Samenvatting Taalbeschouwing en Spellingstrategieën voor Nederlands en voorbereiding op de LKT Nederlands
15 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Nederlands
Instelling
Hogeschool Van Amsterdam (HvA)
Boek
Portaal
Hierin lees je begrippen die belangrijk zijn voor het vak Nederlands Taalbeschouwing en LKT Nederlands. De hoofdstukken uit portaal worden benoemd. Van uitleg over fonemen tot uitleg over het verschil en overeenkomst tussen spreekwoorden en uitdrukkingen. Heel handig dus!
Nederlands 7
College 1
Afronding leesdossier: Je woont 8 leeskringen bij en levert het leesdossier in. Voor
2 april en anders in blok 3 als herkansing.
Leerdoelen Nederlands 7 module spelling:
- Je kent de theorie van spellingsonderwijs
- Je kent de didactiek van spellingsonderwijs
Afronding module= Meerkeuzevraag toets 40 vragen: 20 didactiek spelling en 20
taalbeschouwing
Literatuur= Portaal en powerpoints
Spraakklanken en letters corresponderen met elkaar, maar niet elke spraakklank
heeft een aparte letter. Bijv.: Been en beer hebben verschillende ee-klanken,
maar we gebruiken dezelfde letter.
Foneem = een spraakklank die betekenisverschil tussen woorden veroorzaakt.
Bijv BieT en BieR; de r en de t zorgen voor het betekenisverschil. Dus de R is een
foneem.
Fonemen verschillen per taal.
Grafeem = De tekens waarmee we fonemen mee weergeven. Dus een letter of
lettercombinatie die naar een foneem verwijst.
Een grafeem is niet hetzelfde als een letter!
Voorbeelden van grafemen: a en aa, u en uu,. Bossen heeft 5 grafemen.
Neus heeft drie grafemen.
Problemen bij het alfabet:
- Het herkennen van fonemen en schrijven van de grafemen is lastig
- Er zijn 34 fonemen en maar 26 letters.
Morfeem = woorden zijn vaak opgebouwd uit kleinere elementen die elk een
eigen betekenis hebben. Een morfeem is het kleinste betekenisdragende element
van taal. Bijv: spring-plank of fiets-en. Een morfeem kan een letterlijke betekenis
hebben of een vormbetekenis.
Vrije morfeem = Een morfeem dat als los woord kan voorkomen en dat
niet verder is op te splitsen in betekenis dragende delen. Zij hebben een
letterlijke betekenis (WORD + T)
Gebonden morfeem = een morfeem dat niet als los woord te gebruiken is,
maar altijd is gekoppeld aan een ander woord. Gebonden morfemen zijn
onder te verdelen in voorvoegsels en achtervoegsels. Zij hebben een
vormbetekenis. (Groen+er) (HEID, ING, T van stam + t)
Syllaben/klankstukken = de klanken die bij een opgedeelde uitspraak van
woorden als 1 groep worden uitgesproken. Het is een gedeelte van een woord.
Het is vaak geen betekenis dragende element. Het is een auditieve verdeling van
het woord. Het is ook geen lettergreep:
, Lettergreep = een visuele verdeling van een woord.
College 2
De 4 principes van de Nederlandse taal:
1. Het fonologisch principe: de klank bepaalt de spelling
2. Het etymologisch principe: de herkomst bepaalt de spelling
3. Het syllabisch principe: de korte of lange klank van een bepaalt de
spelling.
4. Het morfologisch principe: de vorm bepaalt de spelling.
Ieder woord dat je kunt verzinnen kan je koppelen aan een principe.
Het fonologisch of auditief principe
- Het basisprincipe van onze spelling, daarmee beginnen kinderen.
- Woorden die je precies zo schrijft als je het hoort.
- Het gaat niet altijd om klankzuivere woorden
Het morfologisch principe (gaat uit van de vorm van woorden)
Regel van gelijkvormigheid: web-ben (vrije morfeem)
Regel van overeenkomst: werk-t & vind-t & -en bij meervouden
(gebonden morfeem)
Woorden waarbij lind of lint bijvoorbeeld je niet weet welke d o f t je moet
schrijven.
Het etymologisch principe: herkomst woord is bepalend.
- In een etymologisch woordenboek lees je waar woorden vandaan komen/
welke herkomst.
- Woorden met een etymologisch principe komen vanuit een andere taal.
- De herkomst van het woord bepaalt de spelling van het woord. Dit zijn
woorden die niet gespeld kunnen worden op basis van een klank of regel
- Bijvoorbeeld: woorden met ei/ij ou/au g/ch
- Het foneem ei heeft twee grafemen ei en ij.
- Woorden meet ch,sj.
Het syllabisch principe
Woorden waarbij de spelling te herleiden is naar de syllaben in een woord; dus
klankgroepen.
ip-pen. De spelling wordt bepaald door de eerste klank van de syllabe.
De verenkelingsregel: Lange klanken hebben pech, ik haal gewoon een
letter weg (huren slapen je hoort een lange klank en er valt een klinker af)
De verdubbelingsregel: Korte klanken die zijn blijk, die krijgen er ene
letter bij ( hut, hutten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nisrine2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $5.92. Je zit daarna nergens aan vast.
