Summary
samenvattingen infectie en afweer
- Course
- Institution
samenvattingen van Meuleman en Vral, lesnotities+ PPT + cursus
[Show more]
Seller
Followjadedegrande
Content preview
IMMUNOLOGIE DE BITCHHOOFDSTUK 1: MICROBIOLOGIE IN BEWEGING
- Immuunsysteem: zich ontwikkelt in samenhang met onze omgeving
o Veel contact met onzichtbare wereld= belangrijke invloed op de werking v ons lichaam (moeten we ons
tgn beschermen)
o Micro-organismen: al dan niet pathogeen, sommige zelf symbionten (nodig om gezond te k leven)
- Evenwicht= belangrijk!!!
o Onze wereld= zichtbare & onzichtbare wereld
§ Vroeger: onzichtbare > het levenloze en het zichtbare= geschapen
o We leven in symbiose met bacteriën en bij verstoring EV kunnen pathogenen hun kans grijpen.
o à Onze voortplantingssnelheid <<< bacteriën
o Verstoring van ons evenwicht: nooit goed
§ Na verstoring: ofwel terug nr = evenwicht, ofwel nr een ander evenwicht
• Bv darmflora verstoord? à Evenwicht hier verstoord
- Niet-pathogeen, pathogeen, conditioneel pathogeen
o Micro-organismen in balans met ons: niet echt pathogeen MAAR als er iets verandert: zal pathogeen
worden (bv HIV à aids)
1. DE DRIE DOMEINEN VAN HET LEVEN
Microbiologie begint met de uitvinding v/d microscoop i/d 17de eeuw.
ð Van Leeuwenhoek microscoop
ð Onzichtbare wereld zichtbaar maken
o à Levende micro-organismen à kokken, staven, staphylokok (tros kokken)
VAN ZICHTBARE KENMERKEN TOT MOLECULAIRE KENMERKEN: organismen w niet puur op zich onderscheiden
- Verwantschappen w hier aan elkaar gelinkt
o Man met 16sRNA (deel van ribosomen): bij prokaryoten= 16S en bij eukaryoten 18S = soort
basissequentie op ribosoom intact te houden
o 16s rRNA is sterk verwant aan 18S van eukaryoten
o Redelijk gelijk: er mag niet te veel variatie op zitten, want zelfde functie
3-BELANGRIJKE ENTITEITEN: archaea (meer verwant aan EU dan aan PRO), bacteria en eukarya
- Leven w opgedeeld in bepaalde groepen, voorstelling geeft verwantschappen weer tssn de groepen
- Virussen niet opgenomen in deze afbeelding, want ≈ dood materiaal
- Prokaryoten= geen kernstructuur ó eukaryoten: hebben een celkern
- Alleen planten, dieren en fungi = zichtbaar
- Fylogenetische boom gebaseerd op nucleïnezuursequenties
o Niet op zichtbare/ fenotypische kenmerken
- LUCA= last universal common ancestor
- Diversiteit bij bacteriën >>> dan bij animalia (dieren)
è Diversiteit microbiële wereld >>> multicellulaire visuele wereld
o Snelle resistentie en mutaties à balans microörganisme – gastheer >>>
o Gastheer-pathogeen relatie
è Allerlei soorten micro-organismen
o 3 soorten: zichtbaar met 1) naakte oog 2) met lichtmicroscoop 3) met elektronenmicroscoop
o Meestal: bacteriën > virussen, maar kleinste bacterie is kleiner dan grootste virus (dus: vloeibare
grens) è moeilijk te onderscheiden op vlak van grootte
o Nu: meer en meer AG-detectie & genoomdetectie (PCR, NGS…)
o 8% vh humaan genoom > viraal materiaal
, è Virussen & bacteriën: aanpassen aan omgeving met enorme snelheid (snellere voortplantingssnelheid &
geen proofreading)
o Stel PA heeft HIV
§ PA niet geïnfecteerd met 1 HIV-virussen, maar bezit juist een grote diversiteit aan HIV-virussen die
met elkaar verwant zijn & ook mutaties hebben
o Geen proofreading à sneller mutaties (: ter voordele v virussen en bacteriën à zeer flexibel)
2. DE KIEMTHEORIE
Aantonen dat een ziekte w veroorzaakt door een soort infectieus organisme
EXPERIMENT MET MUIZEN: 2 muizen, waarvan er 1 gestorven is à natuurlijke dood, OF geïnfecteerd dr pathogeen
- In kweek gezet: bloed vergelijken à bepaalde organismen die je niet terugvindt in het gezonde dier
- Aantonen dat dit pathogeen (dat we gekweekt hebben) de schadelijke factor is
o à Injecteren in gezonde dier è als ook ziek en dood = veroorzaker
ð Sommige virussen zijn moeilijk om te kweken, want hebben gastheercellen nodig
(voedingsbodem)
MAAR theorie klopt niet helemaal
- Conditionele pathogenen = verwekker zit ook in gezonde personen en ziekteveroorzaking hangt af v/d
vatbaarheid v/h individu (IMM-respons)
o Afh van de condities waarin het organisme zich bevindt
o Pathogeen ook afhankelijk van locatie waar bacterie zich bevindt
§ Bv darmbacterie in blaas= blaasontsteking
- Opportunistische infecties = veroorzaker hiervan kan geen ziekte veroorzaken bij gezond individu
o Wanneer de oorzaak een veralgemeende vermindering van de immuniteit is
o Bacterie kan anders manifesteren bij ene, dan bij de andere
- Dybacteriose = als lokale flora uit balans is
o Evenwicht is verstoord
o Cariës: zelfde aanwezigheid van bacteriën, maar ≠ samenstelling
è Symptomen niet afkomstig van 1 kiem
Pathogenen moeten bepaalde barrières overwinnen om ziekte te veroorzaken
- Eerste prioriteit vr bacteriën: weerstand tgn kolonisatie (bacterie moet zich k installeren, nestelen en
vermenigvuldigen)
- Immuunsysteem werkt beter bij de ene, dan bij de andere
- Afh van genetische kenmerken
DE PATHOGENEN ONDER DE ARCHAEA, BACTERIA, EUKARYOTEN (EN VIRUSSEN): geen virussen, want virussen zijn niet-
levend
- Pathogenen vind je niet echt terug bij archaea
o = extremofielen: kunnen overleven bij extreme condities (bv bij hoge temp, extreme zoutoplossing)
o à we gaan nooit echt ziek worden van Archaea (we kennen geen pathogene archaea, omdat we er niet
echt mee in contact komen)
- Wnr evenwicht verstoord wordt à outbreaks= epidemieën (meestal door nieuwe organismen = nieuw
pathogeen)
, 3. INTERACTIES TUSSEN SPECIES IN 1 NICHE
We leven samen met pathogenen in de macroscopische niche (= onze omgeving)
- Denk aan #larynx en #hazen (prooien)
o Te maken van de jacht
o Opvallend= piek van hazen en larynxen à eerst zal populatie hazen induiken, dan die van lynxen
§ Veel larynxen à hazen opeten à larynxen op= hazen geen eten meer à populatie valt ook in
elkaar
o Golvende beweging è er is een bepaalde balans nodig!
o Wisselwerking & balans proberen te behouden
- Zo neemt ook het mazelenvrius toe, als het aantal mensen toeneemt
o Kan enkel in de mens overleven
o Enkel niet-immune mensen zijn vatbaar
o Als de mensengemeenschap te klein is, kan het virus niet overleven
Virussen zijn afhankelijk v/d grootte v/d bevolking; hoe minder mensen, hoe minder plaats voor virus om te nestelen
à sterft uit
o MAAR bv. in grote steden: veel mensen à virus wakkert telkens op bij “aanvoer” nieuwe baby’s
A. COMMENSALE BACTERIËN = NIET-ZIEKMAKENDE SYMBIONTEN
ð Darm zit vol met bacteriën = nodig vr metabolisme & opname v nutriënten (behoren tot ons
meta-genoom)
ð Huid= vol met bacteriën= beschermen tegen kwade bacteriën
ð Flow= belangrijke manier om indringers buiten te houden
ð Ogen & oren continu in contact met omgeving (traanvocht heeft spoelende functie)
- FYSIOLOGISCH STERIEL: GEEN MICRO-ORGANISMEN:
o Bv bloed en intern milieu, broncheoli, alveoli, urineblaas, ureter, prostaat, baarmoeder, zaad- en eileiders
o Hebben allemaal mechanismen voor bescherming (bv. luchtwegen: trilhaartjes // urineblaas: zure pipi)
- FYSIOLOGISCH NIET-STERIEL:
O Huid, van mond tot anus
O Dikke/dunne darm = place to be voor microbioom
O < veel virussen! (bv. Bacteriofagen à belangrijk voor horizontale transfer // geïntegreerde
retrovirussen…)
NGS= NEXT GENERATION SEQUENCING: de niches in ons lichaam
- Het human metagenoom= microbioom (=microbieel DNA) en viroom (=viraal RNA/DNA)
- Huid bv: bacteriën die ons NIET ziek maken, maar WEL beschermen
o à Andere bacteriën hebben geen plaats meer, want ruimte is al ingenomen door niet-ziekmakende
bacteriën
MICROBIOTA: krijgen in de darm een voedselrijk milieu met constante temperatuur aangeboden
- Voorbeelden van hoe bacterien in darm effect k hebben op gezondheid à balans is zeer belangrijk
o In darm: bacteriekolonies die hopelijk in evenwicht zijn (bacterie & immuunsysteem à invloed op elkaar)
o Immuunsysteem mag niet alle bacteriën wegdoen, anders is er plaats voor andere kwade bacteriën
- Invloed: levensstijl, antibiotica, dieet en hygiëne
- Ook invloed op goede bacteriën: bacteriekolonie om homeostase in darm en vochtopname te behouden à
DIARREE & darmpijn
DYNAMISCH HABITAT = voeding, hygiëne… hebben invloed op samenstelling microbioom à metagenoom is
variabel (humaan genoom niet) en dus vatbaarder voor ziektes
GERM FREE ANIMALS (KIEMVRIJE DIEREN) = dergelijke muizen hebben een enorm uitgezet caecum, een
verkleind darmoppervlak met minder absorptie van voedingsstoffen en een onderontwikkeld immuunsysteem)
à leidt tot verminderde peristaltiek, vermeerderde epitheliale permeabiliteit
à minder obesitas, meer calorie-inname nodig vr zelfde gewicht
, SAMENSTELLING VH HUMAAN GENOOM:
- Mens baadt in virussen:
o Ziekmakende
o Niet-pathogenen
o Virussen die spec bacterien (uit darm bv) k doden of genetisch wijzigen dr virulentiefactoren en/of
antibioticaresistetie in te bouwen (=bacteriofagen)
o Geïntegreerde retrovirussen
§ à Integreren in ons eigen genoom
ð Viroom= samenstelling v alle virussen in ons lichaam
o Groot deel v ons genoom bestaat uit virale sequenties
o Er zijn virussen die vnl acute rea uitlokken (kortdurige rea): kortstondig ziek en erna volledig elimineren
o Impact van nieuwe virussen: immuunsysteem niet klaar voor, geen tijd om aan te passen
4. INFECTIEZIEKTEN: IMPACT OP DE MENS EN ZIJN GENOOM
Vroeger: infectieziekten >> door bevolkingstoename
Nu: hart- en vaatziekten en kanker >> + kindersterfte verdwijnt bijna
- Verschillen in pathogenen door verschillen in HLA-allelfrequenties tussen bevolkingsgroepen
- KankerPA sterft niet persee aan kanker opzich, maar ook aan de infectieziekte die het uilokt (want
immuunsysteem dan minder goed)
ð Tegenwoordig hebben ziekenhuizen een vglbaar probleem met multi-resistente organismen
SURVIVAL CURVE: overlevingscurves vd menselijke populaties verschillen in de tijd en per locatie
- Redenen vroege sterfte: infectieziekten (want kinderen steken veel in de mond)
- Nu vaccins tgn voornaamste infectieziekte
- à Grote turn-over van genen vd populatie
ð Mens evolueert heel traag!!: om de goede genen over te brengen naar een volgende generatie= duurt heel lang
ð Vroeger was er veel kindersterfte, dat is nu beter
ð De verschillen in de overlevingscurves zijn vnl het gevolg van verschillen in mortaliteit tgv infectieziekten
GENEN DIE BELANGRIJK ZIJN OM JE TE BESCHERMEN TEGEN BEPAALDE PATHOGENEN: HLA-EIWITTEN
- HLA-genen= MHC, delen op antigen-presenterende cellen = carriers die stukjes EW v pathogeen presenteren aan
immuunsysteem
- Geen presentatie= geen immuniteit
o Zoveel mog pathogenen presenteren à deze genen zijn polymorf (vele allelel per species)
- Immuunsysteem heeft fagocyterende cellen = cellen die vanalles opnemen
o Ahv HLA of MHC presenteren aan opp à T-cel weet dat er infectie is à respons
o T-cel herkent dat deel dat gepresenteerd w: zal erop anticiperen en doet genezen
- In EU: vnl HLA-A2 à bescherming tegen influenza en griep
o Als je niet de juiste hebt: heel moeilijk genezen van de griep!!!
o ó in kameroen: ander type HLA
o Polymorfismen eig beetje geduwd in een richting om maximaal te k beschermen in omgeving met
pathogenen waarmee we in contact komen
GENETISCHE VARIANTEN DIE HET BEST AANGEPAST ZIJN AD NIEUWE SITUATIE W GESELECTEERD:
- Wereld gekoloniseerd à plotse barriere: water tssn continenten = weinig uitwisseling v genen
o Populaties groeien apart en groeien uit elkaar
o We w enkel beïnvloed dr de pathogenen waar wij mee in contact komen
- Maar dan start ontdekkingsreizen: accuut contact met pathogenen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jadedegrande. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now