Summary
Samenvatting Hoofdstuk 2 - fundamenten uit de oudheid
- Course
- Institution
- Book
samenvatting hoofdstuk 2 - fundamenten uit de oudheid
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
chantalvr3
Content preview
HOOFSTUK 2-FUNDAMENTEN UIT DE OUDHEID1. De oudste bouwstenen vh publiekrecht
A. De alleroudste rechtsteksten
- Bakermat West-Europese cultuur
Religie (Jeruzalem)
Ratio (Athene)
Recht (Rome)
- Waarom?
Schriftstelsels (kennisopbouw: indirecte bronnen voor onze streken)
Steden (taakverdeling; want samenleving wordt ingewikkelder => regels nodig)
- Waar?
Vruchtbare halve maan
Hiërogliefen
Codex Hammoerabi (steen)
=> alleroudste bestaande wettekst
=> Wanneer? 18de E VC
=> Wat? Nu stèle in Louvre (ontdekt in Susa-Iran), tekst in spijkerschrift
=> Wie ? koning Hammoerabi; bouwt na militaire veroveringen gecentraliseerd rijk uit eerste
dynastie van Babylon
= spreekt tot de verbeelding, duidt heel mooi hoe recht en religie nauw verbonden zijn
- Charismatische zeer belangrijk
- Bovenaan = Samas (zonnegod) => ‘groot rechter van hemel en aarde’ => dicteert wet vanuit
hemel aan Hammoerabi (niet lett)
- Vanboven op steen twee figuren; in de iconografie (leer vd beelden)
Degene die zit heeft meer macht (rechter zit - partijen staan)
- Hammoerabi: belangrijke koning en recht gebruikt om zijn macht uit te bouwen, opgelegd
door Samas => legitimeert zijn macht door beroep te doen op goddelijkheid
=> Scepter = symbool van macht ad heerser gegeven > religieuze legitimatie
- Maar is die codex een wetboek? Neen niet echt
Wetboek is ideaal concept en voldoet aan de volgende voorwaarden :(ratio paradigma)
▪ logisch geordend, systematisch, conceptueel => Codex Hamm: zeer
casuïstisch, niet systematisch, geen grote concepten
▪ echt wetboek is formeel exhaustief => codex Hamm niet formeel
exhaustief/volledig => wetboek moet alle principes bevatten van bepaalde
rechtstak
Materieel exhaustief: alle voorschriften voor alles dat zich voordoet;
behandelt inhoudelijk alle mogelijke situaties = NIET MOGELIJK
Formeel exhaustief: voldoende algemene principes om daarmee alle
mogelijke toekomstige problemen oplossen
Vb) gemotoriseerde voertuigen ‘vaag’ maar klopt
, In codex Hammoerabi wetten? Weten we niet.. kunnen evengoed gewoonterechtsregels,
doctrine etc.
Codex Hammoerabi: enkele citaten
Het talioprincipe: het onrecht dat je wordt aangedaan ga je in dezelfde mate aan de dader
aandoen – oog om oog, tand om tand principe => heel casuïstisch
dit principe leidde tot realisatie geweldsmonopolie
eigenrichting beperkt => niet onbeperkt wraak nemen => vergelding opleggen die even
groot is met hetgene je zelf is aangedaan
Verbod van Eigenrichting; een van de fundamentele principes van ons recht
= jezelf recht verschaffen, niet via rechtbank/ overheid gaat om gelijk te krijgen of te sanctioneren (
het gewoon zelf doen)
Vb) boom net op de grens twee huizen => naar vredegerecht stappen en vragen dat die boom
weggaat en met hulp van buitenaf die boom wegdoen (dmv rechter)
>< eigenrichting: zelf die boom hakken ’s nachts
Verbod van geweldmonopolie: de overheid mag desnoods geweld gebruiken om die boom weg te
doen >> Verbod van eigenrichting want alleen overheid mag geweld gebruiken
- onderscheid in standen:
Vrij man, onvrij man, slaaf => wijst op standenmaatschappij
Principe van gelijkheid? Nog niet volledig gerealiseerd ‘in principe is ied gelijk’ maar gedurende de
geschiedenis altijd standenmaatschappij
2 Het gewoonterecht
A. Wat is het gewoonterecht / de gewoonte
Waarom passen we regels toe die we toepassen?
Rechts rijden => ied doet dat na van zijn ouders => niet goed of slecht > door traditie en geen vragen
stellen bij de herhaling => we hebben iets aanvaard
De gewoonte/ het gewoonterecht zeer traditioneel gelegitimeerd ; we doen wat we al altijd deden
en aanvaarden regels omdat ze er al altijd waren
- Gewoonte is belangrijke legitimatie van recht
- Gewoonte is formele rechtsbron = vorm waarin het recht ontstaat (het heeft ook ooit niet
bestaan)
- Gewoonterecht is statisch, maar is evoluerend met maatschp’ij want ongeschreven
B. Bestaansvoorwaarden gewoonterecht
1) Herhaling: éénzelfde probleem wordt altijd op zelfde manier opgelost, we hebben het altijd
zo gedaan, objectieve element + variërend
Kan duizenden keren : eieren kopen dus herhaling veel en snel
Maar kan ook weinig: erfopvolging koning ; duurt veel langer
Bv internationaal publiekrecht: state practice
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantalvr3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now