Samenvatting particulier forensisch onderzoek
1 Introductie
Forensisch onderzoek is een bekend onderdeel van het
rechercheonderzoek door de politieorganisatie. De inzet van forensische
technieken om informatie te verzamelen, is echter niet voorbehouden aan
overheidsorganisaties.
Vele verschillende private organisaties voeren onderzoeken uit waarbij ook
forensische technieken worden ingezet.
Private organisaties hebben geen wettelijke taak om onderzoek uit te
voeren, zoals overheidsorganisaties wel hebben. Private partijen krijgen
ook geen bevoegdheden die ze kunnen inzetten bij de uitvoering van hun
werkzaamheden. Ze dienen zich uiteraard wel aan alle bestaande
wetgeving te houden. Private partijen mogen bij het uitvoeren van
onderzoek geen wetten overtreden.
Dit lijkt misschien alsof private partijen erg beperkt zijn. Maar in de
praktijk valt dat mee. Een privaat onderzoeker mag alles, behalve de wet
overtreden.
2 Particulier onderzoek vs politieonderzoek
2.1 Wettelijke taak
De politieorganisatie is de overheidsinstantie die tot taak heeft om
strafbare feiten op te sporen en ervoor te zorgen dat overtreders en
misdadigers vervolgd kunnen worden. Dat doet de politie onder andere
door onderzoek uit te voeren na het verkrijgen van aanwijzingen over een
gepleegd of te plegen strafbaar feit. Bij een dergelijk onderzoek wordt
onder andere geïdentificeerd wie betrokken is bij een overtreding of
misdrijf en worden bewijsmiddelen verzameld waarmee de schuld van een
persoon bij een overtreding of strafbaar feit kan worden aangetoond.
Een particulier onderzoeker heeft deze taak van overheidswege niet. Een
particulier onderzoeker is eigenlijk gewoon een burger die voor zijn beroep
onderzoeken uitvoert naar situaties waarin een persoon (mogelijk) is of
wordt benadeeld.
Dat betekent dat een particulier onderzoeker wel in aanraking kan komen
met strafbare feiten.
De politieorganisatie heeft een wettelijke taak om strafbare feiten op te
sporen. Maar soms kan de politie een zaak niet oppakken omdat er (nog)
te weinig aanwijzingen zijn. Soms ook wil een opdrachtgever de
politieorganisatie niet bij de zaak betrekken. Bijvoorbeeld wanneer er iets
aan de hand is binnen een familie of wanneer er iets speelt binnen een
bedrijf.
,Vaak wil de opdrachtgever dan eerst meer zekerheid over wat er
daadwerkelijk aan de hand is. Als men direct de politieorganisatie zou
betrekken, en de politie start een onderzoek op, dan heeft de
opdrachtgever geen invloed meer op het verloop van het onderzoek of een
eventueel vervolg.
2.2 Inspraak in het onderzoek
Als een persoon aangifte doet bij de politieorganisatie, ontvangt de
politieorganisatie de informatie van de aangever. De politieorganisatie
beslist óf er een onderzoek wordt uitgevoerd, en zo ja, hoe dat onderzoek
dan uitgevoerd wordt. Op basis van de onderzoeksresultaten beslist de
politieorganisatie vervolgens (samen met de Officier van Justitie) of
iemand juridisch vervolgd zal gaan worden.
Als een opdrachtgever echter een particulier onderzoeker inschakelt, kan
de opdrachtgever zelf wat meer invloed uitoefenen. De opdrachtgever
blijft gedurende het gehele onderzoek betrokken. Uiteindelijk beslist de
opdrachtgever of hij het onderzoek daadwerkelijk wil laten uitvoeren, en
beslist de opdrachtgever wat hij doet met de gevonden
onderzoeksresultaten.
Zo kan een werkgever beslissen om arbeidsrechtelijke sancties op te
leggen of alleen een waarschuwing te geven en kan een moeder beslissen
om hulp te zoeken voor haar zoon.
Wanneer een particulier onderzoeker het onderzoek uitvoert, kan de
opdrachtgever een klein beetje invloed uitoefenen op het verloop van het
onderzoek. Eveneens kan de opdrachtgever aan het eind van het
onderzoek beslissen of hij alsnog aangifte doet, of dat hij zelf stappen
onderneemt. Of juist dat hij helemaal niets doet met de gevonden
informatie.
Een particulier onderzoeker treedt op als verlengstuk van de
opdrachtgever. De opdrachtgever zou het onderzoek ook zelf kunnen
uitvoeren, maar betrekt de particulier onderzoeker bij de opdracht
vanwege zijn opsporingskennis en ervaring. Ook kan de objectiviteit en
emotionele afstand die een particulier onderzoeker heeft, reden zijn om
het onderzoek uit te besteden.
2.3 Overige publieke onderzoeksorganisaties
Naast de politieorganisatie zijn er nog andere overheidsorganisaties die
opsporingsonderzoeken uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan de Immigratie-
en Naturalisatie Dienst (IND), de Fiscale Inlichtingen en OpsporingsDienst
(FIOD) en de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA).
2.4 Bevoegdheden Particulier Onderzoeker
Bij het uitvoeren van hun wettelijke taak krijgen overheids-speurders
(opsporingsambtenaren) bevoegdheden vanuit de wet om hun werk uit te
voeren. Zo mogen opsporingsambtenaren bijvoorbeeld iemand aanhouden
, en (met toestemming) bijzondere opsporingsbevoegdheden inzetten (zoals
het afnemen van wangslijmcellen voor DNA- onderzoek, het aftappen van
telefoongesprekken en het doorzoeken van een woning).
Overheidsonderzoekers mogen geen onderzoekshandelingen verrichten
zonder wettelijke grondslag. Het legaliteitsbeginsel geeft immers aan
‘strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien’ (art 1
WvSv).
Een particulier onderzoeker heeft deze bevoegdheden niet. De particulier
onderzoeker is immers niet in dienst van een overheidsorganisatie, maar is
gelijk aan een burger. Toch kan een particulier onderzoeker wel
onderzoekshandelingen uitvoeren, mits hij maar binnen de kaders van de
wet blijft.
De stelregel is:
Een overheidsonderzoeker mag niets, tenzij in de wet staat dat het wel
mag.
Een particulier onderzoeker mag alles, tenzij in de wet staat dat het niet
mag.
‘Bevoegd’ betekent ‘toestemming hebben tot’. Bevoegdheden zijn
gedragingen die zonder toestemming strafbaar zouden zijn.
Bevoegdheden worden altijd verkregen uit voorschriften of regelingen. Er
is één bevoegdheid die iedereen heeft. Alle overige bevoegdheden worden
verkregen nadat men voldaan heeft aan bepaalde voorwaarden.
De bevoegdheid die iedereen heeft (en die wordt verkregen uit het
Wetboek van Strafvordering) is de aanhouding op heterdaad.
Art. 53, eerste lid Wetboek van Strafvordering: ‘In geval van ontdekking
op heterdaad is eenieder bevoegd de verdachte aan te houden.’
Naast deze ‘burgerbevoegdheid’ kan de PO bij de acceptatie van een
opdracht tevens gebruik maken van de bevoegdheden die de
opdrachtgever heeft. De particulier onderzoeker voert immers een
onderzoek uit dat de opdrachtgever zelf ook uitgevoerd zou kunnen
hebben.
Het gaat hierbij vaak om toegang tot (elektronische) gegevens of het
verzamelen van (privé)informatie over een persoon.
De particulier onderzoeker mag de bevoegdheden van de opdrachtgever
alleen gebruiken wanneer daar (schriftelijk) toestemming van de
opdrachtgever voor verkregen is.
De verkregen bevoegdheden mogen alleen worden ingezet voor de
specifieke opdracht. Wanneer de onderzoeker bijvoorbeeld bij opdracht A
de bevoegdheid van de opdrachtgever verkrijgt om een bepaalde plaats te
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mljbeerkens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.