Exam (elaborations)
UITWERKINGEN A- EN B-VRAGEN
- Course
- Institution
volledige uitwerking van alle A en B vragen (de examenvragen bij het mondeling examen)
[Show more]
1 review
By: mathijsmachielsen • 2 months ago
Seller
Follow
bogaertsfamke
Reviews received
Content preview
Vragen sociale en politiekegeschiedenis
SOFI A: een zo uitgebreid mogelijk antwoord: situeren in
de cursus + kennis van de problematiek laten zien
(inzichtvraag)
1. Individualisme
De samenleving kan niet bekeken worden vanuit sociaal/politiek filosofie, het is erg complex en er
zijn dus extra verklaringen nodig want: sommige mensen leven samen zonder politiek
handelen/staatskundige organisatie, de staat is een maatschappelijke instelling naast de ander (kan
dus niet zelf met de samenleving geïdentificeerd worden), en er zijn altijd mensen die niet tot “de
staat” behoren. Dus wat is een samenleving? Twee uitgangspunten: individualisme en holisme.
Hier gaan we verder in op het individualisme: er is geen echte samenleving, er zijn slechts individuen,
aggregaat = centraal. De samenleving gaat dus over deze individuen. Je kan dit verder bekijken vanuit
het ontologisch, methodologisch en politiek standpunt (zie SOFI B).
Kritiek van het holisme op het individualisme: individuele handelingen zijn van sociale aard, en
invisible hand explanations.
2. Holisme
De samenleving kan niet bekeken worden vanuit sociaal/politiek filosofie, het is erg complex en er
zijn dus extra verklaringen nodig want: sommige mensen leven samen zonder politiek
handelen/staatskundige organisatie, de staat is een maatschappelijke instelling naast de ander (kan
dus niet zelf met de samenleving geïdentificeerd worden), en er zijn altijd mensen die niet tot “de
staat” behoren. Dus wat is een samenleving? Twee uitgangspunten: individualisme en holisme.
Hier gaan we verder in op het holisme: samenlevingen zijn entiteiten boven en voorbij de individuen
die er toe behoren. Je kan dit verder bekijken vanuit het ontologisch, methodologisch en politieke
standpunt.
3. Is het zinvol en verdedigbaar om te pleiten voor een politiek individualisme
,Ja, in het holisme is er een inperking van de individuele rechten en vrijheden, in de naam van de
samenleving. Daarom individualisme: de toetssteen blijft het individu met zijn rechten. De rechten en
vrijheden blijven dus gegarandeerd, en er wordt gestreefd naar wederzijds voordeel om de
individuele belangen optimaal te realiseren. Er kunnen ook sancties opgelegd worden vanuit de
doelen van de individuen.
4. Is het zinvol en verdedigbaar om te pleiten voor een politiek holisme
Nee, het politiek holisme wordt geassocieerd met totalitarisme (fascisme en collectivisme). Hier
worden de individuele rechten en vrijheden ingeperkt in naam van de samenleving. als argumentatie
gebruiken de holismen: “de samenleving is meer dan de soms van de individuen, we moeten
verantwoordelijk zijn naar de toekomstige generaties. Er is ook algemeen belang: zoals publieke
goederen.”. Dit klopt tot op zekere hoogte, maar moet wel met nuances opgevat worden (anders
rechten en vrijheden van het individu weg). Daarom individualisme: de toetssteen blijft het individu
met zijn rechten.
5. De eigen vraagstelling van de sociale filosofie
De sociale filosofie is geïnteresseerd in het goede samenleven, waar geluk, solidariteit en
rechtvaardigheid heersen. Deze ideeën zijn idealen (met betrekking tot het maatschappijmodel).
Deze voorstellingen moeten kritisch ondervraagd worden aan de hand van wijsgerig onderzoek; er is
dus ook een normatieve interesse: vraag naar waarden, normen en doelen als regulatieve ideeën.
Deze normatieve argumentaties moeten uitmonden in conclusies over de goede manier van
handelen.
6. Sociale filosofie als een normatieve discipline
De sociale filosofie is geïnteresseerd in het goede samenleven, waar geluk, solidariteit en
rechtvaardigheid heersen. Deze ideeën zijn idealen (met betrekking tot het maatschappijmodel).
Deze voorstellingen moeten kritisch ondervraagd worden aan de hand van wijsgerig onderzoek; er is
dus ook een normatieve interesse: vraag naar waarden, normen en doelen als regulatieve ideeën.
Deze normatieve argumentaties moeten uitmonden in conclusies over de goede manier van
handelen. De sociale filosofie wordt dus aan de hand van een normatieve toetssteen nagekeken.
7. Rationaliteit en transcendentie
Dit heeft te maken met de kritische theorie van Horkheimer. Hij zegt dat de tegenstelling van filosofie
en wetenschap dubbel is. De filosofie benadrukt de handelingen en doelstellingen, en het is
problematisch om een precieze omschrijving te geven van het object en de methode. De wetenschap
, wordt dan bekeken als problematisch omdat hij rationeel is, het leven is veel mechanischer is
geworden, en voor de wetenschap is de filosofie weinig praktisch.
De wetenschap is rationeel. De filosofie transcendent want: de filosofie moet de wetenschap van de
hedendaagse maatschappij overstijgen.
8. Sociale filosofie als kritische theorie
Dit heeft te maken met de kritische theorie van Horkheimer. Hij zegt dat de tegenstelling van filosofie
en wetenschap dubbel is. De filosofie benadrukt de handelingen en doelstellingen, en het is
problematisch om een precieze omschrijving te geven van het object en de methode. De wetenschap
wordt dan bekeken als problematisch omdat hij rationeel is, het leven is veel mechanischer is
geworden, en voor de wetenschap is de filosofie weinig praktisch.
De filosofie is transcent, en heeft dus de functie om de wetenschap van de hedendaagse
maatschappij te overstijgen, en is dus een kritische theorie. De kritische theorie wilt de vreemde
wereld (en de mensen) de spiegel voorhouden.
9. De maatschappelijke functie van de filosofie
Dit gaat over Horkheimer en zijn kritische theorie. Volgens hem is filosofisch denken een uitdrukking
van een specifieke maatschappelijke situatie, en elke denkconstructie is een ideologie. Hoofddoel
wijsgerige kritiek = verhinderen dat de mensen zich aan die ideeën en gedragingen verliezen, die de
maatschappij in haar momentele organisatie hen ingeeft. Je moet dus het verband leren inzien van
individuele bezigheden en wat ze daarmee bereiken. de functie is dus de beoordeling van het
bestaande in het licht van het goede, dit doen we niet aan de hand van ideologieën.
10. Dialectiek van de verlichting
De verlichting is een richtinggevend ideaal van waarheid en goedheid. De rationaliteit is nu
instrumentele rationaliteit: samenhang verstand en zelfbehoud. Oorspronkelijk ook vrijheid,
rechtvaardiging en waarheid MAAR dit waren ingeboren ideeën, dus tellen niet meer.
Instrumentele rationaliteit: wijze waarop het individu het eigenbelang laat primeren op het belang
van de gemeenschap.
In de dialectiek van de verlichting: de arbeid vervreemdt de mens per definitie van de natuur: de
natuur wordt gereduceerd tot middel, de mens wordt gedwongen om in arbeid een instrumentele
houding aan te nemen. Gevolg: de mens wordt een ding, onderwerp van beheersing en exploitatie:
arbeid = een koopwaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bogaertsfamke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79271 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now