Dit is een 45-pagina lange samenvatting voor het vak 'Economisch Beleid' die wordt gedoceerd door professor Tim Benijts aan de KU Leuven voor de richting 'Handelswetenschappen'. De samenvatting is gebaseerd op de PowerPoint-slides van de professor en is aangevuld met notities en voorbeelden. Dit is...
THEMA 1 : DOELSTELLINGEN EN INSTRUMENTEN VAN ECONOMISCH BELEID
1.1 De rol van de overheid in de economie
3 maatschappelijke stelsel :
• Perfecte markteconomie (M) : Komt nooit helemaal voor : +/- USA
• Staatseconomie (G) : Komt nooit helemaal voor : +/- China, Rusland, Cuba, …
• Gemengde markteconomie (G + M) : Komt wel voor : = België
Hoe kan je de omvang v/d overheidssector bepalen ? → 2 indicatoren :
1. G in percentage van het BBP
a. BBP = C + I + G + (E-Z)
2. Percentage v/d werkenden die bij de overheid werken
a. Aandeel ambtenaren in totale werkgelegenheid
1.2 W AT IS OVERHEIDSBELEID : DEFINITIE & TYPOLOGIE
Wat is beleid ? : Beleid is het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde
middelen en bepaalde tijdskeuzen.
Wat is economisch beleid ? : Is het geheel van maatregelen die door een beleidsvoerder (…) wordt
genomen teneinde bepaalde doelstellingen op het domein van allocatie, ordening, stabilisatie en
verdeling te realiseren.
Een economisch (overheids-) beleid streeft naar :
• Efficiëntie : goedkoopste manier om het doel te bereiken = Doelmatigheid
• Effectiviteit : mate waarin beleid bijdraagt tot de realisatie v/d doelstelling = Doeltreffendheid
• Doelbereiking: wordt het doel daadwerkelijk behaald ?
Voorbeeld :
Nu : aantal jobs in Antwerpen = 140 000
Doel : 5 jaar later aantal jobs = 200 000
Zonder beleid (normale groei 5j later) = 170 000 jobs
Met beleid (5j later) = 180 000 jobs
Conclusie
• Efficiëntie : op goedkoopste manier? → niet gekend
• Effectiviteit : het beleid heeft bijgedragen tot een stijging
• Doelbereiking : doel niet bereikt
,Wie draagt er verantwoordelijkheid in een economisch beleid ?
• Stabilisatie
o Selectieve economische groei : groeipercentage BBP als kengetal → KRITIEK*
o Optimale benutting van productiefactoren
o Lage inflatie * want houdt geen rekening
o Evenwicht betalingsbalans met zwartwerk
• Herverdelen
o Rechtvaardige verdeling van de inkomens en vermogens
• Allocatie
o Bevredigende samenstelling van het nationaal product
Gini-index
,(Negatieve) Conflicten in overheidsdoelstellingen → Trade-offs in overheidsdoelstellingen = het
realiseren van een doelstelling gaat gepaard met het niet realiseren van een andere doelstelling.
• Tussen inflatiegraad en werkloosheidsgraad bestaan een negatief verband (Phillips-curve)
• Tussen evenwicht op de betalingsbalans en groei
• Tussen groei en milieu
• Tussen groei en rechtvaardige inkomensverdeling (Kuznets-curve)
• Tussen tewerkstelling en huiseigenaarschap (Oswald hypothese)
o Deze hypothese stelt dat in landen met een hoog percentage huiseigenaars in het
algemeen ook een hogere werkloosheidsgraad hebben.
o Weinig huiseigenaars = veel huurders (huurders switchen makkelijker van jobs)
o Je kan niet beide hebben (veel huiseigenaars en lage werkloosheidsgraad)
o Veel huiseigenaars : aantal jobs daalt : zullen moeilijk verhuizen voor een nieuwe job
Kuznets-waves van Milanovic : hij stelt dat
ongelijkheid toe- en afneemt in golven.
Dergelijke golven worden veroorzaakt
door zowel positieve als negatieve
economische, politieke en sociale krachten
Niet enkel conflicten tussen verschillende overheidsdoelstellingen → Er kunnen ook positieve
verbanden ontstaan tussen deze doelstellingen.
Voorbeeld : Wilkinson & Pickett
Positief verband tussen inkomensongelijkheid en gezondheids- en sociale problemen
Positief verband : als de ene doelstelling verbetert, verbetert ook de andere doelstelling
• Meer (minder) inkomensongelijkheid, meer (minder) gezondheids- en sociale problemen
, Hoe een globale beoordeling maken van het economisch beleid?
• Diamantvoorstelling : grafische voorstelling van verschillende economische prestaties van 1
land of een groep van landen.
• Samengestelde prestatie-indicatoren
o Meest gekende = Okun’s misery index (>< Okun’s law)
o Is de som inflatiepercentage & werkloosheidspercentage
o Inflatie & werkloosheidsgraad : hoe hoger, hoe slechter
o Inflatie 6% & werkloosheidsgraad 1% = 7%
▪ ECB lost inflatie op
o Inflatie 1% & werkloosheidsgraad 6% = 7%
▪ Nationaal beleid lost werkloosheidsgraad op
o Werkloosheidsgraad 20% & Deflatie -18% = 2% → Je zou denken is goed, maar is zeer
slecht. Deflatie is altijd negatief dus opletten !
o NADELEN (Okun’s misery index) :
▪ Gelijke weging (inflatie & werkloosheidsgraad)
▪ Verschillende waarden kunnen leiden tot 1 identiek getal
▪ Probleem deflatie, prijzen dalen, uitstel consumptie
1.4 I NSTRUMENTEN VAN ECONOMISCH BELEID
Wat zijn instrumenten ? : Activiteiten die worden verricht, gericht op het leveren van prestaties om
aldus effecten te realiseren
Welke zijn dat voor een economisch beleid ? : Subsidies, belastingen, gedragscodes,
informatiecampagnes, …
2 soorten overheidsinstrumenten Policy repertoire of Gereedschapskist v/d overheid
• Ondersteunende of interne instrumenten : gericht op interne werken v/d overheid
• Beleids- of externe instrumenten : gericht relatie overheid en externen (bedrijven & gezinnen)
o Gedragsbeïnvloedende instrumenten : overheid probeert het gedrag van v/d externen
te beïnvloeden → Overheid is niet zeker v/h effect (bv: subsidies)
o Rechtstreekse instrumenten : overheid gaat zelf iets ondernemen, niet gericht op
beïnvloeden van externen → Overheid is zeker v/h effect (bv: brug bouwen)
Examenvraag : Wat is het grootste verschil tussen gedragsbeïnvloedende en rechtstreekse
instrumenten ? → ZEKERHEID van de effecten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller garikk77. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.14. You're not tied to anything after your purchase.
