College aantekeningen Inleiding tot de pedagogische wetenschappen
20 views 1 purchase
Course
Inleiding tot de pedagogische wetenschappen
Institution
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Ben jij een student pedagogische wetenschappen of ben je gewoon geïnteresseerd in de intrigerende wereld van opvoeding en onderwijs? Dit document is een goudmijn vol waardevolle aantekeningen van colleges, zorgvuldig samengesteld en overzichtelijk gepresenteerd. Het bevat onderander:
Inzichteli...
De rol die onderwijs in een samenleving speelt is vaak zeer groot. Bv. het onderwijs
moet ons aanleren voor het rijbewijs, politiek, … (nog veel eisen waar het onderwijs
iets aan moet doen wat niet allemaal haalbaar is.
Etymologie: De wetenschap die de herkomst en geschiedenis van woorden
bestudeert.
Educatie= klaar maken om hen uittesturen in de wereld op het einde van die cyclus.
Je bent klaar om weggestuurd te worden om zelfstandig iets te beginnen nemen.
Formele vs. Informele educatie vs. non-formeel
FE vooraf bepaald op basis van leerdoelen tot wat dat moet leiden en een certificaat
dat aantoont dat je een traject gevolgd hebt. (Ook waar pedagogiek zich op focust)
NE de werkvloer en cursussen die u volgt en alle activiteiten dat u persoonlijke
ontwikkeling iets doet dat onder de Breede waaier van educatie valt en iets doet.
IE als u een ppt presentatie geeft en u drukt op de letter b. dingen die je oppikt dat
niet in een opleidingen onderdeel zit en toch per ongeluk op neemt.
De pluraliteit van de pedagogiek:
(Ook van toepassing op de psychologie en de agogiek.)
Kenmerkt zichzelf als een integratieve wetenschap. De interdisciplinaire
dimensie. De pedagogiek heeft een object dat zij onderzoekt met namen
onderzoeken en leren. Ze makt daar van gebruik van alle andere potentieel
interessante theorieën van andere disciplines. (Cognitieve psychologie, sociologie…)
Integratief omdat ze de analyse relevante inzichten van die disciplines mee neemt.
De meervoudigheid van de pedagogiek:
Vertrekt vanuit van een idee dat er een zekere gelaagdheid is (wat er hier gebeurt,
in een thuissituatie gebeurt, wat er in een klas gebeurt) kan allemaal onderzocht
worden.
Pedagogische werkelijkheid is hier gebeurt iets, er zijn onvoorspelbare fenomenen.
De leerprocessen waar ze plaats vinden. Kan dat deze setting als analyse object kan
gebruikt worden.
Pedagogische theorieën die werkelijkheid proberen in kaart te brengen wat er gebeurt
op een abstracter niveau.
Wetenschapstheorie is een overkoepelende theorie die kan ontstaan uit pedagogische
theorieën.
Je kan altijd bepaalde perspectieven en theorieën hebben die een volledig andere kijk
om naar therapeutische oplossingen te kijken. Er is niet 1 niveau die kan voorspellen
wart er gaat gebeuren. (Zoals de fysica dat wel heeft).
1
Elena Artemis D’Hoore
, 23-24
Pedagogische verscheidenheid:
Pedagogische stromingen die elk op hun eigen manier verklaringen. Het onderscheid
dat we maken is dienstbaarheid. Hoe kan die ten dienste staan van de pedagogiek.
Drie stromingen die naast elkaar leefde:
al die theorieën bespreken wat er in de pedagogische werkelijkheid gebeurt.
- Empirisch-analytische pedagogiek (reactie op hermeneutische pedagogiek)
- Handelingsgerichte pedagogiek/ kritische-emancipatorische pedagogiek (reactie
op empirisch analytisch en tegelijk een soort samenvoeging)
- Hermeneutische pedagogiek/ geesten wetenschappelijke (oudste)
- Uitlopers (ondertussen meer: bv. Cultuurhistorische school, taal analytische
pedagogiek, Franse school, pragmatische pedagogiek…)
Module 1a + Module 1b (les 2: 23/02)
Een dilemma dat zich stelt: wat is de rol van een theorie? Moet ze beschrijven en
verklaren of verder gaan en effectief oplossen en nog verder gaan dan enkel de basis
verrijzenissen?
Hermeneutische pedagogiek:
- Het oudste perspectief
- Gaat in op de zinvolheid van pedagogische hervorming
- Culturele rol van de theorie:
o Bewust maken: bewustmaken van de praktijk
- Verwoorden van vragen, bekommernissen, interpretaties van situaties
- Het is niet over je eigen ervaringen maar het coherent aan bieden van die
theorie die dit dan in de praktijk kan toepassen op eigen ervaringen
- Het zelf verstaan van de praktijk
- Theorievorming: zoeken naar begrippen om zelf verstaan te verwoorden en zo
onbewuste voorstellingen naar een bewust niveau te brengen en zo
fragmentaire praktische kennis te systematiseren en te vertalen naar een meer
coherente theorie.
Vertrekt wel van ervaringen om dan een theorievorming te doen. Je kan je eigen
theoretische verhaal van maken door te lenen van al bestaande theorieën.
- Is op geen enkele manier geïnteresseerd in oorzaak-gevolg relaties
- Het gaat om ervaringen die niet 1 keer zijn opgedaan en die als een
wetenschappelijk samenhangen steekhoudt.
- Mensen uit de praktijk mogen zelf beslissen wat ze er mee gaan doen.
Empirisch-analytische pedagogiek:
- Reactie op hermeneutische pedagogiek
2
Elena Artemis D’Hoore
, 23-24
- In 1 fenomeen geïnteresseerd: het objectief in kaart brengen wat er juist
gebeurt. Het beschrijven van de situatie. De feiten registreren en er net wel
belang aan hechten wat er als oorzaak gevolg reactie gebeurt.
- Geeft wel geen enkel advies over wat je vier moet meedoen, enkel de
beschrijving van de oorzaak-gevolg relatie.
- Zoeken naar impact en variabelen en verzet zich tegen normatieve instellingen
en zeggen wat je moet doen.
- Rol van de beschrijving
Handelingsgerichte pedagogiek:
- Reactie op empirisch-analytische pedagogiek
- Dus wel het stellen van normen dus wat hun interesseert is bruikbaarheid, het
moeten nuttig zijn voor gebruik.
- Gaan er van uit dat de onderzoeker geen niveauverschil zien het moet als
gelijkwaardige partners geoptimaliseerd worden.
- De focus of manier vorming kan dezelfde zijn en in kaart brengen van de feiten
maar hier gaan ze dan ook iets doen met die informatie in het prakrijk. Het moet
altijd een bijdragen leven in een specifieke context.
- Empirisme en rationalisme (17de eeuw)
o Empirisme:
Kennis komt voort uit ervaringen
Waarneming is daarbij essentieel
Generaliseren is pas mogelijk als er regelmatig en veelvuldig
observaties heeft plaatsgevonden (inductie)
Door systematisch en doelbewust te experimenteren, kunnen
algemene stellingen worden geformuleerd
o Rationalisme:
Theoretische kennis centraal
De rede (het denken) als meest betrouwbare bron van kennis
Waarheid is niet de zintuigelijk, maar deductief afleidbaar
“Op basis van feiten (waarneming) waaraan niet te twijfelen valt,
kunnen conclusies worden getrokken”
Bv. Descartes
- Verlichting (18de eeuw)
o Waarheid kan alleen bewezen worden met behulp van de theorie.
o Opvoedbaarheid van het individu & maakbaarheid van de samenleving
(milieu als bepalend)
o Introductie van ‘volksopvoeding’
o Rousseau (1712-1778)
Cultuurkritiek tegen kerkelijke en wereldlijke machthebbers
Iedere mens is van nature goed
Een opvoeder dient niet op te dringen, te bevelen of te verbieden
3
Elena Artemis D’Hoore
, 23-24
Een kind leert door de gevolgen van het eigen gedrag, de opvoeder
biedt enkel mogelijkheid tot interactie en controle over het proces
(voorloper antiautoritaire opvoedingsbeweging)
o Pestalozzi (1746-1827)
Iedereen – ongeacht afkomt, stad of beroep – kan tot werkelijke
humaniteit gevormd worden
Methodiek voor volksonderwijs
- Pedagogiek in de 19de eeuw
o Blijvende invloed van de Verlichting
o Romantiek
Naast kennis ook belang van het onbewuste
Mensvisie die de wijze waar waarop mensen verschillenden
benadrukt
Uniciteit van ieder mens
Fröbel (1782-1852) via spel, speel en leermateriaal ontwikkeling van
kleuters bevorderen.
o Reformpedagogiek
Tegen massale en methodisch starre volksonderwijs van de 19de
eeuw
5 uitgangspunten:
Kindergericht, niet de leerstof of ontwikkelingsdoelen centraal
Vertrouwen in de natuurlijke ontwikkeling (tegen dwang en
autoriteit)
Kinderen zijn van nature actief (belang van spontaan spelen)
Individuele aard en belangstelling van kinderen + rol van de
gemeenschap (samenwerken)
- Pedagogiek als academische wetenschap
o In eerste instantie toegepaste wetenschap (praktijk)
o Langveld (1905-1989)
Starten van ‘huis-tuin-en-keuken ervaring’ (praktijk gaat theorie
vooraf)
Opvoeding vindt plaats in de omgang tussen kinderen en
volwassenen
Tegen 'opvoeding in ruime zin’ (opvoeding versus vorming)
Gezag versus verantwoordelijkheid (sociale, individuele en
morele aspecten)
Niet elke beïnvloeding is opvoeding
o Ernst Trapp
o Rommert Casimir
o Ovide Decroly
o Jean Demoor
o Jean Demoor, ecole supérieur de pedagogie
- Pedagogische reflectie centraal
o Reflectie over de aard van pedagogische kennis, normen en waarden in
opvoeding
4
Elena Artemis D’Hoore
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elenadhoore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.87. You're not tied to anything after your purchase.
