Complete samenvatting uit Nectar voor 5 VWO Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel. Deze samenvatting geeft duidelijke definties en overzichtschema's om alles gemakkelijk te leren. Bij ingewikkelde processen zijn ook veel voorbeelden.
14.1 Centraal zenuwstelsel
Indeling zenuwstelsel:
Centraal zenuwstelsel (CZS): de hersenen en het ruggenmerg met al hun neuronen
en al hun ondersteunende cellen.
Perifeer zenuwstelsel: de zenuwen buiten het centrale zenuwstelsel bestaande uit
aan- en afvoerende uitlopers van een groot aantal neuronen in het CZS.
Hersenenzenuwen
Ruggenmergzenuwen: deze worden ook wel spinale zenuwen genoemd
Grensstrengen: Streng van zenuwknopen langs het ruggenmerg
Neuronen: worden ook wel zenuwcellen genoemd.
Bouw en werking van de hersenen en ruggenmerg:
Kleine hersenen
Zorgen voor handhaving van het evenwicht, coördinatie en timing van de
spierbewegingen. Deze coördinatie vindt plaats in samenwerking grote hersenen,
hersenstam en ruggenmerg.
Informatie van je ogen en evenwichtsorgaan worden in de kleine hersenen
verwerkt, zodat er goede impulsen naar de spieren gaan
, 2
Grote hersenen:
Verwerken impulsen en reguleren vrijwillige beweging. Daarnaast vinden er
cognitieve (waarneming) en emotionele processen plaats. Bestaat uit 2 delen en
nemen het grootste deel van de hersenmassa in.
De hele stortvloed aan informatie gaat van zintuigen via het perifeer zenuwstelsel
ruggenmerg verlengde merg hersenstam naar grote hersenen.
1. Hersenschors (cortex): dit is de buitenste laag van de hersenen en deze is
grijs, deze kleur is afkomstig van cellichamen neuronen.
Bestaat uit neuronen met korte axonen en dendrieten
Veel onderlinge verbindingen
2. Hersenmerg: binnenste laag en bestaande uit witte stof
bevat gemyeliniseerde (= extra isolerend omhulsel) uitlopers (axonen)
van neuronen, vandaar witte kleur
verbinden verschillende hersengebieden met elkaar
3. Hersenbalk: verbinding tussen de twee helften van de grote hersenen
Let op: bij het ruggenmerg grijze stof binnen zijde en witte stof aan de buitenzijde.
Motorische hersen schors Sensorische hersen schors
De neuronen in deze schors zorgen voor Binnenkomende informatie gaat naar deze
willekeurige grove bewegingen. sensorische centra in de schors die bij het zintuig
1) Primaire motorische schors: horen. Hier wordt je bewust van iets
kleine gebieden met neuronen die allemaal een Elk zintuig heeft een eigen zintuigcentrum in de
eigen groep spieren aansturen. Verbonden met de schors.
secundaire motorische schors VB: Lichtprikkels komen bijvoorbeeld aan in het
2) Secundaire motorische schors: primaire gezichtscentrum. In de buurt van het
Bevat informatie over hoe spieren hun bewegingen gezichtscentrum liggen secundaire zintuigcentra.
gecoördineerd uit kunnen voeren. Deze geven betekenis aan de waarneming.
3) Gebied van Broca: (interpretatie).
Motorisch spraakcentrum: voorbereiding spreken,
spreken, bij beschadiging nog wel taalbegrip. Hoe omvangrijker en complexer de
informatiestroom, des te groter de centra.
Motorische schors linker hersenhelft bestuurt de *Gebied van Wernicke: begrijpen van gesproken
rechterzijde van het lichaam en de rechter taal
hersenhelft de linkerzijde. Met daartussen nauwe
samenwerking
Prefrontale schors: belangrijk voor de goede ordening van handelen. Groeit in de
puberteit nog verder.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller av1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
