- Middeleeuwen: 500-1500; vroege ME (500-1300), 1300-1500 (late ME)
- vroegmoderne tijd: 1500-1789 (Fr revolutie), bij ons 1795
- 1815-1830: Verenigd koninkrijk der nederlanden
- ancien régime: middeleeuwen en Vroegmoderne tijd
- germaanse periode: volksstam = Franken
- karolingers (750-1000)
- merovingers tot 750
1) Germaanse verwoesting en heropbouw
A. Van Romeinen nr Germanen: publieke achteruitgang?
▪ Middeleeuwen: beginpunt in 476 in WE
▪ Vanuit oosten komen Germaanse stammen RR binnen
▪ Vanaf 500 : val van WRR door insijpeling = volksverhuizing
Franken steken Rijn over + Germaanse krijgers in dienst (geen militaire
veroveringsdienst)
▪ Hospitalitas= nieuwe volkeren behandeld als gasten
▪ Franken (oorspronkelijk uit streek Frankfurt)
1. Salische Franken: wrdn Romeinse Soldaden (nemen onze gewesten in; Clovis =
koning bij Merovingers)
2. Ripuarische Franken: blijven aan Rijn plakken
▪ Ook ander volkeren in RR (saksen, bourgondiërs)
Door onkunde/nalatigheid:
-centrale staat gaat ten onder
(niet langer één rijk, één sterke leider, één hoofdstad)
-bureaucratie, magistratuur, infrastructuur, belastingen, recht, enz. verdwijnen
(ontstaan patrimoniumgedachte: vorst beschouwt staat als privé-eigendom; dus wnr
koning sterft, koninkrijk wordt verdeeld onder verschillende erfgenamen = zonen)
-christendom niet langer staatsgodsdienst (voor beperkte periode)
=> christendom geniet van superieure positie; kerk = rijk; heeft monopolie geschrift =
Germaanse koningen inspireren zich op kerk
=> kerk met eigen structuur en recht (bisdommen, officialiteit, canoniek recht)
=> kerstening ( missionarissen uit sociale toplaag om volk te bekeren; door alliantie
met vorst
=> dood Clovis = Franken wrd Rooms Katholiek
=> Doornik: dominantste bisdom tot 1559
▪ Romeinse eenheidsstaat wrdt vervangen:
• Stamkoninkrijken
Elke stam eigen koning
Geen ambtenaren voor administratie => bestuursfunctie = gelijkgemaakt met feitelijke
macht en bezit
Rondtrekkende volkeren wrdn sedentair: grondgebied = eigendom van familie
, Koning reist rond binnen rijk => Franken vestigen zich => nieuwe hoofdstad ontstaat
(Doornik), verplaats olv Clovis nr Parijs
• koningen met beperkte macht
oorspronkelijk gekozen koningschap (want sterkte) => zoon is ook mee op reis, krijgt
militaire opleiding voor in geval van overlijden vorst
militaire leider
nobiles: belangrijkste families die meetrekken met koning; vorst moet beroep doen op
hun vrijwillige giften => geen economische machtsbasis
gebied wordt groter dus hertogen/graven om te besturen : rijk wrdt verdeeld in gouwen
met als hoofd gouwgraven
respect voor recht:
-gewoonterecht(costume)
-romeins recht
-canoniekrecht
pas later erfopvolging
staat wordt gezien als privé bezit (ontstaan patrimoniumgedachte)
geen universeel gezag (oorlogen tussen stammen)
B. Publiekrecht bij Franken
1. Recht = gewoonterecht
▪ Elke invallende stam heeft eigen (gewoonte)recht maar ≠
▪ Lokaal recht Romeins recht houdt stand (vooral Zuiden)
▪ Scheiding tussen Noorden en Zuiden tot AR
=>N: gewoonterecht = les pays de droit coutumier
=>Z : romeins recht = les pays de droit écrit
▪ Dualistische rechtsorde doordat 2 volkeren naast elkaar leven:
Autochtonen : Romeinen (leges romanorum)
Immigranten: barbaren ( leges barbarorum)
▪ In het zuiden: sterke dualiteit
▪ Breviarium Alarici: geldend recht vr Zuidelijk deel rijk = verzameling Romeinse wetten =>
kleine herwerking Codex Theodosianus
▪ in het noorden: juridisch pluralisme als geldend recht = recht op grond van nationaliteit =>
optekening van Germaanse volksrechten (optekeningen correct? Wss christelijker dan dat ze
waren)
▪ notariaat = sterke positie door FR RV
2. Lex Salica = (grotendeels) strafrecht; lex salica geldt alleen voor Salische Franken
▪ bevat geen grondwettelijke elementen, wel strafrechtelijke bepalingen
▪ geen fiscaal recht
o muntslag = privaat ipv nu publiek
o fiscus = koninklijk domein ipv overheidsinstantie
o publicus = koning als persoon
▪ grondslag Lex Salica: “bannum” = juridisch instrument van heerser om te bevelen, straffen,
verbieden,..) => op basis van bannum heeft hij teksten laten verzamelen (lex salica)
▪ tarievenboek voor misdrijven (niet publiekrechtelijk)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantalvr3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.81. You're not tied to anything after your purchase.