Bloed = viskeuze VS samengesteld uit plasma (55%) + bloedcellen (45%)
- Rode kleur dr groot # RBC
- Plasma = grotendeels water m/ opgeloste stoffen
- Verhouding bestanddelen kan variëren
- Bij centrifugeren kan men RBC scheiden v/ plasma
Hematocriet (RBC) bepalen
: Volwassen man = 5-6 L bloed (vrouw iets minder)
1.2 Het circulatiesysteem
Plasma = bevat fibrinogeen (anticoagulans) die nog niet is omgezet tot fibrine
Grote bloedsomloop = bloed v/h hart (linker atrium) loopt nr alle organen
- Via aorta + arteriën nr haarvaten + via venen terug nr hart via holle
ader ( rechter atrium)
Kleine bloedsomloop = v/ rechter atrium nr longen
- Zuurstofarm bloed terug zuurstofrijk maken om nr organen te sturen
( linker atrium)
Longen = snelle uitwisseling v/ gassen tss bloed + ingeademde lucht
O2 opgenomen dr hg in bloed + CO2 afgeven + uitademen
- Wand longblaasjes-alveoli + haarvaten = 1 cel dik
Bloedvaten : Slagaders = arteriën
= transporteren zuurstofrijke bloed
Aorta (grootste) vangt bloed op uit RK
- Arteriën vertakken hieruit in arteriolen die in capillairen vertakken
Capillairen = gassen + moleculen ŵ uitgewisseld tss bloed +
weefsel
o Bloed geeft O2 af + neemt CO2 op
- Zuurstofarme bloed stroomt terug nr hart via capillairen nr venulen +
venen tot vena cava die in RA uitmondt
- Slagaders
Drie lagen bij slagaders die naarmate ze vertakken hvlhd elastische vezels ↘ +
hvlhd spiervezels ↗ (slagaders moeten verder v/ hart zelf pompen)
Meer gladde spiercellen doordat ze dikker wand + kleine diameter hebben
(contractie)
Venen ondervinden lagere druk
- Hebben dunnere wand + kleppen
Capillairen : Bestaan uit 1 laag endotheel waaruit stoffen + gassen wordne uitgewisselde
Dr druk v/ bloed in capillair zal vocht m/ opgeloste stoffen doorheen vaatwnd nr
omliggende weefsel gaan
- Vocht ŵ terug opgenomen ŵ tegen uitdroging bloed + opstapeling
vocht in weefsel
: Albumine in bloed heeft sterk wateranzuigende kracht
Achterblijvende vocht ŵ dr lymfedrainagesysteem opgevangen + gefilterd in
lymfeknopen + terug gestort in bloedcirculatie
- Via ductus thoracicus terug in bovenste holle ader
1.3 Functies van het bloed
Zuurstof : Hg in RBC
Transport : Voedingsstoffen
: Afvoer afvalstoffen nr nier of lever
2 HEMATOPOÏESIE
Wat? = proces waarbij multipotente stamcel in beenmerg BC + plaatjes vormt
- BC hebben beperkte levensduur nieuwe aanmaken
Multipotente SC : Alle BC ontstaan hieruit
Vermenigvumdigen dr celdleling
Differentieren tot voorlopercellen v/ elke celsoort
- Differentieren tot bepaalde cellen + vermogen tot prolifereren neemt af
Proliferatie = cel deelt dr mitose in identieke dochtercellen (delen)
Differentiatie = cel gaat v/ onrijper stadium nr rijper (delen + specialiseren)
Afhankelijk v/ omgeving + factoren verschillende BC
Maturatie = cel gaat v/ onrijper stadium nr rijpen (specialiseren)
2.1 Cytokinen en receptoren
Cytokines = gelycoproteïnen die binden o/d cel + geven signalen aan cel (controleren hematopoïese)
op verschillende cellijnen + rijpingsstadia
- Stamcel dr cytokinen aangezet to celdeling + differentiatie afhaneklijk v/ behoefte aan
celtype
Productie : Dr hematopoëtische + niet-hematopoëtische cellen (monocyten, T-lymfocyten, …)
- Ook in lever + nieren
Stamcellen : Hebben specifieke receptoren vr cytokinen op celmembraan
- Veranderen tijdens differentiatieproces
- Verliezen receptoren zodat stamcel niet meer gevoelig is vr cytokine
EPO = cytokine specifiek vr erytropoëse (meer RBC meer O2 nr spieren)
- Erytropoëtine
Embryo : In dooierzak eerste hematopoëtische ontwikkeling (erytropoëse)
- 6 weken = proces verplaatst nr foetale lever
- 12-13 weken = nr beenmerg (+ milt)
- 22 weken = alleen beenmerg is actief bezif
- Na geboorte = alle beenmerg is rood
- Ouder = geel beenmerg ŵ inactief
- Volwassen = geel beenmerg in wervels, borstbeen + ribben
Mergruimten : Buiten bloedbaan die kleine bloedvaten doorkruist
- Aanvoer voedingsstoffen, cytokines + afvoer geproduceerde BC
Merg : Stromale cellen
- = produceren groeifactoren + hebben via specifieke receptoren interacties m/
stamcellen
Optimale micro-omgeving om stamcellen in primitieve toestand te houden
zodat ze uitrijpen tot voorlopercellen
- Macrofagen, fibroblasten, endotheliale cellen, reticulumcellen
: Extracellulaire matrix
- Collageen, proteoglycanen, laminine, fibronectine
Stamcellen : Tijdens differentiatie zullen sommige adhesiemoleculen verloren gaan waardr binding
aan matrix afneemt
- Geen binding = uitgerijpte BC kunnen zich dr wand v/ bloedvaten nr bloedstroom gaan
GEEN stamcellen of voorlopercellen in bloed dr beenmergbloedbarrière
Pluripotent = cellen die kunnen uitgroeien tot eender welk celtype
- Duurt 1 week om RBC te ŵ
2.3 Erytropoïese
Wat? = aanmaak RBC gereguleerd dr groeifactoren (erytropoïetine – nieren)
Erytroïde nesten = groepjes cellen die i/h beenmerg liggen
Uitrijping : Kern ŵ steeds kleiner + compacter
Kleur cytoplasma verandert v/ donkerblauw nr licht bruinroze
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller adebl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.67. You're not tied to anything after your purchase.