Summary
Samenvatting Internationaal publiekrecht als wereldrecht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting studieboek Internationaal publiekrecht als wereldrecht van N. J. Schrijver - ISBN: 9789089745910
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
karlijnburger
Reviews received
Content preview
Samenvatting Internationaal publiekrechtInleiding
Internationaal publiekrecht = Het gebied dat toeziet op de internationale publiekrechtelijke positie
van staten, organisaties van staten, internationale ondernemingen, volken en mensen.
Hierbij wordt onderscheidt gemaakt tussen:
-Intergouvermentele organisaties: Een staat behoudt in beginsel zijn eigen soevereiniteit. De
vertegenwoordiger van de staat behartigt het nationale belang, bij besluitvorming is dan ook
unanimiteit nodig.
-Supranationale organisaties: Er is sprake van het overdragen van bepaalde bevoegdheden. De
vertegenwoordiger dient het gemeenschapsbelang en de besluitvorming kan bij meerderheid
plaatsvinden. Denk hierbij aan de Europese Unie.
Internationaal publiekrecht staat ook wel bekend als volkenrecht. Dit komt door het Romeinse begrip
“ius gentium” wat het recht van volken betekend. Dit gold zowel voor romeinse burgers als voor
vreemdelingen, dus voor iedereen.
Op het begin regelde het internationale publiekrecht de rechtsverhoudingen tussen staten onderling.
Er vond echter een ontwikkeling plaats:
- Horizontaal: Door dekolonisatie en het uiteenvallen van staatsverbanden groeide het aantal staten.
-Verticaal: Steeds meer partijen verkregen een positie in het volkenrecht, zoals ondernemingen.
De bovengenoemde definitie van het internationaal publiekrecht is de formele definitie. Er is ook nog
een meer dynamische omschrijving, namelijk de functionele definitie:
Deze functies zijn het scheppen van orde en rechtszekerheid in internationale betrekkingen en het
behartigen van internationaal overeengekomen doelstellingen, zoals respect voor de
mensenrechten.
Door het toenemende mondiale belang van deze doelstellingen wordt ook wel gesproken van
wereldrecht. En deze beschrijving is dynamisch, omdat zij zich aan de behoeften van de
internationale gemeenschap aanpast.
Traditioneel wordt het volkenrecht onderscheiden in oorlogsrecht en vredesrecht.
Vredesrecht= Zeer uitgebreid en omvat o.a. de gebieden die men kan bestempelen als wereldrecht
zoals de universele mensenrechten.
Oorlogsrecht=
- De wetten en gebruiken van de oorlog: het gaat hierbij om de normen ten aanzien van
gevechtshandelingen, dit staat ook wel bekend als “Haags recht”
-Humanitair recht : dit zijn de geldende normen voor een bezet gebied, ook wel “Geneefs recht”.
- Neutralisatierecht : dit regelt de rechten en plichten tussen partijen die oorlog voeren en de
neutralen.
,H1 Geschiedenis van het internationale publiekrecht
In de 16e eeuw start in Europa onze fase van volkenrecht. Toen ontstonden, tegen de achtergrond
van godsdienstoorlogen, de soevereine staten.
De Godsdienstvrede van Augsburg (1555) > cuius regio, eius religio. De godsdienststrijd binnen een
land moest voorkomen worden door het principe van één staat, één godsdienst. Dit hielp niet.
De vrede van Westfalen (1648) > cuius regio, eius natio. Één staat één natie. Het religieuze aspect
hield men in de internationale politiek op de achtergrond, zodat dit het nationale van de staat ten
goede kwam. Dit hield in dat een territorium in principe één soevereine machtshebber zou hebben in
plaats van meerdere vorsten.
Godsdienstoorlogen werden voorkomen, maar de grondslag werd gelegd voor nationale oorlogen.
Het jaar 1648 betekende het ontstaan van de soevereine staat. Het enige gezag dat door een
soevereine vorst werd erkend, was dat van het goddelijk gezag. Enkel door zijn wetten werd de vorst
gebonden, sub Deo ac lege.
Fransesco di Vitoria: Soevereine staten moesten het volkenrecht eerbiedigen, dit was immers
natuurrecht. Dit natuurrecht gold volgens hem ook voor barbaarse landen, verovering van die landen
was dus verboden.
Hugo de Groot(1583-1645): Het recht om de zeeen te bevaren en handel te drijven, werden door
hem bestempeld als natuurrechten. Werden deze rechten door een land beperkt, dan mochten zij
met geweld afgedwongen worden.
In de 17e eeuw groeide het aantal verdragen en ontwikkelden zich bepaalde gewoontes. Dit op
verdrag en gewoonte berustende recht is het positiever recht. Het positieve recht kreeg langzaam
voorrang op het natuurrecht. Deze voorrang was door Hugo de Groot ook al erkend en verdedigd.
Emmeric de Vattel: Hij hield het positieve recht als uitgangspunt aan , waarop hij het natuurrecht
degradeerde tot een stel fraaie normen zonder echte gelding.
Waar het natuurrecht nog geacht werd een mondiaal recht voor iedere staat en persoon te zijn, gold
het positieve recht slechts tussen de Europese staten die daarmee hadden ingestemd. Het
volkenrecht gold binnen de kring van de Christelijke naties. De status van christelijke staat bepaalde
of je als rechtssubject werd aangemerkt maar ook welke rechtstitel jou toekwam als staat. Tevens
werd door het christendom de kolonisatie gerechtvaardigd, namelijk doordat zij het evangelie naar
de barbaarse staten brachten.
Bij de Vrede van Parijs (1856) werd het islamitische Ottomaanse Rijk toegelaten. Daarna werd de
kring waarin het volkenrecht gold aangeduid als de kring van de “Beschaafde Naties” . De
rechtvaardiging van het koloniale stelsel werd toen gevonden in de beschaving, ze zouden
beschaving brengen naar de onbeschaafde volkeren. Dit beschavingsbegrip was leidend bij de
rechtsvorming.
, In het handvest van de VN (1945) wordt niet meer gesproken van beschaafde staten, maar van
Vredelievende staten. Lidmaatschap staat alleen open voor staten die de verplichtingen uit het
handvest aanvaarden en die in staat en bereid zijn deze na te komen.
Het criterium vredelievendheid speelde in eerste instantie een grote rol. De vroegere vijanden
Duitsland, Italië en Japan mochten daarom in eerste instantie niet toetreden, net als communistische
landen. Later kwam men tot een ruimere interpretatie van vredelievendheid, met als beginpunt de
package deal uit 1955.
Het volkenrecht is weer universeel geworden, niet als natuurrecht, maar als positief geldend recht.
Het volkenrecht gold eerst tussen de welvarende staten, doel was toen om de vrijheid van de ene
partij in harmonie te brengen met de vrijheid van de andere partij.
De arme staten vragen om verandering van het recht. Voor de arme landen moet het volkenrecht
bescherming bieden tegen de macht van de rijken, maar ook de ontwikkeling bevorderen. De arme
landen beroepen zich op het natuurrecht, om de positiefrechtelijke positie van rijke landen aan te
tasten.
Het gemeenschappelijke uitgangspunt, is niet meer christendom of beschaving, maar vrede en
menselijke waardigheid. Nieuw recht steunt op de handhaving van de vrede.
In de jaren 70 streefde men naar een Nieuwe Internationale Economische Orde (NIEO), om tegemoet
te komen aan de economisch zwakkeren. Het overgrote deel van deze maatregelen is echter nooit
gerealiseerd.
Een belangrijke ontwikkeling op het gebied van menselijke waardigheid is, na de erkenning van de
mensenrechten, de erkenning dat de menselijke veiligheid de voorrang geniet boven de nationale
veiligheid. De Algemene Vergadering erkende in 2005 het beginsel van de “responsibility to protect”,
dit houdt in dat een interventie in een staat die haan onderdanen niet kan of wil beschermen
mogelijk moet zijn, zoals bijvoorbeeld in Libië.
Ondanks het uitgangspunt van de soevereine gelijkheid van staten is er nog steeds sprake van een
bepaalde ongelijkheid. Dit kan men terugzien in de aanwezigheid van de 5 permanente leden en hun
vetorecht.
Door de vergroting van de groep van staten waartussen het volkenrecht geldt, trad ook een
verandering op ten aanzien van de bronnen van volkenrecht. Delen van het internationale
gewoonterecht werden bijvoorbeeld vervangen door verdragen. Ook kwamen er VN resoluties zoals
het EVRM. Zij vormen de zogenaamde “soft law”, aangezien de ideeën achter deze resoluties vaak in
multilaterale verdragen worden vastgelegd zodat zij hierdoor binden worden voor partijen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller karlijnburger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now