Class notes
Samenvatting Capita Selecta Ondernemingsrecht
- Course
- Institution
Samenvatting van alle colleges van het vak Capita Selecta Ondernemingsrecht.
[Show more]
Seller
Follow
ankevanhal
Content preview
Capita Selecta OndernemingsrechtHC 1 De organisatie van grensoverschrijdende concerns (hoofdstuk 1 en 2)
• Kapitaalmarkt
• interne bestuursstructuur
• besturing van concernonderdelen
Jurisprudentie
• HvJ Daily Mail, HvJ Inspire Art, HvJ Sevic, HvJ Cartesio, HvJ Vale en HvJ Polbud
HC 2
• Vrijheid van ondernemerschap en van vestiging
• Erkenning van rechtspersonen
• EU-harmonisatieprogramma
• EU-bevoegdheidsverdeling
• EU-instrumenten voor facilitering van grensoverschrijdend ondernemerschap
• Regulatory arbitrage en regulatory competition
• Europese rechtsvormen
• Hoe passen personenvennootschappen in dit geheel?
Jurisprudentie
• HvJ Inspire Art, HvJ Sevic, HvJ Cartesio, HvJ Vale en HvJ Polbud
• HR VOF Totaalbouw, HR Carlande, HR Lunchroom De Kattenrug, HR Distriport, HR UWV/B q.q. en
Rabobank/Ten Berge q.q.
HC 3 Kapitaalbescherming crediteuren (Hoofdstuk 7)
Structuur en systeem van kapitaalbescherming binnen concerns: knelpunten en
toepassingen, relatie met decharge, aansprakelijkheid en enquêterecht
Jurisprudentie
HR Inter Access
Rb uitspraken
HC 4 Financiering van het concern via de beurs (hoofdstuk 3 en 4)
• Motieven going public
• Gevolgen beursgang op de governance en internal control van M op de groep
• De beursgang als control-transactie
• De beursgang als kapitaalmarkttransactie
• Toelatingseisen
• Being public: doorlopende verplichtingen
• Being public: voorkomen voorwetenschap
• Verhouding activistische aandeelhouders – bestuur
Jurisprudentie
OK Corus, HR HBG/VEB, OK Ahold, HR ABN Amro/VEB. HR World Online. HR ASMI, HR Cancun, OK
Elliot/Akzo Nobel, HR Boskalis/Fugro, HR Cordial
HC 5 (Hoofdstuk 10)
• Concernleidingsplicht en verantwoording jegens beleggers
• Verhouding beleggers tot bestuur M
• Verantwoording aan beleggers
• Financieel beleid
• Strategisch beleid
• De noodzaak van internal business controls
• Internal control, risk management en het in control statement
• Intern toezicht op goed bestuur
• Instrumenten om goed bestuur af te dwingen
• Overheidstoezicht en privaatrechtelijke handhaving
Jurisprudentie
OK Ahold, Rb Landis, Rb X/Ahold, CBB Imtech
HC 6
Openbare biedingen: regulering van openbare biedingen, beschermingsmaatregelen
versus aandeelhoudersactivisme, afwikkeling van het overnamebod en aansluitende
concernintegratie
Jurisprudentie
, HR RNA/Westfield, OK Versatel I, HR ABN AMRO/VEB, HR Versatel II, HR ASMI, OK Cryo-Save, OK
Elliot/Akzo Nobel, HR Boskalis Holding/Fugro, Rb. DPA Group.
HC 7 (hoofdstuk 11 en hoofdstuk 3 paragraaf 3.6)
Reorganisaties van en binnen het concern: technieken tot herstructurering van het concern door middel van
aandelenfusies, juridische fusie, bedrijfsfusie en splitsing en de rol van aandeelhouders, crediteuren en
werknemers.
Jurisprudentie
HR Lampe/Tonnema, OK PCM, HR VEB/KLM, HR Rifgat, OK Unit4, OK Ziggo, HvJ Estro, OR
DA/Curator DA, HR KLM/VNV, HvJ ISS Facility Services/Govaerts, HR FNV/Heiploeg, HR Sirowa, HR
Jachthavencomplex, Hof Human Concern, HvJ FNV/Heiploeg.
HC 8
Grensoverschrijdende reorganisaties: zetelverplaatsing, grensoverschrijdende fusies
en omzettingen, acquisities, desinvesteringen en splitsingen, in het bijzonder vanuit
het perspectief van de bescherming van minderheidsaandeelhouders, crediteuren en
werknemers
Jurisprudentie
HvJ Inspire Art, HvJ Sevic, HvJ Cartesio, HvJ Vale, HvJ KA Finanz AG/Sparkassen Versischerung AG
Vienna Insurance Group, HvJ Polbud
HC 9 Bescherming van beleggers en aandeelhouders (hoofdstuk 9)
Structuur privaatrechtelijke handhaving van beleggersbescherming
o Effectenrechtelijke handhaving
o Vennootschappelijke handhaving
o Tussenpositie toezicht jaarverslaglegging
o Rol en invloed van het enquêterecht
o Rol en invloed van concernintern toezicht
Aansprakelijkheid van toezichthouders? (art. 1:25d Wft)
o Opzettelijke onbehoorlijke taakvervulling of grove schuld
o Achteraf bezien geen bevoegdheid problematisch? Zie HR GSFS Pensionfund/DNB (AA
2018/0513)
Belang van hoog niveau van beleggersbescherming
o Raaijmakers & Van der Sangen 2015
o Zie ook doelstellingen effectenrechtelijke regelgeving
Jurisprudentie:
HR Poot/ABP, HR Laurus, HR Vie d’Or, HR DSM, HR Willemsen/NOM, HR World Online, HR ASMI, HR
Fortis, HR Chinese Workers, HR Slotervaartziekenhuis, HR Licorne, HR Potplantkwekerij, HR
Concernenquête SNS Reaal, CBB Imtecht
HC 10 (hoofdstuk 8)
Aansprakelijkheden in en rond beursgenoteerde concerns en de bescherming van
crediteuren tegen ongerechtvaardigde afwenteling van het ondernemingsrisico
Jurisprudentie:
HR Sobi/Hurks II, Rb Ceteco, HR Comsys, HR Tulip Air, HR RCI/Kastrop, HR Kameleon, HR Alasco
Vastgoed, HR Maple Leaf, HR Meavita, HR Kampschöer/Le Roux, HR Selectieve betaling, HR Source,
Hof Shell Nigeria, Rb. Milieudefensie/Shell, HR Mobile Services, HR Red Dragon, HR D-Groep.
HC 11 (hoofdstuk 6 en 7)
Het concern en financiering
Jurisprudentie
HR Econcern, HR SNS Reaal, HR Bia Beheer, HR SNS Bank en SNS Reaal, Hof Omines Services, HR
Reiziger q.q./Brogema, HR SNS
HC 12 financiële verslaggeving en duurzaamheid
Risicogovernance en verslaggeving
Rapportage(verplichtingen)
Empirisch onderzoek
‘best practices’
Hoorcollege 1
,De organisatie van grensoverschrijdende concerns
Wat we eigenlijk in de hele cursus gaan doen:
Wat moet een ondernemingsrechtjurist nou weten als hem de vraag wordt gesteld: hoe kan ik een concern zo
efficiënt mogelijk inrichten? Moeder – Dochter is al een miniconcern. Maar je hebt ook hele grote concerns die
praktisch en juridisch gezien efficiënt ingedeeld moeten worden.
Een analyse van het concern op 3 niveaus
Concern is op 3 verschillende niveaus actief:
1. Kapitaalmarkt: hoe worden concerns gefinancierd met eigen vermogen?
2. Interne bestuursstructuur holding: corporate governance van de moedermaatschappij/holding.
3. Besturing van bedrijfsonderdelen: hoe slaagt het bestuur van de holding er in de afzonderlijke delen van
de onderneming aan te sturen?
Kernvraag is op welke wijze een (beursgenoteerd) grensoverschrijdend concern in een multi-
jurisdictionele markt efficiënt kan worden ingericht.
o Multijurisdictioneel is belangrijk, de reden dat wij straks om advies worden gevraagd. Bij de M is
NL recht op van toepassing als ze in NL is gevestigd. Maar wat als ze niet in NL is gevestigd?
Maar wel een subholding heeft in Amsterdam? Welk recht geldt dan?
Een dergelijke concern wordt geconfronteerd met een juridische verscheidenheid aan nationaal en
Europees ondernemings- en effectenrecht
o Dat levert beperkingen op (je moet je verdiepen in ‘welk recht is van toepassing’… maar ook
mogelijkheden tot een efficiënte inrichting van het concern en tot allocatie van bedrijfsmiddelen
in verschillende jurisdicties. Dit veronderstelt echter de aanwezigheid van mogelijkheden tot
corporate mobility (binnenlands en grensoverschrijdend) zowel feitelijk als juridisch
o Corporate mobility (volgens Centros arrest toegestaan) kan leiden tot regulatory arbitrage
en regulatory competition
Er zijn landen in Europa waarin de rechten van werknemers relatief minder goed beschermd zijn dan in andere
landen. Bijvoorbeeld Ierland kent niet de zware medezeggenschapsregels zoals we die in NL en DU kennen. Je
kunt als bedrijf heel bewust kiezen (arbitreren) vanuit kostenperspectief heel bewust kiezen waar je binnen de
Europese Unie met je dochterondernemingen actief wil zijn. = regulatory arbitrage. Ondernemingsrechtelijke
kosten, loonkosten maar ook soms de belastingdruk spelen hierin een rol. Maar er moet dan wel sprake zijn van
Corporate Mobility, de mogelijkheid om daar naartoe te kunnen verplaatsen.
Corporate Mobility: De juridische mogelijkheid of een onderneming zich ergens kan vestigen of ergens naar kan
verplaatsen. Zie week over vrijheid van vestiging. het ondernemingsrecht moet wel de mogelijkheid bieden dat
concern(onderdelen) zich kunnen vestigen in andere lidstaten of zelfs kunnen verhuizen naar andere lidstaten.
Regulatory arbitrage: heeft betrekking op de mogelijkheid voor ondernemingen om zelf te arbitreren op de
kosten. Het gebruik maken van de voordelen bij een andere lidstaat mag (centros arrest), dat is geen misbruik,
maar juist de bedoeling van de Europese Unie.
Regulatory competition: betekent ook dat er een competitie is tussen lidstaten om het meest efficiënte en
goede en kosten efficiënten ondernemingsrecht/arbeidsrecht/insolventierecht aan te bieden.
Zie ook artikel van Ger van der Sangen.
Vormgeving concerns binnen EU
Maak onderscheid tussen:
o SMEs (Small and medium-sized enterprises) (medium = vanaf 500 werknemers en meer, large
= vanaf 2000 werknemers.) die grensoverschrijdend actief zijn.
o Grote ‘besloten’ ondernemingen met zetel in EU, maar globaal actief zijn. (besloten als in geen
beursnotering)
o Beursgenoteerde concerns die globaal actief zijn met zetel in Nederland
o Niet EU-ondernemingen die activiteiten wensen te ontplooien binnen de EU (conflicterende
benaderingen ondernemingsrecht)
Stap 1: Selectie van jurisdictie voor zetel moeder/hoofdkantoor (centrum van bestuursactiviteiten)
Ondernemingsklimaat
Cultuur, taal, belasting, arbeidsverhoudingen, infrastructuur, behandeling van expats, kwaliteit van
juridische omgeving, insolventierecht, behandeling van ‘buitenlandse’ ondernemingen, aansprakelijkheid
(van moedermaatschappij) en duurzaamheidsbeleid.
, Stap 2: de wijze van organisatie van de grensoverschrijdende bedrijfsactiviteiten over verschillende
jurisdicties (11 EG-Richtlijn)
Filialen (dat je een onderneming kunt inrichten in het buitenland zonder daarvoor een dochter op te
richten d.m.v. filialen komt door 11 EG-Richtlijn. Moet je wel inschrijven in het handelsregister een
doorgeven wie er namens jou vertegenwoordigingsbevoegd is. Een filiaal heeft geen
rechtspersoonlijkheid een dochter wel. Bij een filiaal is de moeder dus rechtstreeks aansprakelijk omdat
er geen rechtspersoon tussen zit.)
Dochters (rechtsvormkeuze).
Joint venture (rechtsvormkeuze – toepasselijk contractenrecht)
o Spanning tussen behoud en uitoefening van doorslaggevende zeggenschap JV-partners versus
de juridische zelfstandigheid van concernonderdeel
Verschil filiaal en dochter:
Filiaal heeft geen rechspersoonlijkheid, een dochter wel.
Dochter wordt geïncorporeerd naar het recht van het land waarin die is opgericht.
Als filiaal fout maken in jurisdictie? moedermaatschappij rechtstreeks aansprakelijk (want er zit geen
dochter tussen)
Voor dochter in het buitenland is moeder in beginsel niet aansprakelijk (tenzij redenen om die
aansprakelijkheid wel aan te nemen)
Stap 3: de financiering van de groep via de M
Concernfinanciering
Private equity
Going public
Casus HR Cancun is exemplarisch (is een beschikking van de Hoge Raad)
Stel je de vraag waarom er een verband is tussen enerzijds de aandeelhouders in het Cancun-concern
en anderzijds waar de door het Cancun-concern gedreven ondernemingen actief waren (dochters,
filialen en/of feitelijke uitvoering van bedrijfsactiviteiten), waar vervolgens het Cancunconcern de
Nederlandse rechtssfeer raakt en hoe het dus komt dat een Nederlandse rechter daar een oordeel over
heeft moeten vormen en dus Nederlandse rechtspraak oplevert!
Tussen de aandeelhouders van Cancun zat geen enkele nederlander/europeaan. Waren allemaal
Mexicanen. Geen enkele connectie met Nederland. Het waren allemaal dochtermaatschappijen in
Mexico, specifiek hotels in Cancun. De moeder (holding) en de subholding waren Nederlands. (Dat was
de enige connectie). Door de Mexicanen dus bewust gekozen voor de nederlandse rechtssfeer met
bijbehorend enquêterecht.
Zie ook OK ZED+
Jurisdictiekeuze M (‘listed’ or ‘closed’ company)
Is het vennootschapsrecht wat op mij van toepassing is voor mij nog wel efficiënt?
Plaats van M wordt doorgaans niet bewust gekozen, maar wordt bepaald door plaats van vestiging van
start-up: governance van interne structuur van M wordt bepaald door vennootschapsrecht van de
statutaire zetel
o zetelverplaatsing ingrijpende beslissing
Geen federaal vennootschaps- en concernrecht in EU
o maar tot op zekere hoogte geharmoniseerd doormiddel van europese richtlijnen, maar er zijn
wel heel veel grote verschillen nog steeds. N.V. recht voor een groot gedeelte geharmoniseerd,
maar voor de B.V. nog niet. Europese rechtsvormen, wederzijdse erkenning en vrijheid van
vestiging (mogelijk regulatory arbitrage en regulatory competition)
M kan beroep doen op verschillende kapitaalmarkten:
o Het kapitaalmarktrecht heeft een hele andere functie dan die van het vennootschapsrecht:
beschermen en goed functioneren van kapitaalmarkten. Efficiënte prijsvorming. Actoren integer
handelen (geen marktmanipulatie en voorwetenschap) en dat beleggers er vertrouwen in
hebben hun geld te kunnen beleggen op de kapitaalmarkt.
o Verschillende regelsystemen van toepassing in geval van dual/multiple listing
o Beleggersbescherming volgens regels waar M is genoteerd en verhandeling plaats vindt
(kosten en baten)
o Effectenrecht in belangrijke mate gefederaliseerd binnen EU. Het harmoniseren van het
vennootschapsrecht is al vrij vroeg begonnen, al snel toen de EU was opgericht. Toen hebben
ze een foutje gemaakt. “we zijn met 6 lidstaten en kunnen dit wel in onderling overleg wel
regelen. We maken gewoon richtlijnen.” Met het uitbreiden van de EU is de harmonisatie van
het recht dmv minimumrichtlijnen die allemaal in het nationale recht moeten worden
geïmplementeerd er toch veel verschillen zijn. Daar hebben ze bij het kapitaalmarktrecht wat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ankevanhal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now