Probleem 4 Verbintenissenrecht. Leerdoelen: Wat zijn de eisen van wanprestatie?, Wat zijn de eisen voor verplichting tot nakoming?, Kan je te laat zijn met klagen over een ondeugdelijke prestatie? en Wanneer kun je een overeenkomst ontbinden?
Art. 6:74 lid 1 BW: iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar
de schade die de schuldeiser daardoor lijdt, te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet
kan worden toegerekend.
Voorwaarden art. 6:74 lid 1 BW:
Tekortkoming in de nakoming
Toerekenbaarheid
Schade (art. 6:95 BW)
Causaal verband
Tekortkoming
Alle gevallen waarin de prestatie achterblijft bij hetgeen de verbintenis vergt. Dit impliceert dat de
verbintenis opeisbaar is.
Het gebied van tekortkomen is beperkter dan het gebied van niet-nakomen. Anderzijds is
‘tekortkomen’ ruimer van inhoud dan ‘verzuim’. Verzuim heeft slechts betrekking op toerekenbare
vertragingssituaties, terwijl ‘tekortkomen’ ook de onmogelijkheid van de prestatie omvat en
bovendien mede het gebied bestrijkt van de niet-toerekenbaarheid, dus de overmacht.
Het begrip tekortkoming omvat een ruim aantal sterk uiteenlopende gevallen. Dit brengt mee, dat de
gevolgen verschillen naar gelang het geval dat zich voordoet. Het moment van tekortschieten door
de schuldenaar is ook onduidelijk:
Bij blijvende onmogelijkheid gelijk vanaf het moment van onmogelijkheid
(overmacht/wanprestatie niet van belang).
Bij vertraging (die tot verzuim kan leiden) twee opvattingen:
o Enge leer: pas bij verzuim van de schuldenaar intreden verzuim en moment van
het ontstaan van de tekortkoming vallen samen.
o Ruime leer: wanneer het al duidelijk is dat de schuldenaar niet aan zijn verplichting
voldoet; dus zonder dat de eis van verzuim wordt gesteld.
Het verschil in opvatting is soms relevant bij de toepassing van de wet. De wetgever en de Hoge Raad
hebben gekozen voor de enge leer.
Toerekenbaarheid
Tweedeling niet-nakoming:
Wel toerekenbaar = wanprestatie
Niet toerekenbaar = overmacht
Art. 6:75 BW: een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te
wijten aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen
voor zijn rekening komt.
Schuld
De schuldenaar heeft bij de uitvoering van de verbintenis niet voldoende zorg betracht, hem kan een
verwijt worden gemaakt. Er is dus sprake van verwijtbaarheid.
Toetsing verwijtbaarheid:
Objectief: de zorgvuldige schuldenaar wordt als norm genomen.
Subjectief: met inachtneming hiervan is doorslaggevend of de schuldenaar een verwijt kan
worden gemaakt.
1
, Risico
Wanneer er geen sprake is van schuld, kom je in het risicogebied. Art. 6:75 BW geeft voor de invulling
daarvan drie ijkpunten:
Wettelijke regelingen: art. 6:76 en 6:77 BW rekenen de gevolgen van fouten van
hulppersonen en van het falen van hulpzaken aan de schuldenaar toe.
Rechtshandelingen: die kunnen op verschillende manieren invloed hebben op de
schadeplichtigheid van de schuldenaar: exoneratie (schadeplicht verkleinen), garantie
(overmachtsgebied verkleinen).
In het verkeer geldende opvattingen: dit is een niet gemakkelijk te hanteren criterium, omdat
onduidelijk is wat een verkeersopvatting is en op welke wijze deze moeten worden
opgespoord en vastgesteld.
Art. 6:75 BW geeft geen limitatieve opsomming. Er kunnen nog andere factoren zijn. Men is dan
gewezen op de werking van de redelijkheid en billijkheid, maar ook de strekking van de verbintenis
en de overige omstandigheden van het geval kunnen invloed hebben.
Verkeersopvattingen
Van een aantal oorzaken van verhindering staat vast (door verkeersopvattingen) dat zij bij de
toepassing van art. 6:75 BW voor risico van de schuldenaar komen:
a. De voorzienbare verhindering
Belemmeringen die de schuldenaar had kunnen en behoren voorzien. Deskundigheid van de
schuldenaar brengt mee, dat hij beter inzicht heeft en dus gemakkelijker belemmeringen kan
voorzien dan niet deskundigen.
b. Geldelijk onvermogen
Deze verhindering komt steeds voor risico van de schuldenaar, ook al is deze totaal
onverwacht en dus onvoorzienbaar.
c. Onervarenheid
d. Ziekte
Wanneer een prestatie niet noodzakelijkerwijs door de schuldenaar zelf hoeft te worden
verricht, heeft het feit dat hij het bed moet houden wegens ziekte niet ten gevolge dat de
prestatie onmogelijk is art. 6:30 lid 1 BW: nakoming van de verbintenis kan door een ander
dan de schuldenaar, tenzij haar inhoud of strekking zich ertegen verzet.
e. Overheidsmaatregelen
Overheidsmaatregelen kunnen meebrengen dat de prestatie onmogelijk is. Wanneer dit het
geval is, moet de vraag worden beantwoord of de schuldenaar inzake deze verhindering
schadeplichtig is.
f. Werkstaking
OERLEMANS/DRIESSEN
Driessen is een rozenkweker en kocht meststof bij Oerlemans. Oerlemans haalde dit op zijn beurt
weer bij de producent. Oerlemans wist niet dat de meststof niet goed was en behoorde dit ook niet
te weten.
Rechtsvraag: Is de Oerlemans aansprakelijk voor de schade van het gebrekkige product?
De Hoge Raad komt tot het oordeel dat er sprake is van een tekortkoming in de nakoming (art. 6:74
BW) omdat het product door de verontreiniging niet aan de overeenkomst beantwoordt. De
tekortkoming verplicht tot schadevergoeding, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan
worden toegerekend. In dit geval moet ervan worden uitgegaan dat de tekortkoming Oerlemans niet
kan worden toegerekend.
Kan de tekortkoming aan Oerlemans worden toegerekend aan de hand van de in het verkeer
geldende opvattingen (art. 6:75 BW)? De verkeersopvattingen brengen mee dat, in een geval als
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tax-student. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
