Summary
Samenvatting hoofdstuk 5- hergeboorte van de rechtswetenschap
- Course
- Institution
- Book
samenvatting hoofdstuk 5- hergeboorte van de rechtswetenschap
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
chantalvr3
Content preview
EX VRAAG: Bespreek de invloed vh geleerde recht op de ontwikkeling vh late middeleeuwse straf-enstaatsrecht
Besluiten: door de uitvoerende macht // decreten: door gewesten/gemeenschappen
Hoofdstuk 5:( Her) geboorte van de rechtswetenschap
1. De renaissance van de 12de E
- Scharnierpunt vd ontwikkeling vh recht > Er is nood aan nieuwe rechtswetenschap
GEEN juridische revolutie, maar juridische evolutie (geleidelijk aan veranderen vh recht)
- Nieuwe denkwijzen de oude wegduwen (maar heel geleidelijk aan; zeker op het platteland,
steden iets sneller)
- Wij studeren recht door renaissance/receptie van geleerde recht
- Bij ons feodaliteit achteruit gaan => romeinse/ canonieke recht nemen de bovenhand
A. Wedergeboorte van rechtswetenschap + haar invloed op het publiekrecht
- Recht wordt bestudeerd => 11de- Bologna - er ontstaan universiteiten die ideeën van romeins en
canoniek recht in praktijk uitdiepen
- Vanaf 12e E: culturele breuklijn: politiek, religieus, wetenschappelijk, artiestiek = culturele brede
vernieuwingen = renaissance
- Juridisch:
Wetenschap:
Herontdekking corpus iuris civilis door Irnerius (Bologna) => rechtswetenschap ontstaat zo +
irnerius vat justiniaanse codificaties aan
Canonistiek corpus iuris civilis : canoniek recht voor privaatrecht belangrijkste => DECRETUM
GRATIANI: verzameling van alle kerkelijke regels
Met eerste scholen van glossatoren: tekst van corpus iuris civilis werd bestudeerd en die
tekst werd geglosseerd = moeilijke woorden uitleggen, extra verwijzingen, tekst
interpreteren en uitleggen aan anderen door iedere keer woordjes nader te belichten) –
glossen = noten met extra uitleg
Prof las corpus iuris civilis voor en glossen baseerden zich op die oorspronkelijke tekst en
maken aantekening errond
Later met scholen van commentatoren : tekst C.I.C wordt becommentarieerd en die tekst
beschouwen ze als ideale recht dat overal en altijd kan worden toegepast
- Die 2 samen (= tekst geglosseerd en becommentarieerd ) = ius commune = geleerd recht = ius
scriptum (geleerd, gemeen, geschreven)
!! Essentieel aan beide scholen: Men stelt corpus iuris civilis niet in vraag en neemt aan dat dat het
ideale recht is
Opnemen van denkcategorieën, woordjes en regels van romeins recht ih vigerend = positief recht =
receptie
, - Praktijk:
Aparte denkcategorie ontstaat die afwijkt van het algemeen geldende gewoonterecht
- 1425: universiteit in Leuven gesticht => bestuderen van Romeins/canoniek recht => juristen
zorgen voor specialisering en worden raadspensionarissen; kennis van juristen omzetten in
praktijk => maar in praktijk : gewoonterecht
o Publiekrecht ondergaat ook invloed van receptie van RR:
Gevolgen van receptie van RR (= indirect legal transplant) : we inspireren ons op canoniek
en romeins recht
Instellingen: juristen specialiseren zich; nieuwe beroepen ontstaan => consilium (=raad geven
wordt belangrijker => raadsheren ontstaan)
Wetgeving: wetten worden afgekondigd door de wil van de vorst => juristen beamen dit =>
geen gewoonterecht meer
Invloed op STRAFRECHT: ontstaan vh PUBLIEK strafrecht => idee dat functionaris in naam van
overheid openbare orde gaat handhaven
B. (Her)Geboorte van de wetgeving zoals we die vandaag kennen
- Men maakt gebruik van legisten, hun nieuw jargon en manier om keizerlijke wetten uit te
vaardigen
o Eerste ME:
- Beperkte rol van capitularia van Karolingers (= schriftelijke koninklijke verordeningen)
- Privileges als ad hoc ‘wetten’: bv abdij krijgt privilege om op eigen grondgebied eigen recht te
maken => koning nog niet de bron van wetten
- Vele ‘wetgevers’
o Late ME
- Wet als middel van soevereiniteitsstreven => vorsten willen macht vastleggen in publiekrecht
- Punctuele interventie (geen wetboeken)
- Ontstaan vorstelijke kanselarij en ambtenarij => bieden vorst bijstand
- Rol canonisten en romanisten:
‘Wil van de vorst is wet’ wordt bevestigd door romanisten en canonisten
Romeinse en canonieke terminologie en inspiratie
Optekening gewoontes door coutumiers => schrift in handen van wereldlijke overheden;
coutumier = rechtsgeleerde die gewoonterecht van bepaalde streek optekent => gebruik van
romeinse en canonieke woorden
C. Begin van bureaucratisering
Ontwikkeling wetenschap gaat gepaard met ontwikkeling universiteiten
Steeds meer geschreven teksten vh recht > bureaucratisering begint => ongeschreven
gewoonterecht wordt opgetekend
- Ontwikkeling universiteiten: 2 RECHTSFACULTEITEN
Romanisten, legisten, civilisten (ius romanum, ius civile)
Canonisten (ius ecclesiasticum)
➔studeerden men beide = men was licentiatus/doctor utriusque iuris
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantalvr3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now