Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Deze samenvatting is heel erg uitgebreid waardoor het duidelijk is wat er gebeurd waarom en hoe.
Vind je het nou lastig om alles te kunnen onthouden, hij is uitgebreid maar daardoor kan je wel goed steekwoorden onthouden. Ik heb niet lager dan een 7 gehaald, dat kan jij ook!!
Zet m op!
o Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
Rationalisme en optimisme
1751: In Parijs begonnen de filosofen Diderot en 'd Alembert aan een boek waar ze alle kennis in
wilde verzamelen: de encyclopedie (boek met informatie over een groot aantal onderwerpen)
• In 1772 was deze klaar
In de 18e eeuw dachten mensen dat kennis en verstand hun van 'de duisternis' naar 'het licht'
zouden houden.
• Duisternis: ontwetendheid, domheid en intolerantie
• Licht: kennis, inzicht en verdraagzaamheid
Er was optimisme: alles moest met een verklaring te begrijpen en verbeteren zijn
• Kennis en rationalisme (toepassingvan het verstand) zouden de wereld beter maken.
De wetenschappelijke revolutie uit de 17e eeuw zorgde voor de revolutie in het denken van de 18e
eeuw: verlichting (beweging van mensen die het gebruik van het verstand wilden bevorderen)
• De verlichting was vooral populair onder de ontwikkelde mensen in de westerse (uit het
Westen, West-Europa en gebieden met een oorspronkelijk West-Europese cultuur zoals
Noord-Amerika)
• Er ontstonden genootschappen (vereniging) die samen ideeën uitwisselde en onderzoeken
deden.
Godsdienst
Verlichte denkers hadden kritiek op godsdienstige intolerantie, ze vonden dat alle religies gelijke
rechten hadden
• Een Franse schrijver Voltaire was tegen de bijgeloven, hij vond vooral dat de katholieke kerk
mensen veel onzin vertelde
• Sommige verlichte denkers waren atheïst (iemand die niet in een god gelooft)
• Voltaire was een deïst (iemand die aanneemt dat God de wereld ooit heeft gemaakt, maar
zich er niet mee bemoeit)
, Sociale verhoudingen
De samenleving in de 18e was ongelijk
• Adel en geestelijken hadden voorrechten
Sommige verlichte denkers vonden dat wel goed zoals Voltaire vonden dat wel prima.
• 10% van de bevolking mocht zelf nadenken en voor de rest werd dat gedaan door hun
adellijke heer of de kerk
• Ze waren wel arm, Voltaire vond dat niet erg
1754: Jean Jacques Rousseau schreef dat alle mensen gelijk zijn
• Hij behoorde tot de groeiende groep van verlichte denkers.
• Alle mensen waren geboren met verstand en moeten gelijke rechten hebben
• Verschillen die niet gebaseerd waren op wat je gedaan had moesten weg
• Sommige vonden dat vrouwen en mannen ook gelijke rechten moesten krijgen, dat was
bijzonder
Politiek
Verlichte denkers kregen ook nieuwe ideeën over de politiek
• Met rationalisme en optimisme wilden ze de politiek verbeteren
John Locke: Hij zegt dat koningen en regeringen hun macht niet van God krijgen maar van de
burgers.
• De bestuurders moesten mensenrechten (rechten van alle mensen) zoals leven, vrijheid en
bezit
• De overheid moet niet boven de wet staan
• Hij was voor een rechtsstaat (staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden)
• Burgers mochten als het nodig was bestuurders vervangen
Rousseau: Het hoogste gezag in de staat is de soevereiniteit, afkomstig van het volk.
• Volkssoevereiniteit (het idee dat het volk de hoogste macht heeft), regering parlement en
rechters moeten het gezag uitoefenen
• De algemene wil was belangrijker dan de belangen van de individuelen.
Montesquieu: driemachtenleer (trias politica)
Om corruptie te vermijden (omkoping)
• Wetgevende (deel van de overheid dat wetten maakt)
• Uitvoerende (deel van de overheid dat wetten uitvoert, de regering)
• Rechtelijke (deel van de overheid dat rechtspreekt)
Deze machten zouden elkaar in evenwicht houden
Economie
Adam Smith: mensen streven naar hun eigen voordeel, alle mensen krijgen de ruimte om hun
eigenbelang na te streven, wat onzichtbaar voor meer welvaart zorgt voor iedereen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmeedejongvlist. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.45. You're not tied to anything after your purchase.
