Voor het vak Nederlands moet in jaar 2 een beschouwing geschreven worden. Mijn beschouwing kan je gebruiken als voorbeeld voor de opzet en bronvermelding. Let op: neem de tekst niet over! Dit wordt door Hogescholen gezien als plagiaat!
Begrijpend lezen: Hoe keren we het tij?
Lara Smeding
09/06/2013
Hoe moet het verder met het begrijpend lezen-onderwijs in Nederland? Moeten we strategieën
afschaffen? Of moeten we kinderen simpelweg meer laten lezen? Wat is nu dé oplossing voor dit
probleem?
De leesvaardigheid van leerlingen in het basisonderwijs is al jaren een punt dat veel onderwijzers en
taalspecialisten zorgen baart. Het niveau van de leesvaardigheid is laag en dit heeft volgens
verschillende onderzoeken als oorzaak dat er sinds de jaren negentig van de vorige eeuw te veel
nadruk is gelegd op strategie-onderwijs. De strategieën werden niet gezien als middel, maar als doel.
Om ervoor te zorgen dat de focus weer komt te liggen op het ‘begrijpend lezen’, zijn er verschillende
oplossingen aangedragen door onderzoekers. In deze beschouwing worden drie populaire
oplossingen belicht.
Strategieën: middel, géén doel
Het gebruik van strategieën is goed, maar volgens Sparreboom (2009) is de nadruk te veel komen te
liggen op de strategieën op zich, in plaats van strategieën ter bevordering van de leesvaardigheid.
Veel zaken die vroeger als strategieën werden beschouwd, zoals de hoofdgedachte van een tekst,
vallen niet onder de strategieën die helpen de tekst beter te begrijpen. Er moet teruggegaan worden
naar de vier V’s: Voorkennis activeren, voorspellen, visualiseren en vragen bedenken. Berends (2011)
is het hierover met Sparreboom eens, maar waarschuwt voor motivatieproblemen als de nadruk te
veel komt te liggen op strategieën.
Actuele teksten
Een oplossing die vaak wordt aangedragen als alternatief voor (oudere) methodes voor begrijpend
lezen, is het gebruik maken van teksten die actueel zijn. Nieuwsbegrip is een veel-gebruikte
methode, net zoals de kinderkrant Kidsweek. Veel scholen constateren dat het enthousiasme voor
begrijpend lezen bij kinderen is toegenomen sinds ze gebruik maken van actuele teksten. (Boers &
Stoeldraijer, 2011). Berends stelt echter dat het gebruik van actuele teksten niet de oplossing van het
motivatieprobleem bij begrijpend lezen is, omdat daar veel meer voor nodig is.
Lezen wat je leuk vindt
Begrijpend lezen leer je door te lezen wat je leuk vindt. Dit zeggen de makers van het LIST-project
vanuit de Hogeschool Utrecht. Lezen moet voor kinderen weer iets worden wat ze leuk vinden en de
benadering van de leerkracht is hierin bepalend. Als je kinderen boeken geeft die passen bij hun
niveau en hun interessegebieden, dan zullen de kinderen meer plezier in lezen hebben en sneller
geneigd zijn zelf een boek te pakken. Sparreboom zegt echter dat kinderen zonder het leren van
strategieën moeite zullen blijven hebben met het begrijpen van teksten. (Sparreboom, 2009).
Dé oplossing?
We kunnen concluderen dat géén van de bovenstaande methodes dé oplossing is voor het probleem.
Het enkel aanbieden van actuele teksten zal de motivatie waarschijnlijk niet kunnen vasthouden en
teveel nadruk op strategieën zal ook demotiveren. Daarnaast zal kinderen laten lezen wat ze leuk
vinden lastig zijn als de kinderen geen kennis hebben van nuttige strategieën. De logische oplossing
zou het samenvoegen van deze opties kunnen zijn. Leerlingen die strategieën leren, daarnaast
mogen lezen wat hen interesseert en ook actuele teksten lezen. Of dit dé oplossing is voor het
probleem, weten we niet. In elk geval is niet geschoten altijd mis!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LaraSmeding. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
