Summary
Samenvatting hoofdstuk 8
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het achtste hoofdstuk uit het boek + bijhorende les en PowerPoint.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
saartjedewreede
Reviews received
Content preview
8 MIDDELGERELATEERDE EN VERSLAVINGSSTOORNISSEN8.1. INLEIDING
VERSLAVING
We onderscheiden twee grote groepen in de verslavingszorg:
Aan middelen gerelateerde stoornissen Gedragsverslaving
Binnen deze categorie onderscheiden we:
- Door middel teweeg gebracht
- In het gebruik van middelen
Gemeenschappelijk: zowel de psychoactieve middelen als het specifieke gedrag werken in op het
beloningsysteem in de hersenen wat maakt dat ze bij langdurig of intensief gebruik tot afhankelijkheid
kunnen leiden (kan zowel psychologisch als fysieke afhankelijkheid zijn)
Opgelet: ‘verslaving’ is een veelgebruikte term maar is zeer beladen en werkt stigmatiserend!
PSYCHOACTIEVE MIDDELEN
Bij middel gerelateerde stoornissen gaat het om psychoactieve stoffen of middelen
→ = middelen die inwerken op onze hersenen en hierdoor:
▪ Stemming veranderen
▪ Waarneming vertekenen
▪ Ons oppeppen
▪ Ons kalmeren
▪ Onze wereld op zijn kop zetten
→ Met andere woorden hebben ze een invloed op onze:
▪ Gevoelens
▪ Stemming
▪ Waarneming
▪ Denken
▪ Gedrag
GEBRUIK EN MISBRUIK
De vragen hierbij zijn:
- Waarom beginnen mensen middelen te gebruiken?
- Wanneer spreken van afwijkend gedrag?
→ Bij middel gerelateerde stoornissen gaat dit over het verschil tussen gebruik vs misbruik
van middelen
In de drughulpverlening wordt het mmm-model
gehanteerd:
De parameters mens, middel en milieu hebben een
invloed op het beginnen, blijven gebruiken en
problematisch worden van gebruik
1
→ = ingangspoorten voor goede hulpverlening
→ Houden elks een risicofactor en mogelijke
beschermende in zich
,We kunnen antwoorden op onze vragen:
- Waarom beginnen mensen middelen te gebruiken?
→ Het is in onze samenleving vrij normaal en aanvaard psychoactieve middelen te
gebruiken, om verschillende redenen:
Milieu Mens
▪ Ze zijn beschikbaar ▪ Om plezier te versterken = recreatief
Bv: alcohol is overal aanwezig gebruik
▪ Er is sprake van sociale invloed of sociale ▪ Om ongenoegen van eender welke aard
druk weg te duwen
▪ Om te rebbeleren of te confirmeren Bv: verdriet, depressieve gevoelens, angst,
→ Bewust geen/wel middelen traumatische herinneringen
gebruiken die illegaal zijn om te → Risico is hier groter dat men
ontsnappen aan structuren en sneller tot meer en intenser
wetten gebruik overgaat
→ Middelen niet/wel gebruiken om ▪ Om fysieke pijn te bestrijden
zich aan te passen
Bv: het toch maar niet weigeren van alcohol om er
geen opmerkingen over te krijgen
- Wanneer sprake van misbruik?
→ Geen scherp te trekken grens
→ Grens tussen gebruik en misbruik hangt af van mens, middel en milieu en de ruime
risicozone die bestaan
Vaak zijn het diverse factoren bij elkaar die de stap van experimenteren naar
verslaving kunnen veroorzaken
We zien ook hier weer de 2 criteria uit HS1 terugkomen:
Abnormaal Storend voor zichzelf of de omgeving
Psychoactieve stoffen gebruiken in onze Gebruik van psychoactieve stoffen voldoet aan dit
samenleving is aanvaard en normaal criterium wanneer:
→ Afwijkend van norm (=abnormaal): • Het een gevaar vormt voor de gezondheid
• Als ze meer dan gemiddeld/wat • Als mensen door het gebruik van dit
we normaal vinden, gebruikt middelen, hun taken en
worden verantwoordelijkheden voor school,
• Als men in een zone komt van gezin, werk, … (= sociale rollen) niet meer
risicogebruik (= in deze zone of niet meer voldoende kunnen opnemen
weet men dat het risico op • Willen stoppen maar niet kunnen (leidt
fysieke gevolgen of verslaving ook tot emotioneel lijden)
groter is)
2
, • Als het gaat om duidelijk • Door gebruik riskant gedrag vertonen op
afwijkend gebruik (= zeer intens vlak van financieel, praktische veiligheid,
gebruik, zoals 1x maal een jointje fysieke veiligheid
roken en onmiddellijk 14x/dag) • Wanneer men frequent sociale
• Prioriteit geven aan het gebruik: problemen veroorzaakt (ruzie,
het middel komt centraal te vechtpartijen, sociale isolatie,
staan in het leven eenzaamheid, intrafamiliaal geweld, …)
• Gebruik van illegale middelen (=
zijn door wet verboden)
Opgelet: op gebruik van psychoactieve middelen/verslaving, ligt een groot maatschappelijk taboe
→ Mensen gaan daardoor te laat of geen hulp zoeken of komen door een te grote dosis of
combinatie van middelen in nood maar andere mensen durven hen geen hulp bieden omwille van
de angst voor sancties door het illegaal zijn van de middelen
Verslaving = eenzaam ziekte en hoe langer het duurt, hoe groter die eenzaamheid met
vicieuze cirkel: je gebruikt drugs en hierdoor bega je een stommiteit. Je voelt je dan
schuldig hierover, waardoor je weer drugs gaat nemen, dan bega je een nog grotere
stommiteit en zo gaat het maar door
In een volgende fase spreken mensen je aan over je drugs- of alcoholverslaving en je
begint dan afstand te nemen, je zegt dat je er niet wil over praten, op den duur ben je
alleen nog maar bezig met je drugsgebruik en dat is een voltijdse bezigheid (vanaf het
moment dat je wakker wordt denk je eraan en dan gebruik je en als het uitgewerkt is, ga
je op zoek naar je volgende shot)
Je besteedt er al je tijd aan en je verliest het contact met iedereen en eindigt volledig
alleen
CLASSIFICATIE MIDDELEN
Gebruik van psychoactieve middelen worden als normaal aanvaard in onze samenleving:
- Cafeïne
- Alcohol
- Kalmeringsmiddelen of pijnstillers
Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen legaliteit/illegaliteit
- Heel wat middelen zijn vrij verkrijgbaar: supermarkt, krantenwinkel, …
- Soms enkel op voorschrift van de arts verkrijgbaar: arts oefent zo toezicht uit
- Illegaal: het is verboden dat je het in je bezit hebt (soms toegestaan in bepaalde hoeveelheden)
en het mag niet verhandeld worden
→ Dit onderscheid tussen legaal en illegaal maakt de relativiteit tussen gebruik en misbruik
en de rol van maatschappelijke en culturele factoren daarin duidelijk:
Er is geen rechtstreeks verband tussen de schadelijkheid en het risico van
het gebruik van bepaalde middelen en de vraag of ze wettelijk of legaal zijn
Bv: alcohol is zeer verslavend, leidt tot grote maatschappelijke problemen, maar is zomaar legaal
verkrijgbaar!
3
, 8.2. AAN MIDDELEN EN VERSLAVING GERELATEERDE STOORNISSEN
DSM-5
In de DSM-5 zien we 2 categorieën van stoornissen die aan middelen gerelateerd zijn:
Stoornissen door een middel teweeggebracht Stoornissen in het gebruik van middelen
- Intoxicatie - Verslavingsstoornissen
- Onttrekkingssyndroom - Afhankelijkheid:
- Tolerantie • Fysiologisch
• Psychologisch
Hier zijn de manieren waarop middelen gebruikt
worden, verstoord
→ Werden vroeger de
verslavingsstoornissen genoemd
MAAR: ‘stoornissen in gebruik’
maar de voorkeur qua term want
‘verslaving’ werkt meer
Deze drie stoornissen zitten in de kleine groep stigmatiserend
waar we spreken van ziekte omdat we een
duidelijke biologische oorzaak zien aan de
psychische fenomenen die optreden
→ Er is een rechtstreekse lijn te leggen waar
we in letterlijke zien kunnen spreken over
‘diagnose’ en ‘ziekte’ omdat er
aantoonbare fysieke oorzaken zijn voor
de problemen
STOORNISSEN DOOR EEN MIDDEL TEWEEGGEBRACHT
Intoxicatie Wat?
= patroon van herhaalde episodes waarin men zwaar onder invloed is van
psychoactieve middelen
Kenmerken hangen af van:
- Middel
- Hoe dit fysiek inwerkt op je systeem (lichaam)
- Dosis (vaak andere effecten bij hogere dosis vs lichtere)
- Biologische kwetsbaarheid (= mensen zijn bepaald gevoeliger voor
het verslaafd geraken of ontwikkelen van verschijnselen door
gebruik van het bepaalde middel)
Bv: 1/3de van de mensen is genetisch kwetsbaar voor het ontwikkelen van
een verslaving en daarbij psychoses door gebruik van cannabis
- Verwachtingen van de gebruiker (= algemeen placebo-effect)
Bv: als je mensen een drankje aanbiedt zonder alcohol maar zegt dat het er
wel in zit, gaan zij rapporteren dat ze gevoelens hebben die te maken
hebben met alcohol en gaan ze zich dronken voelen
Mogelijke effecten:
- Verwarring
- Strijdlustig; agressief
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saartjedewreede. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now