Summary
Samenvatting - Nederlands III
- Course
- Institution
Samenvatting Nederlands rond lezen didactiek, leesbevordering en evaluatie lezen, schrijven en spreken in de klas
[Show more]
Seller
Follow
phebesmets
Content preview
Nederlands IIIH1: Lezen
1. Doelen van leesonderwijs
Eindtermen
Lln moeten:
- Info kunnen achterhalen.
- Info kunnen ordenen.
- Info kunnen beoordelen.
Uit eindtermen blijkt dat lln aan einde lagere school teksten die voor hen
bestemd zijn vooral moeten begrijpen en verwerken.
(Kunnen benoemen welke teksten kinderen moeten kunnen lezen)
Eindtermen op basis 3 criteria opgesteld
- Teksttype: teksten die je gebruikt voor lln van betekenis zijn (betekenisvolle
taak)
Vb. brieven, verhalen, uitnodigingen, instructies, school- en studieteksten, …
- Publiek: tekst moeilijker naarmate degene voor wie hij bedoeld is (publiek).
Vb. brief aan een vriendje/mama/papa (makkelijk), brief aan directeur (moeilijk)
- Verwerkingsniveau: Geeft aan wat lln moet doen om opdracht bij leestekst
goed te kunnen uitvoeren. (beschrijvend, structurerend en beoordelend) →
Zijn hiërarchisch gestructureerd dus hoger niveau impliceert lager niveau.
Vb. kind dat info uit bep. tekst moet beoordelen zal ook in staat moeten zijn om deze info uit
tekst te halen (beschrijvend verwerkingsniveau) en te ordenen (structurerend
verwerkingsniveau)
2. Sleutels voor een effectieve leesdidactiek (= begrijpend lezen)
Enkele duidelijke principes waar je rekening mee kunt houden om je lessen
begrijpend lezen zo krachtig en effectief mogelijk te maken.
De vijf sleutels moeten tegelijkertijd en geïntegreerd ingezet
worden om het begrijpend lezen op een positieve manier te
beïnvloeden.
1
,Sleutels versterken elkaar: door sterk op één sleutel in te zetten, werk je bijna
automatisch ook aan een andere sleutel.
1) Functionaliteit = betekenisvolle leesopdrachten met een doel dat aansluit
bij dagelijks leven of interesses van de kinderen.
Vb. ik lees deze tekst om een nieuw spel te leren spelen, om te weten te komen of blinde
kinderen even snel kunnen lezen op een computer als kinderen die niet blind zijn, om te weten
te komen wat er met het hoofdpersonage in dit spannend verhaal gaat gebeuren, om te weten
hoe ik een taart kan bakken, …
- Motiverende leesdoelen voorop stellen. → Krijgen lln inzicht in relevantie
leesopdrachten en teksten die ze lezen.
- Teksten kiezen die aansluiten bij leefwereld lln, die lln triggeren.
- Lees- en schrijfopdrachten aan elkaar verbinden.
Vb. Lln lezen een korte non-fictie tekst over een interessante vraag om nadien een
fascinerend weetje in de schoolkrant neer te schrijven of het weetje via een korte
geschreven boodschap aan andere leerlingen door te geven.
- Authentieke teksten (fictie, non-fictie) → Lln worden maximaal verleid om
actief verbindingen te leggen tss tekst en eigen voorkennis.
- Inzetten op functionaliteit verhoogt leesmotivatie. → Als lln teksten willen
lezen en weten waarom ze teksten lezen, zijn ze gemotiveerder om te
beginnen lezen.
2) Interactie = lln-lln en lln-lkr
- Lkr begeleidt lln.
• Voor: voorkennis tekst en thema activeren.
Vb. mondeling, woordenweb maken
• Tijdens: leesstrategieën demonstreren, lln uitdagen om tekst actief
verwerken
Vb. belangrijkste idee uit voorgelezen stuk samenvatten, in gesprek gaan,
onduidelijke passages ophelderen, strategieën aanreiken om moeilijke woorden op
te zoeken, waar info gevonden in de tekst?
• Na: werd tekst begrepen, wat geleerd uit de tekst, …
Vb. mening over tekst bevragen, inhoud tekst verbinden eigen ervaringen,
reflecteren over wat ze met info uit tekst kunnen doen, nadenken over wat geleerd
- Interactie tss lln onderling: gaan actief met info aan de slag, helpen
elkaar met tekstbegrip, coöperatieve opdrachten, peer tutoring.
Vb. verbanden met hun kennis en ervaringen leggen, verbanden tss tekstparagrafen
zoeken, ene leerling (de tutor) de andere begeleidt (de tutee).
2
,3) Strategie- instructie = een mentale tool die lln inzetten om hun begrip te
ondersteunen, te monitoren of te herstellen. (zie verder)
- Cognitieve strategieën = verwijzen naar cognitieve processen en
strategieën om op effectieve wijze teksten te lezen en begrijpen.
• Vragen stellen → Laat lln ook zelf vragen bedenken bij tekst.
• Tekstinhoud visualiseren → Voorstellen in hoofd hoofdpersonage,
schematische voorstelling relaties in informatieve tekst, visuele map.
• Verbindingen leggen met aanwezige voorkennis/tss regels kunnen
lezen → Gemakkelijker inhoud tekst herinneren.
• Samenvatten → Belangrijke info uit tekst.
• Tekststructuur herkennen → Hulpmiddel achterhalen waarom schrijver
info op bepaalde wijze presenteert en tekst te doorlopen en
interpreteren.
- Metacognitieve strategieën = verwijzen naar activiteiten om eigen
leerproces te plannen, monitoren en bij te sturen.
• Tekstoriëntatie: voorspellen, voorkennis, vooropstellen leesdoelen.
Vb. bepaalde verwachtingen hebben op basis voorkennis, voorspellen waarover
tekst mogelijk zal gaan, relevante woordenschat mobiliseren, bepaalde
leesdoelen stellen
• Begrip bewaken en verhelderen: monitoren van begrip.
Vb. betekenis onbekende woorden achterhalen door af te leiden context,
onduidelijke woorden in stukken verdelen en nagaan of bepaalde stukken uit
woord wel begrepen worden, woordbetekenissen met elkaar vergelijken
- Expliciet inbouwen in de klas:
• Modelleren = demonstreren strategieën, aanleren welke
strategieën krachtig zijn, wanneer ze relevant zijn, hoe ze helpen
bij begrijpen tekst.
• Coachen of faciliteren = na modelleren moeten lln kans krijgen
om zich leesstrategieën eigen te maken. Lkr moet voldoende
oefenmogelijkheden voorzien, zodat lln toepassing en juiste
selecteren strategieën kunnen uitoefenen.
• Combineren met interactieve opdrachten. (Sleutel: interactie)
• Toepassen in andere leergebieden. (Sleutel: transfer)
3
, 4) Leesmotivatie = lln motiveren om te lezen.
- Autonome motivatie = omdat je het zelf wilt. Je vindt het boeiend. →
Beste motivatie.
- Gecontroleerde motivatie = je moet het lezen → Het is een
verplichting.
- Inzetten in de klas:
• Kwartierlezen
• Boekenkring: boeken aan elkaar uitleggen en promoten.
• Lln motiveren thuis te lezen: boek meenemen naar huis.
• Naar bib gaan
• Lln eigen leesmateriaal laten meebrengen
5) Transfer = noodzaak begrijpend lezen niet te beperken tt begrijpen-leesles,
maar stimuleren doorheen alle leergebieden en stimuleren buiten klascontext.
- Werken aan sleutel ‘functionaliteit’: als teksten uit andere leergebieden
als begrijpend-leesteksten gebruikt worden, is leesdoel voor lln vaak
duidelijker en authentieker.
- Lln zullen vaker actief, doelgericht en strategisch lezen. → Herhaling is
nodig om die vaardigheden onder de knie te krijgen.
- Thuiscontext: kinderen die in hun vrije tijd vaak lezen ontw. een grotere
woordenschat, een betere begrijpend-leesvaardigheid en betere
technische leesvaardigheden en spellingsvaardigheden.
3. De leesformule
- Leestechniek: je decodeert lettertekens die je waarneemt (vlot) en zet ze om
van geschreven naar gesproken taal en betekenis kunnen toekennen aan de
woorden, de zinnen en de tekst, aan de hele boodschap.
- Leesbegrip: begrijpen en interpreteren wat er geschreven staat (soms moet je
zelfs tussen de regels lezen).
- Leesplezier: vaak lezen en zekere mate van motivatie nodig.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller phebesmets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now