Summary
samenvatting deel 1 ondernemingsrecht
- Course
- Institution
heb een samenvatting gedaan van het eerste deel van de cursus, als je meer vragen hebt stuur maar.
[Show more]
Seller
Follow
ninjaliza
Content preview
SAMENVATTING RECHTDeel 1 – Algemene inleiding tot het
recht
Hoofdstuk 1. Inleiding tot het recht: enkele
basisbegrippen
1. Wat is recht ?
1.1 Begripsomschrijving
1. Recht kan je niet definiëren met enkel 1 definitie.
2. Er zijn elementen die altijd terugkomen
3. Het recht kan je omschrijven als een geheel van regels die beogen
het menselijke samenleven te ordenen en die door een
(overheids)gezag worden afgedwongen.
Een geheel van regels:
een regel is een als voorschrift geformuleerde uitspraak.
Ze schrijven menselijke gedragingen voor en bevatten geboden
of verboden.
Het recht is een “geheel” van regels, in de zin dat het een
heleboel van dit soort voorschriften omvat.
Het recht beoogt het menselijk samenleven te ordenen:
De regels waarvan hiervoor sprake zijn erop gericht op het
samenleven tussen mensen in te grijpen en het zo “te ordenen”.
Voorschriften zijn aan de mens gericht, en vereisen de
aanwezigheid van minstens één andere mens om de vraag naar
de naleving ervan betekenis te geven.
Kan verschillen tov context
Ordenen:
Moet je formeer opvatten
Zegt niks over aard, de inhoud of de impact van ordening.
De regels van de samenleving worden vastgelegd, niet op welke
manier de samenleving hierdoor wordt georganiseerd of
“geordend”
Het recht wordt afgedwongen door de overheid:
Metafoor: met een rechtsregels staat op het einde van de rit altijd
een politieagent
De naleving van de regel wordt ultiem verzekerd via de
gewapende macht van de overheid, wat er een rechtsregel van
maakt.
, Sanctie en dwang is niet perse negatief, maar het maakt duidelijk
dat het komt van een overheidsfunctie (=overheidsgezag)
Is niet van toepassing bij beleefdheidsregels, religieuze zaken,
morele zaken. De “straffen” daarvoor zijn eerder moreel.
1.2 Enkele gerelateerde concepten
1.2.1 Objectief recht VS. Subjectief recht
4. objectief recht = omvat het geheel van rechtsregels die op een bepaald
ogenblik in een bepaalde samenleving gelden. Bekijkt het recht als het
ware van buitenaf.
5. subjectief recht = de concrete aanspraak of bevoegdheden die een
individu aan het objectief recht ontleent. Het gaat om de individualisering
en concretisering van een regel van objectief recht op het niveau van een
specifiek persoon, die op basis daarvan kan zeggen “op iets recht te
hebben”. Bekijkt het recht van binnuit.
1.2.2 Positief recht
6. positief recht = verwijst naar rechtsregels die op een bepaald ogenblik
in de samenleving gelden (= beetje synoniem met objectief recht). Het
recht zoals het is. Het is in een bepaalde samenleving op een bepaald
ogenblik een rechtsregel, dus een regel van geldend recht.
Ideëel recht = het recht zoals het volgens bepaalde mensen,
groeperingen, stromingen, levensbeschouwingen etc. “zou moeten zijn”.
Het recht zoals het (volgens sommigen) zou moeten zijn.
In een theocratie (een staatsvorm waarbij de politieke macht en de
religieuze macht samenvallen) vallen positief recht en ideëel recht
(namelijk het goddelijke recht van de godsdienst in kwestie) samen.
1.2.3 Dwingende en wilsaanvullend rechtsregels
8. dwingende rechtsregels = voorschriften die dwingend van toepassing
zijn, ongeacht de wil van de betrokkenen. Noemen dit ook “gebiedende en
verbiedende rechtsregels”, want bevatten een gebod (“doen” of “geven”)
of verbod (“laten”) dat dwingend van toepassing is wanneer de
toepassingsvoorwaarden van de rechtsregel vervuld zijn.
9. dwingende regels splitsen in “van openbare orde” en “van dwingende
recht” regels. Beide zijn dwingend, maar regels van openbare orde zijn
a.h.w. nog dwingender dan de regels van “gewoon” dwingend recht. De
rechter moet ze ambtshalve (= uit eigen beweging, ook als de partijen het
niet vragen) moet toepassen en dat ook degene die erdoor beschermd
wordt geen afstand kan doen van de bescherming die deze regels bieden.
,Regels van dwingend recht zijn regels die zijn vastgelegd ter bescherming
van een partij die door de wet als zwakker wordt beschouwd. De rechter
moet die nietigheid niet ambtshalve inroepen en de partij die erdoor
beschermd wordt mag van die bescherming afstand doen zodra hij/zij in
de beschermde positie is.
10. er bestaan rechtsregels die enkel van toepassing zijn indien partijen
geen andere keuze hebben gemaakt. Onderscheiden van dwingende
rechtsregels doordat je er wel op voorhand kan van afwijken =
wilsaanvullende / suppletieve rechtsregels. Vullen de wil van de partijen
aan. Partijen zijn vrij de overeenkomst te sluiten die zij willen, maar als
hun overeenkomst op bepaalde punten geen afspraken bevat, dan is de
wilsaanvullende regel van toepassing. Het maakt niet uit of partijen er niet
aan gedacht hebben over dit specifieke punt afspraken te maken, dan wel
ze akkoord waren met de oplossing die de wilsaanvullende regel voorstelt:
in beide gevallen is de wilsaanvullende regel van toepassing. De
wilsaanvullende regel is een rechtsregel, een voorschrift dat desnoods met
sanctie en dwang door de overheid zal worden afgedwongen. Het is van
toepassing indien de toepassingsvoorwaarden vervuld zijn.
2 Indeling van het recht
2.1 Publiekrecht en privaatrecht
11. rechten fundamenteel delen (= “summa divisio”) tussen
“publiekrecht” en “privaatrecht”.
12. publiekrecht = regelt verhouding tussen burgers en overheid, alsook
de organisatie en werking van de overheid (inclusief de verhouding tussen
overheden, zowel tussen interne overheden als tussen staten), regels ter
regeling en bescherming van het algemeen belang, regels doorgaans van
openbare orde
Privaatrecht = regelt de verhouding tussen burgers onderling (incl de
organisatie en werking van privaatrechtelijke organisaties van burgers, vb
verenigingen, vennootschappen, …), regelt de private belangen van de
burgers, meer suppletieve regles
13. publiekrecht = verticaliteit, privaatrecht = horizontaliteit
Verticaliteit drukt uit dat de overheid juridisch gezien de regels maakt en
ze afdwingt.
14. onderscheid tussen de twee is niet zuiver te maken. De overheid
treedt meer regulerend op via dwingende regels in het privaatrecht, dit om
redenen van algemeen belang.
, Overheid gebruikt meer privaatrechtelijke technieken voor haar eigen
organisatie.
Sommige rechtstakken zijn ook hybride, ze tonen kenmerken van beide.
Vb economisch recht.
2.2 De indeling van het recht in rechtstakken
15. Objectief recht bestaat uit veel regels. Deze worden verdeeld in
rechtstakken voor organisatorische redenen. Rechtstak = een geheel van
regels die een welbepaald domein van het recht betreffen, met andere
woorden een groep regels met betrekking tot een welbepaald aspect van
de maatschappelijke ordening. De tabel hieronder heb ik de meest
courante takken opgelijst, ingedeeld volgens het onderscheid
publiekrecht-privaatrecht. Vergeet niet dat dit geen exhaustieve
opsomming is van alle rechtstakken, er zijn er nog vele anderen.
Publiek recht Privaat recht
Staatsrecht Burgerlijk recht
Wie mag er wetten maken? Personen- en familierecht
De basisregels met Met je kan trouwen, plichten
betrekking tot de indeling tov je kinderen, …
van de Staat zoals geregeld Zakenrecht
in de Grondwet Over relatie tussen mensen
en zaken, …
Verbintenissenrecht
Individuele vrijheid &
goederen, …
Regelt de basisverhouding
tussen de burgers onderling
op het vlak van hun private
relaties.
Bestuursrecht Ondernemingsrecht +
Vooral over administratie vennootschapsrecht
De uitvoerende macht op de De rechtsregels die
diverse overheidsniveaus ondernemingen regelen.
Strafrecht en strafprocesrecht Gerechtelijk (privaat)recht
Recht dat misdrijven bep, Regelt de privaatrechtelijke
wat is rol politie, …? gerechtelijke procedures.
Definieert wat strafbaar is Vertoont hybride aspecten,
en welke straffen daar dan door historische redenen
op staan. wordt het tot het
privaatrecht gekend
Fiscaal recht Internationaal privaatrecht
Welke belastingen je moet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninjaliza. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now