ Leger is ook nodig – België
is neutrale staat (werd beslist in congres van Londen)
o Zonder leger = staat niet organiseren !! Sommige Juristen en politici zeiden dat er nood
was aan leger uit schrik van oorlogen, andere zeiden dat het niet nodig was – begin 20ste E
meer en meer discussie
o Staat moet ook tussen komen in eco : als ge staat uitbouw in 19de eeuw met en door
juristen dan had men het gedacht dat recht de staat zou kunnen regelen = paradigma
- Juridisch-rationele is niet enigste legitimatie
o Ook charismatische (hierdoor heb je veel meer middelen : pamfletten konden gemaakt
worden – propaganda en censuur zijn belangrijk) en traditionele nodig (feit dat rechters
al jaren bij koninklijk besluit worden benoemd)
, - Juristen zijn niet zo zeker de bewaker van de rechtstaat ( bv balie)
o Advocaat is onafhankelijk - moeten dus bewakers van de rechtstaat staat zijn ➔ als de
staat verkeerde kant opgaat, zijn er advocaten die ingrijpen
o Joden die advocaat zijn mochten beroepen niet meer uitoefen door Duitsers – advocaten
stribbelen tegen – advocaten Brussel verweerden zich tegen feit dat Joden niet meer op
tablaux mochten staan - in Brussel hebben ze als oplossing geen nieuw tablaux gemaakt
- Juristen spelen rol in interbellum bij totalitaire regimes
= crisismomenten waarbij vrijheid en gelijkheid abrupt worden afgebroken
o USSR (1917-1991)
o na WO II communistische regimes in Oost-Europa (-1989)
o Italië (1922-1945)
o Duitsland (1933-1945)
o Spanje (1939-1975)
o Portugal (1932-1974)
In elk van die landen is er één leer, één geloof en één partij
B. Communisme
Theorie
- Communisme ontwikkelt zich door Karl Marx en Friedrich Engels. Het idee is een
gemeenschappelijke eigendom van productiemiddelen. Als we productiemiddelen
gemeenschappelijk maken dan zal er plaatsgemaakt worden voor het proletariaat.
- Binnen communistische partij ontstaat socialisme
Praktijk
- Communisme is gerealiseerd in de USSR (Rusland)
- Lenin en Stalin voelde sterke terreur o.i.v. koude oorlog dus bouwden communisme uit
- De vrijheden van het volk uit de GW waren dood
- Belang communisme voor : Rusland is winnaar van WOII – daarom krijgen ze landen toebedeeld
- Tussen 2 WO zijn communisten heel actief – Communisten kunnen na WOII niet doorbreken want
steun Rusland ontbreekt
- Communisten in BE hadden maar marginale impact – ze waren verdeeld in BE
- Communisten (Julien Lahaut) speelden in BE rol in interbellum – speelden rol in verzetsbeweging
(O.F.)
C. De vestiging van het derde rijk
- Het eerste keizerrijk onder Karel de Grote (1806)
- Het tweede keizerrijk : wij waren bezet door Nazi-Duitsland (Hohenzollern)
- Derde rijk : niet echt keizerrijk – het is begonnen als republiek (hier kon arbeiderspartij macht
grijpen)
- 1918 : Grondwet Weimar-republiek (na aftreden van de keizer) : GW met vrijheden wordt binnen
goed georganiseerde staat door coalitieregeringen uitgeschakeld
o Sociaal-democraten, liberalen, katholieken
o Duitsland is een bondstaat met parlementaire republiek – parlement 2 kamers : Reichstag
(= volksvertegenwoordiging) – Reichsrat (= vertegenwoordiging staten)
o Bevat klassieke grondrechten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantalvr3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.10. You're not tied to anything after your purchase.