Paragraaf 1
Samenstelling atmosfeer:
> meer dan 80% van gassen die dampkring vormen zijn aanwezig in onderste 10 tot 25
km door zwaartekracht.
- Verder van aardoppervlak: minder gasdeeltjes in atmosfeer -> lagere luchtdruk
- Samenstelling:
78% stikstof
21% zuurstof
kleine hoeveelheid waterdamp en koolstofdioxide.
Opbouw atmosfeer:
> atmosfeer heeft 4 lagen gescheiden door lagen, pauzes genoemd. Hier verandert
temperatuur vergelegen met de laag eronder.
- Troposfeer: 9-12 km van polen naar evenaar waar temp. Met grotere hoogte
daalt.
- Stratosfeer: ozonlaag (15-30km) filtert schadelijke uv-straling uit zonlicht.
- Mesosfeer: waarin meteorieten verbranden en uit elkaar vallen
- Thermosfeer: minder dan 1% van atmosferische gassen.
Stralingsbalans:
> stralingsbalans/energiebalans:
evenwicht tussen hoeveel straling de
atmosfeer verlaat.
- Omzetting kortgolvige straling (=
straling door zon) in warmte en
terugkaatst door aarde als
langgolvige straling (=niet
zichtbaar)
- Broeikasgassen stralen meestal
warmte weer terug naar de aarde
-> natuurlijk broeikasgaseffect
(zonder dit effect –16 graden
Celcius op aarde)
Variaties in instraling:
> Hoeveelheid straling die gebied ontvangt, hangt af van:
- Breedteligging (= afstand van de evenaar)
- Weerkaatsing van het zonlicht → albedo
, Breedteligging:
> Meer straling op lage breedte, door:
- Bolling aarde, waardoor zonnestralen
daar loodrecht vallen en dus meer
straling per oppervlakte-eenheid
- Kortere weg door dampkring, waardoor
minder energie door lucht wordt
opgenomen
Albedo:
> Albedo (= weerkaatsing van het zonlicht)
verschilt van gebied tot gebied. Hierdoor lucht
erboven meer/minder warm.
Herverdeling van zonne-energie:
> Bolling van de aarde zorgt voor energieoverschot
tussen 35⁰ N.B. en 35⁰ Z.B.
- Hoger dan 35⁰ N.B. en 35⁰ Z.B. is er juist een
energietekort
- Lucht- en zeestromen zorgen voor transport
energie
Weer en klimaat:
Weer = toestand van dampkring op bepaald
moment en voor klein gebied
Klimaat = gemiddelde toestand van weer over
lange periode (30 jaar) en voor groot gebied
Temperatuurfactoren:
> Er zijn vijf temperatuurfactoren:
- Breedteligging
hoe verder van de evenaar, hoe lager de gemiddelde temperatuur
- Hoogteligging boven zeeniveau
temperatuur daalt met stijging hoogte
gebergten vormen klimaatscheiding tussen twee gebieden
- Gesteldheid van het aardoppervlak
water wordt langzamer warm en koud dan land
- Aanlandige en aflandige wind
- Aanvoer van warmte of koude door zeestromen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller monicavandenbosch008. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.