Summary
Samenvatting - Wereldoriëntatie II - Deel Tijd en didactiek
- Course
- Institution
WO 1e jaar Deel tijd en algemene didactiek aanleren deel tijd
[Show more]
Seller
Follow
phebesmets
Content preview
Wereldoriëntatie IIInhoud Tijd
Inleiding: Wat is geschiedenis?
Geschiedenis = kennis v.h. verleden.
Verleden en geschiedenis zijn verschillend
- Verleden = wat er gebeurd is.
- Geschiedenis = beeld, mogelijke reconstructie van verleden, gemaakt
door historici op basis van waardevolle bronnen.
Verleden is (meestal) niet meer waarneembaar, enkel sporen ervan. → Bewering
kan alleen maar worden aangenomen als ze gebaseerd is op historisch
waardevolle, betrouwbare bronnen.
Geromantiseerd of vereenvoudigd beeld van verleden wordt vaak makkelijker
aangenomen of onthouden dan waarheidsgetrouw beeld. → Soms worden
onjuiste voorstelling bewust gecreëerd om bep. politieke of maatschappelijke
stellingnames kracht bij te zetten.
Geschiedenisonderwijs stimuleert kritisch denken.
Tijdsperiode : Prehistorie/Oudheid (tot ca. 500 n. C.)
1. Prehistorie of ‘voorgeschiedenis’
Prehistorie = geschiedenis voor de geschreven documenten. → ‘Historie’ begint
bijgevolg niet overal op aarde op hetzelfde ogenblik.
Prehistorie is van onmisbaar belang als tijdsperiode voor inzicht in mens en
samenleving omwille van lange duur en fundamentele ontw. die plaats vonden.
Vb. evolutie mens, evolutie landbouw, ….
1
,2. Ontstaan van heelal, aarde en leven op aarde
Bijna elk volk heeft eigen scheppingsverhaal = verhalen waarin ontstaan van
wereld en mens ‘verklaard’ wordt. → Oorsprong van alles wordt in meeste
gevallen bij goden of goddelijke krachten gelegd.
Meest aanvaarde theorie ontstaan heelal: Big Bang of oerknaltheorie =
enorme ontploffing waaruit heelal is ontstaan (13,7 miljard jaar oud).
Dankzij fossielen kan eerste leven op aarde gereconstrueerd worden: eerste
leven op onze planeet ontstond in het water.
Basis voor wetensch. verklaring evolutie van leven op aarde: evolutietheorie
Charles Darwin.
3. De mens: een rechte verschijning
Mens is recente verschijning in evolutie van leven op aarde. → (Grote) mensapen
zijn onze dichtste verwanten in dierenrijk.
Mens stampt niet af van mensapen, maar hebben gemeenschappelijk voorouder:
lijken sterk op mensapen, maar er zijn duidelijke verschillen.
- Rechtop lopen.
- Maken van stenen werktuigen gekoppeld aan grote hersenen als grens tss
mens en dier.
Mensachtigen = de wezend die enkel de unieke menselijke eigenschap ‘rechtop
lopen’ bezitten, eventueel gekoppeld aan het ‘maken van stenen werktuigen’. →
Zij die schommelen tss mens en mensaap.
Mens is pas vrij laat ontstaan, vrijwel zeker in Afrika:
- Door verschuiving onder aardkorst werd Oost-Afrika tegen rest van
continenten opgeduwd.
- Grote Slenk of Riftvallei werd grens tss hoger gelegen Oost-Afrika en rest
v.h. continent.
- Oostelijk gedeelde Afrika werd opgestuwd tot hoog plateau waardoor
oostelijke voorouder geïsoleerd werd van westelijke: voorouder in oostelijk
Afrika evolueerde tot andere soort.
2
,4. Stamboom van de mens
Versch. theorieën over afstamming van mens: vaak moeilijk om gevonden
skeletten juist te dateren en te interpreteren. → Nieuwe vondsten kunnen huidige
inzichten nog veranderen.
Australopithecus = verzamelnaam voor versch. subsoorten van
mensachtigen.
- Één v.d. oudste mensachtigen.
- Gelijken nog sterk op mensapen qua uiterlijk.
- Leefden uitsluitend in oostelijk en zuidelijk Afrika.
Lucy = skelet van rechtop lopende vrouw gevonden te Hadar (Ethiopië) in 1974.
- Een v.d. belangrijkste archeologische vondsten.
- Één v.d. oudste en meest complete skeletten van voorloper mens.
- Australopithecus
Homo Habilis = handige mens.
- Had beduidend groter hersenvolume.
- Eerste die werktuigen gebruikte en vervaardigde.
Homo Erectus = eerste wereldreiziger.
- Gebruikte en beheerste vuur als eerste en verfijnde steenbewerking.
- Ging actief op jacht.
Homo neanderthalensis = directe voorganger in Europa van moderne mens,
maar niet onze directe voorouder.
- Even intelligent als huidige mens.
- De man van Spy
Homo sapiens = moderne mens.
- Vandaag enige mensensoort op deze planeet.
3
, 5. De nomadische samenleving
Kennis van deze periode uiterst beperkt en hypothetisch:
- Aantal archeologische vondsten in uiterst gering.
- Niet altijd duidelijk hoe we ze moeten interpreteren.
- Slechts overblijfselen uit duurzame materialen zijn bewaard gebleven. →
Eerste mens zullen wss vooral materialen uit plantaardige materialen
vervaardigd hebben, maar deze zijn in loop v.d. tijd vergaan.
- Info over denken/gedrag van onze voorouders steunt nog meer op
interpretatie van hedendaagse wetenschappers.
5.1. Voedselvoorziening: rondtrekken om te overleven
Voedsel
In tropen en subtropen: leeft mens van plantaardig voedsel verzameld voor
vrouwen en kinderen, aangevuld met jacht door mannen.
→ In (sub) tropische gebieden moest men rondtrekken omwille van uitputting van
plantaardig voedsel en beschikbaar water
Noordelijker gebied: meer afh. van jacht, zeker in winter.
Vb. Rendier: vlees, botte, gewei, pezen, darmen en huid voor voedsel, kleding, naaigerief,
schoeisel, tenten en gereedschap.
- Homo habilis: aaseter
- Homo erectus: jaagde op grote zoogdieren
- Neanderthalers: getrainde jagers
→ In noordelijker gebied moest men rondtrekken om wild te volgen.
Onze voorouders leefden nomadenbestaan: waren zwervers, leefden in clans
(groepen van ca. 30 man).
Klimaat
Invloed klimaat en klimaatsveranderingen op mens waren zeer belangrijk:
voortbestaan mens hing af van planten en dieren in omgeving. → Klimaat werd
gedomineerd door opeenvolging van ijstijden en tussenijstijden.
5.2. Werktuigen en wapens
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller phebesmets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now