100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Biogenie 6.2 - leerboek - 6de middelbaar $6.72   Add to cart

Summary

Samenvatting Biogenie 6.2 - leerboek - 6de middelbaar

 40 views  1 purchase
  • Course
  • Institution
  • Book

Duidelijke samenvatting Biogenie 6.2 thema 2, thema 3 en thema 4. 6e middelbaar, wetenschappen wiskunde. (nagekeken door docent)

Preview 3 out of 16  pages

  • No
  • Thema 2, thema 3, thema 4 (6e middelbaar)
  • June 13, 2024
  • 16
  • 2023/2024
  • Summary
  • Secondary school
  • 3e graad
  • 5
avatar-seller
Biologie: thema 3: modificaties en mutaties:


1. interactie tussen genen en omgeving:


1.1 nature/nurture:
- nature = genen, natuurlijke aanleg
- nurture = omgeving

ontwikkeling van kenmerken is multifactorieel



1.2 genetica/epigenetica:
- genetica = studie van erfelijke informatie IN de DNA-basenvolgorde +
hoe tot expressie in fenotypisch kenmerken
 processen zoals: DNA-replicatie, transcriptie, translatie, … komen aan
bod
- epigenetica = studie van erfelijke veranderingen in de genexpressie OP het
DNA



1.3 modificatie/mutatie:
Modificatie = verandering in fenotype door omgevingsinvloeden/milieu-invloeden

1) niet-erfelijke modificatie
2) epigenetische modificatie (wel erfelijk)

mutatie = verandering in genotype (kan onder invloed van omgeving) door
wijziging in DNA  erfelijk



2. voorbeelden van niet-erfelijke modificaties:


2.1 proef van Bonnier:
-> proef met paardenbloemen

Penwortel in 2 snijden:

- 1e helft: laagvlakte  groot met minder wortels
- 2e helft: hoog in de Alpen  korte, gedrongen plant met veel wortels

Zelfde genotype, ander fenotype  modificatie (klimaatverschillen)

Modificatie niet erfelijk: als men de penwortel uit Alpen terug in laagvlakte
plaatst -> typische kenmerken gebergteplant verdwijnen


1

,2.2 niet-erfelijke modificaties in de natuur:
Honingbij (Apis mellifera)

Uit bevruchte eitjes:

- Koningin
- Werkster



Hangt af van soort cel + soort voedsel voor de larven



3. epigenetische modificatie:


3.1 verandering op DNA: DNA-methylering:
DNA-methyltransferasen (enzymen): hechten methylgroep (-CH 3) aan DNA

 Meestal op een cytosine, gelokaliseerd naast een guanine

Door DNA-methylering -> komen genen niet meer tot expressie



Bv.: bij vrouwelijke zoogdieren:

- 1 X-chromosoom inactief = Barr-lichaampje
o Inactivering: tijdens ontwikkeling van het embryo
- 2 X-chromosomen actief: dodelijk -> teveel proteïnen aangemaakt



DNA-methylering = verantwoordelijk voor celdifferentiatie in embryo

Methyleringspatroon tijdens celdeling doorgegeven aan DNA van dochtercellen 
kan omdat: DNA-replicatie = semiconservatief

Zie tekening boek p. 100 (duidelijk hoe dit precies gaat)



Demethylering = DNA-methylering ongedaan maken door methylgroepen te
verwijderen



3.2 verandering van chromatinestructuur: histonacetylering:
Euchromatine:

- Chemische modificatie van histonen
- Histonacetyltransferase (enzym) hecht acetylgroep (CH3-CO-) aan
histonuiteinden
 Euchromatine anders ingericht

2

, - Andere zones van DNA toegankelijk voor transcriptie



Heterochromatine:

- Histonen verliezen aceltylgroep door histondeacetylase (enzym)
- Niet-geacetyleerde histonen: vormen stabielere nucleosomen + dragen bij
tot binding nucleosomen  DNA dicht opeengepakt
- Sterk gecondenseerd, niet geschikt voor transcriptie



3.3 voorbeelden van epigenetische overerving:
Hongerwinterkinderen in Nederland:

Hongersnood tijdens WO2: zwangere vrouwen  kinderen met veel te lage
geboortegewichten

Volgende generatie (die nooit hongersnood kende)  ook kinderen met veel te
lage geboortegewichten

Verklaring:

Tijdens ontwikkeling eicellen: epigenetische effecten onder invloed van
voedseltekort opgetreden

 Volgende generatie:
o Voorgeprogrammeerd om zuiniger metabolisme te ontwikkelen



Obesitas bij mannen veroorzaakt abnormaal weinig methylering in delen van
DNA:

Methyleringspatroon doorgegeven aan kinderen -> via zaadcellen

Tekort aan mythelering in regio’s DNA  chronische ziekten (kanker, diabetes,
…)

! levensstijl BEIDE ouders voor zwangerschap -> invloed op nageslacht via
epigenetsche effecten



4. oorzaken van mutaties:


4.1 spontane mutaties:
= ontstaan vanzelf

Basensequentie wijzigt (-> tijdens DNA-replicatie): fout DNA-polymerase (bv.: A
en G, T en C kunnen onderling gewisseld worden)



3

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wesenbeekfemke. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $6.72. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67474 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$6.72  1x  sold
  • (0)
  Add to cart