Dit is een uitgebreide natuurkunde samenvatting van hoofdstuk 9 ´Elektromagnetische straling en materie` voor leerlingen uit 5 VWO uit leerboek ´NOVA`. Deze samenvatting is gebaseerd op informatie uit het lesboek en uitleg van de docent. Het bevat een uitgebreide inleiding, alle formules voor op ...
10.4 Straling en materie
(Pagina 9)
Halveringsdikte, vervalkromme
Formules: Intensiteit(halveringsdikte), rekenen met logaritmen
10.5 Straling en tijd
(Pagina 12)
Formules: aantal stralingsdeeltjes(halveringstijd), Activiteit
10.6 Medische beeldvorming
(Pagina 15)
Beeldvormende apparatuur, ALARA
1
,10.1
Soorten straling
Wanneer de energie van fotonen in de straling groot genoeg is op de
atomen/moleculen, dan kunnen de atomen ioniseren. Dit houdt in dat er
een elektron vrij komt, het atoom wordt dus positief, een positief-ion. De
ionisatie-energie is de energie die nodig is bij een atoom om een
elektron vrij te laten komen, deze is te zien per atoom in binas tabel 24.
Voor metalen is deze lager dan voor niet-metalen. Bijna alle stoffen
raken geïoniseerd na een energie gelijk aan of groter dan 10 eV(behalve
waterstof). Je noemt het ioniserende straling als het dus de mogelijkheid
heeft om een atoom/molecuul te laten ioniseren. Ultravioletstraling (uv)
heeft een energie tussen de 4 en 125 eV. Vanaf 125 eV is er
röntgenstraling en vervolgens harde en zachte gammastraling.
Er zijn 3 soorten ioniserende straling:
Soort straling Wat voor soort Ioniserend Doordringend
deeltje zendt vermogen vermogen
het uit?
α-straling Groot Klein
β-straling Gemiddeld Gemiddeld
(β⁺ en β⁻)
γ-straling Niet echt een Klein Groot
deeltje, meer
een golf
Het ioniserend vermogen is de hoeveelheid energie die de straling per
deeltje heeft. α-straling heeft de hoogste energie van de 3 stralingen.
Wanneer het botst kan het dus de meeste schade doen. Toch hoef
je niet bang te zijn voor α-straling omdat, de maximale
2
, indringdiepte, ook wel dracht genoemd klein is. Het doordringend
vermogen van de alpha straling is dus klein. Gammastraling heeft
een veel groter doordringend vermogen. Bij gammastraling gaat
niet alle energie in een keer weg, maar eerder stapsgewijs. Door
verstrooiing gaat iedere keer een deel van de energie weg,
waardoor het makkelijk doordringt. Het gaat iedere keer door naar
de volgende ionisatie. Blootstelling aan gammastraling is dus de
meest gevaarlijke. Na lange tijd blootstelling verbrand je huid en
kunnen organen bloedingen krijgen. Meetapparaten kunnen
voorkomen dat er te grote blootstelling is:
● Geiger-Müller Teller geeft een tikje
wanneer er een deeltje wordt
gemeten. Per deeltje wordt er een
tikje gegeven. Wanneer je een
miljoen tikjes per seconde hoort
wordt je te veel aan straling
blootgesteld
● Badge, ook wel dosismeter, deze worden veel in het
ziekenhuis gebruikt. Dit apparaat doe je om als je begint met
je dienst, en zet je uit als het eindigt. Het
geeft je totale blootstelling aan straling
aan. Is het tijdens de dienst al te veel,
dan laat de badge dit al weten.
Volwassen mensen mogen per jaar niet
meer dan 20 mSv ontvangen.
Het hoofdstuk heet ´ioniserende straling` een andere naam
hiervoor is kernfysica, het heeft dus ook veel met het
atoommodel van bohr te maken. In het atoommodel zijn de
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanderburgnathan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.30. You're not tied to anything after your purchase.
