Summary
Samenvatting hoofdstuk 1: Inleiding
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 1 van inleiding van het recht: Inleiding. In deze samenvatting is ook toegevoegde informatie van het bijhorende boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
bigoverbeke
Content preview
Inleiding van het recht – Les 1 Wat is recht?
Moeilijk definitie aan te geven
Rationeel opgebouwd geheel v. begrippen, waarden, normen, instellingen… die gebruikt worden als
middel om maatschappelijke orde te regelen & om sancties (erkend (niet altijd
opgelegd)/uitgevoerd door overheid) toe te passen met oog op handhaving
“Rechtsregels”
o Afdwingbaar via overheid (geweldmonopolie: overheid = enige in maatschappij die
desnoods geweld mag gebruiken zodat regels nageleefd worden)
Ook methode, jargon, terminologie, beroepen…
Codificatie in wetboeken, maar kan ook modificerend zijn (verandering in wetregeling)
Regulering (alles is geregeld, alles staat in de wet -> gaat tegen vrijheid in) vs
deregulering (minder regels hebben)
Gemaakt om onze maatschappij te vormen, om te kunnen samenleven
Meestal financiële balans: geld krijgen bij verlies & geld afgeven bij overtreding
Civil law
o Algemene codificatie v. rechtsnormen -> wetgeving neemt prominente plaats in
o Minder gedetailleerde contracten, hebben eerder aanvullende regeling
Common law
o Rechtspraak = draaisysteem -> recht ontstaat op basis v. wat rechter beslist
=> recht ontwikkelt zich v. geval tot geval
o Wetgeving pas uitgevaardigd om eventuele ontbrekende onderdelen in specifieke gevallen
op te lossen zonder hierover algemeen systeem aan te bieden
=> Wetten hebben vervolledigende & corrigerende rol
o Gedetailleerde contracten
Recht vs rechtvaardigheid
Verhouding middel / doel -> Rechtvaardigheid bereiken a.d.h.v. recht
Doel blijkt o.a. uit:
o Eed die advocaten, magistraten… moeten afleggen (“ik zweer alleen rechtvaardige zaken te
behandelen”)
o Debatten politieke regelgevende instellingen
Doel wordt soms niet bereikt
o Het toepassen van een op zich goede regel kan bv. slecht uitvallen
Bv. mondelinge huur
=> Zeggende woorden < wat op papier staat
o Algemeen: rechter heeft weinig ruimte
=> Moeten wet toepassen, kunnen niet zomaar alles beslissen
Positief recht = enige bindende recht
(het recht dat in bepaalde gemeenschap door mensen vastgesteld/erkend is -> AFDWINGBAAR)
vs Natuurrecht
(puur morele/vanzelfsprekende regels: ‘NATUURLIJK’ mag je dat niet -> NIET AFDWINGBAAR)
, Recht vs rechtswetenschap
=> recht = in theorie rationeel, maar in praktijk toegepast door mensen
Paradigma’s
o Geheel v. basisveronderstellingen waarop men de wetenschap bouwt
=> Bv. iedereen wordt geacht ‘de wet’ te kennen: GEEN RECHTSDWALING
=> Bv. indeling in rechtstakken
Gediplomeerde juristen (universitaire studie)
o PROFESSIONALISERING
(uitz. hof v. assisen -> lekenjury => niet-gediplomeerde juristen)
o Correctionele rechtbank: bestaat uitsluitend uit professionele juristen
Gevolg: gevaar voor kloof jurist/anderen (denk aan Justice for Sanda: beperkte kennis v. recht zorgt
voor opstanden)
Recht vs rechtspraktijk
Wettelijke vs werkelijke land
=> Niet alles wat in het ‘werkelijke land’ (= praktijk) gebeurt, mag in het ‘wettelijke land’
=> !!!Niet al wat gebeurt i.v.m. recht IS recht!!!
o Probleem v. onvoorzienbaarheid voor wetgever
o Interpretatienood (= subjectief: niet elke rechter even streng/tolerant) voor rechter
-> Hoe pas je de wet toe op nieuwe situaties? (bv. geen verkeersborden nodig wanneer er
met paard & kar gereden wordt)
o Missen = menselijk (ook juristen zijn mensen)
o Ander invloeden & waarden
Niet-juridisch (beleidskeuzes, kosten, personeelsgebrek…)
Juridisch
Recht vs rechtsbedeling
Recht hebben ≠ recht krijgen
Reden: verbod v. ‘eigenrichting’ => MOET via overheid (geweldmonopolie)
Terminologie:
o Rechtspraktijk/rechtsbedeling = rechtspraktijk in de enge zin
=> Recht spreken wanneer 2 partijen niet overeenkomen
o Rechtspraak in de enge zin = enkel v. rechterlijke macht
Rechtbank bepaalt sanctie in concreto
Maar: mensen (ook rechters) missen al eens (= ‘gerechtelijke dwaling’), verschillen v. mening…
=> Mogelijkheid om in beroep te gaan
Publiekrecht vs privaatrecht
2 soorten verhoudingen
o Essentie: horizontale (privaatrecht -> tussen privépersonen)/verticale (publiekrecht -> heeft
te maken met bv. overheid) relaties
o Onderscheid vaak moeilijk & 1 probleem heeft verschillende aspecten (‘multidisciplinair’),
MAAR BELANGRIJK
(bv. verzekeringsplicht (voldoen aan de wet = publiek recht) & verzekering (verzekering zelf =
privaatrecht) -> boete wanneer je niet verzekerd bent; exceptie openbare orde…)
Bv. verkeersongeval: zowel overtreding behandeld door openbare instantie
(verkeersregels) als botsen tegen iemand anders (privé)
Aansprakelijkheid: iemand die fout begaat en daarmee iemand anders schaadt,
moet de schade vergoeden (= burgerlijke/buitencontractuele aansprakelijkheid
-> burgerlijk recht -> privaatrecht)
Exceptie openbare orde: wat niet kan in de openbare orde
=> Openbaar ministerie gebruikt dit vaak om op te komen tegen ‘schijnhuwelijk’
(trouwen om andere redenen dan samen een duurzaam leven te leiden)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bigoverbeke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now