Inhoudsopgave
Les 1.............................................................................................................................................................. 2
Inleiding en de genetische basis van kanker........................................................................................................2
,Les 2.............................................................................................................................................................. 8
Celdeling, proto-oncogenen en tumor supressorrgenen, cel veroudering en celdood........................................8
Les 3............................................................................................................................................................ 14
De ontwikkeling van tumoren............................................................................................................................14
Les 4............................................................................................................................................................ 23
Behandelingsmethoden.....................................................................................................................................23
Les 5............................................................................................................................................................ 34
Externe oorzaken van kanker.............................................................................................................................34
Les 6............................................................................................................................................................ 46
Opsporing en preventie......................................................................................................................................46
Les 1.
Inleiding en de genetische basis van kanker
Definitie van Kanker
- Kanker stamt af van het Griekse woord ‘karkinoma’ (=krab).
- Oncologie (onkos= knobbel; Grieks) = de medische kennis en behandeling van kanker.
- Tumor= zwelling (Latijns); klompje cellen in of op je lichaam.
2
,Kanker is een verzamelnaam voor meer dan 100 soorten kanker
Gekenmerkt door onbeheerste deling van lichaamscellen.
Kanker ontstaat door meerdere afwijkingen in 1 cel.
Kanker wordt veroorzaakt door fouten in het DNA
Genetische veranderingen in ons DNA kunnen ontstaan door:
- Fouten in het DNA tijdens de celdeling
- DNA-beschadiging door carcinogenen in onze omgeving (chemicaliën, UV-straling en
HPV)
- Overerving van 1 van onze ouders
Van DNA naar eiwit
- Nucleus= celkern
- Chromosoom= structuren die erfelijk materiaal
(DNA) dragen.
- 23 paren waarvan het 23e paar het
geslachtshormoon.
- DNA is opgebouwd uit Nucleotiden (A-T en G-C)
- Nucleotiden zijn gegroepeerd in genen.
- Genen coderen voor een bepaalde eigenschap
(bijvoorbeeld oogkleur)
- We hebben verschillende cellen omdat gene aan
of uit kunnen staan.
- DNA bevat de genetische code voor eiwitten
- Eiwitten regelen veel processen in het lichaam.
- DNA wordt vertaald naar RNA (dus niet omgezet) in de celkern
- Dit RNA wordt (buiten de celkern) vertaald (niet omgezet) naar eiwit (door
ribosomen)
Van 1 stuk DNA kan meerdere mRNA kopieën
worden gevormd.
Van 1 mRNA kopie kunnen meerdere eiwitten
worden gevormd.
Een gen is een DNA-segment dat codeert voor 1
polypeptide (eiwit)
Eiwitsynthese is een 2 stap proces:
- Transcriptie: Genen worden getranscribeerd van DNA naar messenger RNA (mRNA) in de
celkern.
- Translatie: mRNA wordt vertaald naar eiwit door ribosomen en transfer-RNA (tRNA)
in het cytoplasma.
3
, Wat is het verschil tussen RNA en DNA?
Het verschil tussen DNA en RNA is dat RNA een enkelstrengs molecuul is met ribosome als
suikergroep en uracil als stikstofbase, terwijl DNA een dubbelstrengs molecuul is met
deoxyribose als suikergroep en thymine als stikstofbase. RNA is betrokken bij de
eiwitsynthese, terwijl DNA de genetische informatie bevat die wordt doorgegeven van
generatie op generatie
Mutaties kunnen de eiwit structuur en functie veranderen
- Translocatie Insertie Silent
Missense Deletie Nonsense
Translocatie voorbeeld: Philadelphia chromosoom: een
fusie-gen in chronic myeloid leukemia.
Genomische instabiliteit wa t leidt tot ongecontroleerde
celdeling
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukpkc. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.70. You're not tied to anything after your purchase.